آمار

تعداد نشریات54
تعداد شماره‌ها2,551
تعداد مقالات36,145
تعداد مشاهده مقاله16,207,497
تعداد دریافت فایل اصل مقاله7,341,178
آصف آگاه, سید محمد رضی. (1398). معیارهای ساختاربندی علم فقه و شاخص های ارزیابی آن. اسلام و مطالعات اجتماعی, 5(4), 53-82. doi: 10.22034/jrj.2019.52285.1549
سید محمد رضی آصف آگاه. "معیارهای ساختاربندی علم فقه و شاخص های ارزیابی آن". اسلام و مطالعات اجتماعی, 5, 4, 1398, 53-82. doi: 10.22034/jrj.2019.52285.1549
آصف آگاه, سید محمد رضی. (1398). 'معیارهای ساختاربندی علم فقه و شاخص های ارزیابی آن', اسلام و مطالعات اجتماعی, 5(4), pp. 53-82. doi: 10.22034/jrj.2019.52285.1549
آصف آگاه, سید محمد رضی. معیارهای ساختاربندی علم فقه و شاخص های ارزیابی آن. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1398; 5(4): 53-82. doi: 10.22034/jrj.2019.52285.1549

معیارهای ساختاربندی علم فقه و شاخص های ارزیابی آن

جستارهای فقهی و اصولی
مقاله 4، دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 17، اسفند 1398، صفحه 53-82    اصل مقاله (464.37 K)
نوع مقاله: پژوهشی (داوری عادی)
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jrj.2019.52285.1549
نویسنده
سید محمد رضی آصف آگاه*
استادیار پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم
تاریخ دریافت: 14 مهر 1397،  تاریخ بازنگری: 24 بهمن 1397،  تاریخ پذیرش: 12 اردیبهشت 1398 
چکیده
ساختاربندی علم فقه بر اساس معیارهای گوناگونی طراحی می­ شود. حداقل سه دسته معیار منطقی، فلسفه فقهی و درون­ فقهی برای ساختاربندی فقه وجود دارد. معیارهای منطقی معیارهای لازم و مشترک در هر ساختاری است. معیارهای فلسفه فقهی، معیارهای ترجیحی است که فقیهان بدان تصریح کرده­ اند و معیارهای درون­ فقهی، معیارهای ترجیحی­ است که از فقه گرفته شده­ اند.
در این مقاله، پس از بیان انواع معیارهای ساختاربندی، معیارهای جامعیت، مانعیت، اساس واحد، تباین اقسام، انسجام، هدف­داری و پاسخگویی در حیطه معیارهای منطقی، معیارهای قصد تقرب، اخروی و دنیوی بودن، مطلوبیت ذاتی، غرض از تشریع، دفع مفسده و جلب منفعت، حفظ مقاصد شریعت، ارتباطات انسانی، مراحل طبیعی زندگی، کمال­یابی قوای نفسانی، نیازهای بشر، حق در حیطه معیارهای فلسفه فقهی و معیارهای سنخ فعل مکلف، سنخ موضوع، سنخ حکم، اصناف مکلفان، احوال مکلف، آثار و لوازم فعل مکلف در حیطه معیارهای درون فقهی بررسی و ارزیابی شده است. ساختارهای فقهی را بر پایه شاخص­های مختلفی می­توان ارزیابی کرد. شاخص­ها ذیل معیارها قرار می­گیرد.
در این پژوهش با روش استقرای کتاب­های فقهی و غیرفقهی معیارهای ساختاربندی استقصا شده است.
کلیدواژه‌ها
ملاک­های ساختاربندی؛ معیارهای ساختار فقه؛ شاخص­های ساختار؛ ساختار فقه؛ فلسفه فقه
عنوان مقاله [English]
The Standards of Structuring Jurisprudence and Its Assessment Indices
نویسندگان [English]
Sayed Mohamad razi Asefagah
olum
چکیده [English]
Structuring the science of jurisprudence is developed based on logical necessary criteria. There are three criteria in this regards as the intellectual criteria, philosophy of jurisprudence and internal jurisprudence criteria for structuring jurisprudence. Logical criteria are the common and necessary ones for developing a structure. The criteria pertaining to the philosophy of jurisprudence are preferential ones, the jurisprudents have clarified using them. However, the internal jurisprudence criteria are preferential ones which are derived from jurisprudence. Having defined different criteria for structuring, the author has evaluated and investigated the internal jurisprudence criteria such as: comprehensiveness, inclusiveness, united basis, distinction of categorizations, coherence, objectivity, responsiveness in the area of logical criteria, criteria for the intention proximity, being mundane or pertaining to the hereafter, natural desirability, the goal of shariah legislation, corruption disposal and gaining benefit, preserving the shariah goals, humanistic communications, the life's natural stages, carnal forces perfectionism, human's needs, the right in the criteria for jurisprudential philosophy and the criteria for the assigned deeds type, subject type, rule type, the assigned guilds, the assigned person's status, the effects and requirements of the assigned person's deeds. Jurisprudential structures could be evaluated based on different criteria which are categorized under standards. Investigating the (non-)jurisprudential sources, the structing criteria are extracted.
