آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,462 |
| تعداد مقالات | 35,184 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,995,919 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,253,282 |
بازتاب مضامین تعلیمی - اخلاقی قرآن و روایات در شاهنامۀ فردوسی | ||
| فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی | ||
| مقاله 5، دوره 15، شماره 35 - شماره پیاپی 57، آذر 1398، صفحه 91-122 اصل مقاله (704.55 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jare.2019.53413.1353 | ||
| نویسنده | ||
| سمانه السادات آقادادی* | ||
| دانشگاه اصفهان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه زبان وادبیات فارسی. | ||
| تاریخ دریافت: 07 بهمن 1397، تاریخ بازنگری: 01 مهر 1398، تاریخ پذیرش: 01 دی 1398 | ||
| چکیده | ||
| ادبیات تعلیمی یکی از گسترده‌ترین انواع ادب فارسی است؛ گونه‌ای از شعر و نثر است که هدف سراینده و گویندۀ آن تشریح و تبیین مسائل اخلاقی، اندیشه‌های مذهبی، حکمی و مضامین پندگونه است. شاهنامۀ فردوسی به سبب داشتن مضامین ارزنده و آموزنده در تمام زمینه‌های اخلاقی به همان اندازه که متنی حماسی محسوب می‌شود، اثری تعلیمی نیز هست که فردوسی در میانۀ اشعار حماسی، مسائل اخلاقی را به طور جدی مطرح کرده است. مضامین اخلاقی و تربیتی شاهنامه در پی آن است تا انسان بر مبنای آن آیین درست زندگی را بیاموزد و به کمال نهایی و سعادت جاودان دست یابد. لذا این پژوهش بر آن است با روش توصیفی-تحلیلی، کیفیت بازتاب دوازده مفهوم اخلاقی قرآن و احادیث اهل بیت:را از قبیل: دعوت به نیکی و کم‌آزاری، صلح، صداقت و راستی، لزوم صبر، رازداری، درویش‌نوازی، وفای به عهد، ترک خودبینی، اغتنام فرصت، بی‌اعتباری دنیا و... در ابیات شاهنامۀ حکیم ابوالقاسم فردوسی تبیین کند. اثرپذیری گسترده و عمیق فردوسی از قرآن و معارف اهل بیت:برخاسته از مذهب شیعی اوست که در سرودن اشعار حکیمانۀ وی نقش بسزایی داشته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادبیات تعلیمی؛ اخلاق؛ قرآن و حدیث؛ شاهنامه؛ فردوسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Reflections of Didactic-Ethical Implications of the Qur'an and Islamic Traditions in the Shahnameh of Ferdowsi | ||
| چکیده [English] | ||
| Teaching literature is one of the most widespread types of Persian literature. It is a poem of poetry and prose aimed at the singer and it is author the explanation and description of ethical issues, religious thoughts, decree and contents is sententious. Ferdowsi Shahnameh, valuable and informative content in all the ethical – contexts as much as the epic text is, he has a staff of staff that Ferdowsi in the midst of epic poems, has raised ethical issues seriously. It is about the ethical and educational implications of Shahnameh so that man might learn the right doctrines of life and to achieve the ultimate perfection and the eternal happiness. So this research is based on analytical descriptive method, the quality of reflection of twelve moral texts of the Qur’an and the traditions such as an invitation to beneficence and needle not, peace, truth fullness and rectitude, the necessity of patience, secrecy, helping the poor, fidelity at promise, quit of conceit, seizing of opportunity, discredit of the world and etcetera in the lines of Shahnameh theologian Aboo Al-Ghasem Ferdowsi has been able to explain. The widespread and deep influence of Ferdowsi in the Qur’an and the traditions rose from his Shiah religion who had played a great part in writing his wisdom. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Pedagogical Literature, Ethics, Qur’an and the Traditions, Shahnameh, Ferdowsi | ||
