آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,329 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,030,436 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,725,755 |
بازشناسی ساختارمند دانش و ارائه الگویی برای تولید و ترسیم آن در علوم اسلامی | ||
| نقد و نظر | ||
| مقاله 3، دوره 24، شماره 95، مهر 1398، صفحه 55-82 اصل مقاله (748.47 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jpt.2019.67970 | ||
| نویسنده | ||
| محمدهادی یعقوب‌نژاد | ||
| استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 15 اردیبهشت 1398، تاریخ بازنگری: 27 آذر 1398، تاریخ پذیرش: 01 آبان 1398 | ||
| چکیده | ||
| یکی از مباحث کاربردی در علم‌شناسی، ساختارشناسی علم است. بحث‌هایی مانند: اجزاء العلوم، احصاء العلوم، تقاسیم العلوم، رئوس ثمانیه، طبقات علوم و... نشان آن است که این موضوع نزد اندیشوران مسلمان نیز اهمیت فراوانی داشته است و در سده‌های اخیر، به‌تدریج رویکردهای ساختارشناسانه در حوزه علم‌شناسی، رواج و توسعه بیشتری یافته است. ساختارشناسی دانش از زاویه اجزای متن و عناصر درونی علم، با توجه به نقشه ذهنی‌ای که به دست می‌دهد، برای فهم، یادگیری، بررسی و پالایش، دسته‌بندیِ گزاره‌ها و ایده‌ها، روش‌شناسی و مطالعه نظام‌مند و تولید علم به کار می‌آید و چون زیرشاخه‌های دانش را به شکلی ساخت‌یافته تجسم می‌بخشد، به روش‌شناسی نظام آموزش و طرح درس و طراحی پژوهش‌ها و پروژه‌های علمی-کاربردی کمک می‌کند. این نوشتار می‌کوشد از زاویه نظام‌بخشی به اجزا و عناصر درونی علم، نگرش ساختارمند به دانش را بازشناسد و الگویی برای تولید و ترسیم آن در بستر علوم اسلامی ارائه دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نقشه‌پردازی علوم؛ ساختار دانش؛ نقشه ذهنیِ علم؛ علم‌شناسی؛ اصطلاح‌شناسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Structured Re-identification of Science and a Model for its Production and Portrayal in Islamic Sciences | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Hadi Yaghoubnejad | ||
| Assistant professor, Islamic Sciences and Culture Academy | ||
| چکیده [English] | ||
| An applied issue in scientology is the study of the structure of science. Issues such as parts of sciences, enumeration of sciences, divisions of sciences, the right headlines (al-ru’ūs al-thumānīyya), classes of sciences, and the like indicate that the structure of sciences was of great importance for Muslim intellectuals, and in recent centuries, structural approaches to scientology began to increasingly develop. The study of the structure of science from the perspective of the parts of the text and internal elements of science is helpful for understanding, learning, considering, refining, and classifying propositions and ideas, as well as for methodology and systematic study and production of sciences, since it provides us with a mental map. Moreover, since it represents sub-branches of sciences in a structured form, it can help the methodology of the educational system, course outlines, research outlines, and scientific-practical projects. In this paper, I seek to recognize the structured view of science from the perspective of systematizing the internal elements of sciences, providing a model for production and portrayal of Islamic sciences. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mapping the sciences, structure of sciences, mental map of science, scientology, terminology | ||
| مراجع | ||
|