کلیدواژه‌ها [English]
The standards for structuring, the standards for jurisprudence structure, the criteria for structures, the philosophy of jurisprudence
مراجع
  1. آصف محسنی، 1387، حدود الشریعة، قم: بوستان کتاب.
  2. آل­نجف، عبدالکریم، 1429ق، الحلال و الحرام فی الشریعة الاسلامیة، قم: المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامیة.
  3. آمدی، علی ابن­محمد، 1402ق،  الاحکام فی الاصول الاحکام، بی‌جا: المکتب الاسلامی.
  4. امام صادق 7(منسوب)، 1382، مصباح الشریعه، قم، پیام حق.
  5. ابن­نجیم مصری، 1418ق، البحر الرائق، بیروت: دار الکتب العلمیه.
  6. اعرافی، علیرضا، 1387، فقه تربیتی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  7. بتری دمیاطی، 1418ق، إعانۀ الطالبین، بیروت: دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع.
  8. برجی، یعقوبعلی، 1374، نگاهی به دسته‎بندی بابهای فقه، مجله فقه اهل بیت، ش 3.
  9. بهجت­پور، عبدالکریم، 1389، روش طرح توحید در قرآن،  قبسات، ش 57.
  10. بی­آزار شیرازی، عبدالکریم، 1373، رساله نوین، تهران: وزارت ارشاد اسلامی.
  11. حر عاملی، محمدبن حسن، 1389، بدایة الهدایة و لب الوسائل، بی­نا: نور مطاف.
  12. حر عاملی، محمدبن حسن، 1414ق، وسائل الشیعة، قم: آل البیت:.
  13. حلبی، ابوالصلاح، 1387،  الکافی فی الفقه، قم: بوستان کتاب.
  14. حلی، 1389ق، شرائع الاسلام، تحقیق عبدالحسین محمدعلی، نجف: مطبعه آداب.
  15. آیت الله مکارم شیرازی(زیر نظر)،  1427ق، دائرة المعارف فقه مقارن، قم: مدرسه امام علی7.
  16. زحیلی، وهبة، الفقه‌الاسلامی و ادلته، دمشق: دارالفکر، 1409ق.
  17.  هاشمی شاهرودی، سید محمود (1393)، درس خارج فقه، جلسه 457، یک شنبه 25/1/1393، تاریخ مراجعه: 25 بهمن 1397، به نشانی:   http://www.hashemishahroudi.org
  18. سیدفضل الله، 1421،  فقه الشریعة، دار الملاک.
  19. سیوری، التنقیح الرائع، 1404ق، مقداد بن عبدالله، التنقیح الرائع، مکتبة آیة الله المرعشی.
  20. شاطبی، ابراهیم بن موسی، 1415ق، الموافقات فی اصول الشریعة، دارالمعرفة.
  21. شیرازی، سید محمد، 1409ق،  الفقه، ج92 و93، بیروت: دار العلوم.
  22. صدر، سید محمد باقر، 1423ق،  الفتاوی الواضحة، قم: مرکز الابحاث و الدراسات التخصصیة للشهید الصدر، چاپ اول.
  23. طباطبایی، سیدعلی، 1412ق، ریاض المسائل(مقدمه آیت الله آصفی)، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
  24. طوری قادری، محمد، 1418ق، تکلمۀ البحر الرائق، تحقیق شیخ زکریا عمیرات، چاپ اول، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  25. عاملی مکی، 1408ق،  الالفیۀ فی فقه الصلاة الیومیة، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
  26. عاملی مکی، محمد(شهید اول)، 1403ق،  القواعد و الفوائد، قم: مکتبة المفید.
  27. عاملی مکی، شهید اول، 1419ق، ذکری الشیعة، قم: آل البیت7.
  28. عاملی،‌سیدمحمد جواد، 1419ق، مفتاح الکرامة، قم، مؤسسة النشر الاسلامی.
  29. عاملی، محمد بن مکی، 1408ق، النقلیة، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
  30. علی حیدر، بی­تا، دررالحکام فی شرح مجلة الاحکام، تحقیق: فهمی حسنی، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  31. فیض کاشانی، ملامحسن، بی­تا،  المحجة البیضاء، بی­جا: المکتبة الاسلامیة.
  32. فیض کاشانی، ملامحسن، 1401ق، مفاتیح الشرائع، قم: مجمع الذخائر الاسلامیة.
  33. کاشف الغطاء، جعفر، بی­تا،  شرح القواعد، کتاب متاجر، مخطوط، مکتبة گوهرشاد، رقم 741.
  34. کاشف الغطاء، علی، بی­تا،  باب مدینةالعلم، نجف: مؤسسة کاشف الغطاء.
  35. کاشف الغطاء، محمدحسین، 1359ق، تحریر المجلة، نجف: المکتبة المرتضویة.
  36. مجلسی، محمدباقر،  1403ق، بحارالانوار، بیروت: موسسة الوفاء.
  37. غزالی، محمد، 1414ق، مجموعه رسائل الامام الغزالی، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  38. مبلغی، احمد، 20/10/97، http://www.isca.ac.ir
  39. مــزلــو، ابراهام اچ، 1397،  انگیزش و شخصیت، مشهد: آستان قدس رضوی.
  40. مشکینی، علی، مصطلحات الفقه، بی­تا، بی­جا.
  41. مشکینی، علی، 1418ق، الفقه المأثور، قم: الهادی.
  42. مطهری، مرتضی، 1368، آشنایی با علوم اسلامی، قم: انتشارات صدرا.
  43. مظفر، محمد رضا، 1359، المنطق، بیروت: دار التعارف.
  44. نجاشی، 1416ق ، الرجال، قم: جامعه مدرسین.
  45. نجفی، عبدالنبی، 1380ق،  المعالم الزلفی، قم: المطبعة العلمیة.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 799
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 827


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب