آمار

تعداد نشریات48
تعداد شماره‌ها2,294
تعداد مقالات33,221
تعداد مشاهده مقاله11,852,164
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,037,238
موسویان, سید ابوالفضل, حدیدی, علی اصغر. (1398). بررسی حکم نگاه زن به مرد در خواستگاری. اسلام و مطالعات اجتماعی, 5(4), 105-124. doi: 10.22034/jrj.2019.51649.1485
سید ابوالفضل موسویان; علی اصغر حدیدی. "بررسی حکم نگاه زن به مرد در خواستگاری". اسلام و مطالعات اجتماعی, 5, 4, 1398, 105-124. doi: 10.22034/jrj.2019.51649.1485
موسویان, سید ابوالفضل, حدیدی, علی اصغر. (1398). 'بررسی حکم نگاه زن به مرد در خواستگاری', اسلام و مطالعات اجتماعی, 5(4), pp. 105-124. doi: 10.22034/jrj.2019.51649.1485
موسویان, سید ابوالفضل, حدیدی, علی اصغر. بررسی حکم نگاه زن به مرد در خواستگاری. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1398; 5(4): 105-124. doi: 10.22034/jrj.2019.51649.1485

بررسی حکم نگاه زن به مرد در خواستگاری

جستارهای فقهی و اصولی
مقاله 6، دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 17، اسفند 1398، صفحه 105-124    اصل مقاله (295.66 K)
نوع مقاله: پژوهشی (داوری عادی)
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jrj.2019.51649.1485
نویسندگان
سید ابوالفضل موسویان1؛ علی اصغر حدیدی* 2
1استادیار دپارتمان الهیات دانشگاه مفید قم،
2دانش آموخته دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه مفید قم
تاریخ دریافت: 28 تیر 1397،  تاریخ بازنگری: 01 اردیبهشت 1398،  تاریخ پذیرش: 12 اردیبهشت 1398 
چکیده
یکی از احکام مربوط به مسلمانان، حرمت نگاه به نامحرم است که مورد اتفاق فقهاست. از حکم مذکور، مواردی از جمله نگاه مرد به زن در زمان خواستگاری استثنا شده است. فقهای امامیه نوعاً حکم مذکور را درباره زن جاری نمی­دانند و معتقدند به­سبب فقدان دلیل کافی، باید به ادله حرمت تمسک جست و قائل به حرمت نگاه زن به مرد در زمان خواستگاری گردید.
در این مقاله، با روش توصیفی ـ تحلیلی اثبات شده که ادله کافی بر جواز نگاه درباره زن نیز جاری است. اشکالات فقها در جهت نفی جواز نگاه زن نقدپذیر است و به نظر می‌رسد ادله جواز را می‌توان در خصوص زن نیز جاری دانست. ادله جواز نگاه عبارت است از روایات دالّ بر مسئله گران بودن ثمن و ایجاد توافق بیشتر با نگاه که البته به مردان اختصاص ندارد، بلکه نگاه زن به مرد نیز در بر می­گیرد. ادله­ای که حقوق و تکالیف مشابهی را برای زن و مرد قرار می­دهد، همچون آیه 228 سوره بقره نیز در مسئله نگاه زن در خواستگاری می­تواند جاری شود.همچنین قاعده نفی ضرر نیز در بحث حاضر قابل تطبیق است، اما در مورد دلیل ضرورت، در صورتی می­تواند حکم حرمت را کنار زند که صغرای آن توسط عرف به اثبات رسد. البته روشن است که در این دلیل، بیش از مقدار ضرورت نمی­توان قائل به جواز شد.
کلیدواژه‌ها
نگاه زن؛ نگاه مرد؛ خواستگاری؛ اغلی الثمن؛ ادله حرمت نگاه؛ ادله جواز نگاه
عنوان مقاله [English]
Investigating the Rule of a Woman's Looking at the Suitor in the Proposal Marriage Ceremony
نویسندگان [English]
Abolfazl Mousavian1؛ Aliasghar Hadidi2
1Islamic jurisprudence and Islamic law principles
2mofid univercity
چکیده [English]
Sayid Abolfazl Mousaviān [2]
Ali Asghar Hadidi [3]
 
Abstract
One of the rules related to Muslims is the unlawful looking at nā mahram which isdeterminated by jurisprudents. This rule has an exception which is the man's looking to the woman in proposal marriage ceremony. Imamiyeh jurisprudents typically do not apply this rule in women and believe that due to unspecified reasons, one should resort to the proofs of unlawfulness and the believe that the woman's looking at the man in proposal marriage ceremony is unlawful. Using a descriptive-analytical method, the researchers proved that there are sufficient proofs on the permissibility of woman's looking at the man. The scholars' criticisms leveled against the negation of the woman's looking are open to criticism which seemingly could be applied in the case of permissibility proofs for women. Such proofs include the traditions indicating the price's high sums and establishing accordance with not only men's looking at women but also the reverse is true, as well as the proofs which impose the similar rights and duties to both men and women, such as the verse 228 of the Bqareh Chapter which could be applied in the issue of women's looking at men in the marriage proposal ceremony. Likewise, the rule of harm negation could be applied in this issue, but in the case of necessity reason, the unlawfulness rule is violated where it is proved to be a minor one by the custom. However, it is clear that in this reason, no one can believe in permissibility more than necessity.
 