1. ابن حزم اندلسی، علی بن احمد بن حزم (1369)، مراتب العلوم، تحقیق: احسان عباس، ترجمه: محمدعلی خاکساری، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی. 2. احمدی معروف به نویوات، موسی بن محمد بن ملیانی (1979)، معجم الافعال المتعدیه، بیروت: دار العلم للملایین. 3. اعتماد، شاپور (1395)، دیدگاه‌ها و برهان‌ها (ترجمه مقاله‌هایی در فلسفه علم و فلسفه ریاضی)، چ3، تهران: نشر مرکز. 4. اینشتین، آلبرت، لئوپولد اینفلد (1386)، تکامل علم فیزیک، ترجمه: احمد آرام، تهران: خوارزمی. 5. باربور، ایان (1362)، علم و دین، ترجمه: بهاءالدین خرمشاهی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. 6. برت، ادوین آرثر (1378)، مبادی مابعد الطبیعی علوم نوین، ترجمه: عبدالکریم سروش، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. 7. پوپر، کارل ریموند (1375)، شناخت عینی و حدس‌ها و ابطال‌ها، ترجمه: احمد آرام، چ3، تهران: شرکت سهامی انتشار. 8. تفتازانی، مسعود (بی‌تا)، شرح التصریف، در: جامع المقدمات، چاپ سنگی، به‌خط: طاهر خوشنویس، کتاب هفتم. 9. جمعی از محققان (1378)، اصطلاح‌نامه اصول فقه، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی. 10. حری، عباس (1381)، دایرة المعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی، ج1، تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. 11. حسن‌زاده، حسین (1397)، «ضرورت ایجاد آنتولوژی فقه»، فصلنامه فقه، ش96. 12. خسروپناه، عبدالحسین (1390)، رویکرد استاد مطهری به علم و دین، چ1، تهران: معارف. 13. رشاد، علی‌اکبر (۵/۳/۱۳۹۰)، «ساختارشناسی دانش اصول»، الگوی شیخ انصاری، نکوداشت شیخ اعظم: (دومین نشست از سلسله نشست‌های علمی)، قم: مدرسه عالی خاتم‌الاوصیاء، به‌نقل از: http://rashad.ir/author/rashad/page/46/، 8/ 7/ 1397. 14. ـــــــــــــــــــ (8/ 7/ 1397)، «ویژگی‌های ساختار معیار دانش اصول فقه»، مجله الکترونیکی شبکه اجتهاد، به‌نقل از: http://mag.ijtihadnet.ir/، 8/ 7/ 1397. 15. صدر، سیدمحمد‌باقر (1977م)، الفتاوی الواضحه، ج1، بیروت: مطبعة الآداب. 16. ضیایی‌فر، سعید (1386)، «فلسفه علم فقه: تعریف، ساختار و اولویت‌های پژوهش»، نقد‌ونظر، ش48-47. 17. طاهری عراقی، احمد (1376)، رده BP اسلام، به‌کوشش: زهره علوی، ویراست دوم، تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. 18. طباطبایی حکیم، سید‌محمد‌سعید (1417ق)، مصباح المنهاج، کتاب الطهارة، بی‌جا: مکتب سماحة آیت‌الله السید الحکیم. 19. ظهیری، سیدمجید (1385)، «مبانی و روش‌ها: علم‌شناسی منطقی- فلسفی در آرای استاد مطهری و تأثیر آن در فلسفه‌شناسی»، اندیشه حوزه، ش57. 20. علی‌پور، مهدی (۱۳۷۹)، «چشم‌اندازی به سیر تاریخی تبویب علم اصول»، قم: کنگره بین‌المللی آیت‌الله‌العظمی شهید صدر. 21. فایرابند، پاول (۱۳۷۵)، بر ضد روش، ترجمه: مهدی قوام صفری، تهران: انتشارات فکر روز. 22. فضلی، عبد الهادی (1376)، خلاصة المنطق، قم: مطبوعات دینی. 23. فیض کاشانی، ملامحسن (1401ق)، مفاتیح الشرایع، ج1، قم: مجمع الذخائر الاسلامیه. 24. فیومی، احمد بن محمد (1405)، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، دارالهجره. 25. مبلغی، احمد (۱۳۸۵)، «ساختارشناسی فلسفه فقه»، پژوهش و حوزه، ش۲۷-۲۸. 26. مصباح، محمد‌تقی (1392)، قرآن‌شناسی (معارف قرآن 6)؛ تحقیق: غلامعلی عزیزی‌کیا، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). 27. مطهری، مرتضی (1374)، مجموعه آثار، ج6، تهران: صدرا. 28. ـــــــــــــــــــ (1362)، آشنایی با علوم اسلامی، ج1، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 29. ـــــــــــــــــــ (۱۳۷۸)، آشنایی با علوم اسلامی، ج3، تهران: صدرا. 30. مؤمنی، عابدین (۱۳۸۵)، اصول عملیه در نگاه شیخ انصاری و امام خمینی، چ2، قم: نشر عروج. 31. نجاشی، احمد بن علی (۱۳۸۲)، فهرست اسماء مصنفی الشیعه، (مشهور به رجال نجاشی)، مصحح: موسی شبیری زنجانی، قم: مؤسسه نشر اسلامی. 32. همایون مصباح، سید‌حسین (1381)، «مقاله ساختارشناسی علم و دین»، اندیشه حوزه، ش34: به‌نقل از: http://ensani.ir/fa/article/98762 8/ 7/ 1397. 33. یعقوب‌نژاد، محمدهادی (1396)، «هندسه علوم از نگاه علم شناسی»، مجموعه مقالات سومین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی، ج4، قم: انتشارات آفتاب. 34. پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی (1398)، بازیابی‌شده در 20/7/1398 از: http://thesaurus.isca.ac.ir/term/8dkb0e53k336moj5 35. پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی (1398)، بازیابی‌شده در 20/7/1398 از: http://thesaurus.isca.ac.ir/term/qaxb3erqn8yz7l8d | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,138 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,144 |
||