[1] Received in 2018-07-19                                  Accepted in: 2019-06-11
[2] Assistant Professor of Jurisprudence and Islamic Law Principles at Mufid University of Qom; E-mail: moosavian@mofidu.ac.ir
[3] PhD Candidate of Jurisprudence and Islamic Law Principles at Mufid University of Qom. (Paper extracted from the PhD Thesis); E-mail: dr.hadidi@chmail.ir
کلیدواژه‌ها [English]
Woman's looking, man's looking, marriage proposal ceremony, the highest sum, proofs of looking unlawfulness, proofs of looking permissibility
مراجع
  1. قرآن کریم (ترجمه فولادوند).
  2. ابن­ادریس حلی، محمد بن منصور بن احمد. (1410).  السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، قم: دفتر انتشارات اسلامى، چاپ دوم.
  3. ابن­حیون، نعمان بن محمد مغربى. (1385). دعائم الإسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الأحکام. قم: مؤسسة آل­البیت :.
  4. ابن­سینا، حسین بن عبدالله. (بی­تا). الاشارات و التنبیهات. قم: نشر البلاغة.
  5. اراکى، محمد على. (1419). کتاب النکاح. قم: نور نگار.
  6. امین، سیده نصرت. (1361). مخزن العرفان در تفسیر قرآن. تهران: نهضت زنان مسلمان.
  7. انصارى، مرتضى بن محمد امین. (1415). کتاب النکاح. قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ انصارى. 
  8. انصارى، مرتضى بن محمدامین. (1428). فرائد الأصول. چاپ نهم. قم:مجمع الفکر الاسلامی.
  9. آخوند خراسانى، محمد کاظم بن حسین. (1409). کفایة الأصول. قم: آل البیت:.
  10. ایروانی، علی بن عبدالحسین نجفی. (1406). حاشیة المکاسب. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  11. بجنوردى، حسن. (1377). القواعد الفقهیة. قم.
  12. بروجردی، حسین. (1416). البدر الزاهر فی صلاة الجمعة و المسافر. قم: نگین.
  13. بحرانى، یوسف بن احمد بن ابراهیم. (1405). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  14. حر عاملى، محمد بن حسن. (1409). وسائل الشیعة. قم: آل البیت:.
  15. حکیم، محسن طباطبایى. (1416). مستمسک العروة الوثقى. قم: مؤسسة دار التفسیر.
  16. حلبى، ابو الصلاح تقى الدین بن نجم الدین. (1403). الکافی فی الفقه. اصفهان: کتابخانه عمومى امام امیر المؤمنین 7.
  17. حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى. (1410). إرشاد الأذهان إلى أحکام الإیمان. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  18. حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى. (1388). تذکرة الفقهاء. قم: مؤسسه آل البیت :.
  19. حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى. (1414). تذکرة الفقهاء. قم: مؤسسه آل البیت :.
  20. حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى. (1420). تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة. قم: مؤسسه امام صادق 7.
  21. حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى. (1413).  قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  22. حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى. (1419). نهایة الإحکام فی معرفة الأحکام. قم: مؤسسه آل البیت :.
  23. خمینى، سیدروح­الله، (1410). الرسائل. قم: مکان انتشار، نوبت چاپ.
  24. ـــــــــــــــــــ ، (1415). المکاسب المحرمة. قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى ;.
  25. ـــــــــــــــــــ ، (1421). کتاب البیع. قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى ;.
  26. ـــــــــــــــــــ ، (بی‌تا).  تحریر الوسیلة. قم: مؤسسه مطبوعات دار العلم.
  27. خوانسارى احمد بن یوسف. (1405). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع. قم: اسماعیلیان. چاپ دوم.
  28. خویى، سیدابوالقاسم. (1418). موسوعة الإمام الخوئی. قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی ;.
  29. ـــــــــــــــــــــــ ، (بی‌تا). معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرجال. بی‌جا.
  30. ـــــــــــــــــــ ، (بی‌تا). مصباح الفقاهة (المکاسب). بی­جا.
  31. ـــــــــــــــــــ ، (1413). مصباح الأصول. قم، مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی ;.
  32. زمخشرى، محمود. (1407). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. بیروت: دار الکتاب العربی. چاپ سوم.
  33. سبزوارى، عبد الأعلى. (1413).  مهذّب الأحکام. چاپ چهارم. قم: مؤسسة المنار.
  34. سید رضی، محمد بن حسین. (1422). المجازات النبویة. قم: دار الحدیث.
  35. سیوطى، جلال الدین. (1404). الدر المنثور فى تفسیر المأثور. قم: کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى.
  36. شمس الدین، محمد مهدی. (بی‌تا) . الستر و النظر. بیروت:مؤسسة المنارـ نشر جاوید.
  37. شهید ثانى، زین الدین بن على عاملی. (1413).  مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
  38. شهید ثانى، زین الدین بن على. (1412). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة. المحشّى سلطان العلماء. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى.
  39. شیخ الشریعه اصفهانى، فتح‏الله بن محمدجواد. (1410). قاعدة لا ضرر. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  40. صدر، محمد باقر. (1420). قاعدة لا ضرر و لا ضرار. قم، دارالصادقین للطباعة و النشر.
  41. صدوق، محمد بن على ابن بابویه. (1413). من لا یحضره الفقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامى. چاپ دوم.
  42. طبرسى، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فى تفسیر القرآن. تهران: انتشارات ناصر خسرو. چاپ سوم.
  43. طوسى، محمد بن الحسن. (1407). تهذیب الأحکام (تحقیق خرسان). تهران: دار الکتب الإسلامیه. چاپ چهارم.
  44. طوسى، محمد بن حسن. (1387). المبسوط فی فقه الإمامیة. تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة. چاپ سوم.
  45. طوسى، محمد بن حسن. (1400). النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى. بیروت: دار الکتاب العربی. چاپ دوم.
  46. طوسى، محمد بن حسن. (1407). الخلاف. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  47. عاملى، محمد بن على موسوى. (1411). نهایة المرام فی شرح مختصر شرائع الإسلام. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  48. عراقى، ضیاءالدین. (1418). قاعدة لاضرر و لاضرار. قم. دفتر انتشارات اسلامی.
  49. فاضل تونى، عبدالله بن محمد. (1415). الوافیة فی أصول الفقه. چاپ دوم. قم.
  50. فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله السّیورى. (1419ق). کنز العرفان فی فقه القرآن. مجمع جهانى تقریب مذاهب اسلامى.
  51. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، (1404).  التنقیح الرائع لمختصر الشرائع. قم: کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى.
  52. فاضل هندى، محمد بن حسن. (1416). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  53. فخر المحققین، محمد بن حسن بن یوسف. (1387). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد. قم: اسماعیلیان.
  54. فخر رازى، محمد بن عمر. (1420). مفاتیح الغیب. بیروت: دار احیاء التراث العربى. چاپ سوم.
  55. فیض کاشانى، محمد بن شاه مرتضى. (1415). تفسیر الصافی. چاپ دوم. تهران: مکتبة الصدر.
  56. کرکى، على بن حسین. (1414). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم: مؤسسه آل البیت :. چاپ دوم.
  57. کلانتری، علی­اکبر، «مفهوم، اعتبار و مکانیزم تنقیح مناط»، مطالعات اسلامی: فقه و اصول، 1387، شماره 81/1.
  58. کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق. (1407)،  الکافی. چاپ چهارم. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  59. محقق حلی، نجم الدین جعفر بن حسن. (1408). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: اسماعیلیان. چاپ دوم.
  60. محقق حلی، نجم الدین جعفر بن حسن. (1418). المختصر النافع فی فقه الإمامیة. قم: مؤسسة المطبوعات الدینیة. چاپ ششم.
  61. محقق داماد، سیدمصطفى. (1383). قواعد فقه، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی. چاپ دوازدهم.
  62. مدرسى سید محمد تقى. (1419). من هدى القرآن. تهران: دار محبى الحسین.
  63. مراغى احمد بن مصطفى. (بی‌تا). تفسیر المراغى. بیروت: داراحیاء التراث العربى.
  64. مراغى، سید میر عبد­­الفتاح بن على حسینى. (1417). العناوین الفقهیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  65. مفید، محمّد بن محمد بن نعمان عکبرى. (1413). المقنعة. قم: کنگره جهانى هزاره شیخ مفید;.
  66. مغنیه، محمد جواد. (1421 ). فقه الإمام الصادق7، چاپ  دوم. قم: مؤسسه انصاریان.
  67. مکارم، ناصر. (1374). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  68. مرعشى نجفى، شهاب الدین. (1415). القصاص على ضوء القرآن و السنة. قم: انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى.
  69. مروج، محمد جعفر. (1416). هدى الطالب فی شرح المکاسب. قم: مؤسسة دار الکتاب.
  70. مهریزی، مهدی، «تحلیل تفسیری و فقهی آیه ولهن مثل الذی علیهن بالمعروف و للرجال علیهن درجة»، آموزه‌های فقهی، 1388، شماره 3، صص 3-17.
  71. نجفى، محمد حسن. (1404). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. چاپ هفتم.
  72. نراقی، مولى احمد بن محمد مهدى. (1415). مستند الشیعة فی أحکام الشریعة. قم: مؤسسه آل البیت :.
  73. نراقى، مولى احمد بن محمد مهدى. (1417). عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى.
  74. نراقى، مولى احمد بن محمد مهدى. (1425). الحاشیة على الروضة البهیة. قم: انتشارات اسلامی.
  75. یزدی، سید محمد کاظم طباطبایى. (1419). العروة الوثقى (المحشّى). قم: دفتر انتشارات اسلامى.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 998
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,890