| مراجع | ||
|
.قرآن کریم، (1390)، ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای، اصفهان: قلم آریا. 2.نهج البلاغه، شریف رضی، محمدبن‌حسین، (1379)، ترجمه محمد دشتی، قم: مشهور. 3.اسلامی‌ندوشن، محمدعلی، (1368)، جام جهان بین، تهران: جامی. 4.افراسیاب‌پور، علی‌اکبر، (1390)، «تعلیم دوستی در شاهنامه»، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، سال3، شماره12، صص 204-181. 5.آزاد، نرجس، (1381)، گزیده‌ای از معارف قرآن و نهج البلاغه در شاهنامه فردوسی، شیراز: نوید شیراز. 6.آقاحسینی، حسین و ناهید نصرآزادانی، (1396)، «رازداری در داستان‌های عاشقانه شاهنامه (شاخصۀ مهم ادب تعلیمی)، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، سال9، شماره33، صص27-1. 7.آمدی، عبدالواحدبن‌محمد، (1422ق)، غررالحکم و دررالکلم، تصحیح سیدمهدی رجایی، قم: دارالکتب الإسلامی. 8.پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، (1395)، درآمدی بر تعلیم و تربیت اسلامی: فلسفۀ تعلیم و تربیت، ج1، تهران: سمت. 9.حاجیان‌نژاد، علیرضا، (1384)، «خردمندان و بی‌خردان شاهنامه»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دوره56، شماره173، صص143-125. 10.حرّانی، ابومحمد، (1382)، تحف‌العقول عن آل الرسول9، ترجمه صادق حسن‌زاده، ج1، قم: آل‌علی7. 11.خلیلی جهان‌تیغ، مریم و مهدی دهرامی، (1390)، «ادبیات تعلیمی و تربیتی در شاهنامه فردوسی»، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، سال3، شماره11، صص58-41. 12.دهخدا، علی‌اکبر، (1330)، لغت نامه دهخدا، زیر نظر محمد معین، ج1، تهران: دانشگاه تهران. 13.رحمانی، اکرم، (1396)، «پند منظوم در ادب عالمانه»، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، سال9، شماره36، صص103-79. 14.رستگار فسایی، منصور، (1381)، فردوسی و هویت شناسی ایرانی، تهران: طرح نو. 15.رنجبر، احمد، (1369)، جاذبه‌های فکری فردوسی، تهران : امیرکبیر. 16.سرّاج، ابونصر، (1382)، اللمع فی التصوف، تصحیح رینولد نیکلسون، ترجمه مهدی محبتی، تهران: اساطیر. 17.شفیعی‌کدکنی، محمدرضا، (1372)، «انواع ادبی شعر فارسی»، نشریه رشد آموزش ادب فارسی، سال 8 ، شماره 32. 18.صفا، ذبیح الله، (1377)، حماسه سرایی در ایران، تهران: امیر کبیر. 19.طبرسی، علی‌بن‌حسن،(1385ق)، مشکاة الانوار فی غررالاخبار، ج1، نجف: کتابخانه حیدریه. 20.فردوسی، ابوالقاسم، (1384)، شاهنامه، بر پایه چاپ مسکو، تهران: هرمس. 21.___________، (1376)، شاهنامه، به کوشش سعید حمیدیان، 9ج، تهران: قطره. 22.فروزانفر، بدیع‌الزمان، (1380)، سخن و سخنوران، تهران: خوارزمی. 23.قزوینی‌رازی، نصیرالدین، (1358)، نقض، تصحیح میرجلال‌الدین محدث ارموی، تهران: انجمن آثار ملی. 24.کلینی، محمدبن‌یعقوب، (1388)، اصول کافی، تصحیح علی اکبر غفاری، ج2 و 3، تهران: اسلامیه. 25 لیثی واسطی، علی‌بن‌محمد، (1376)، عیون الحکم و المواعظ، تصحیح حسین حسنی بیرجندی، قم: دارالحدیث. 26.مجلسی، محمدباقر، (1404ق)، بحارالانوار، ج17، 71، 72، 75، 80، بیروت: الوفا. 27.منتصف مجابی، حسن، (1383)، تأثیر قرآن و احادیث در شاهنامۀ فردوسی، کرمانشاه: دانشگاه رازی. 28.مهدوی، احمد، (1372)، «مذهب فردوسی»، ماهنامه گلچرخ، شماره‌های 8 و 9، بهمن و اسفندماه. 29.میرباقری‌فرد، سیدعلی‌اصغر و دیگران، (1393)، تاریخ ادبیات ایران، 2جلد، تهران: سمت. 30.نظامی‌عروضی، احمدبن‌عمر، (1372)، چهارمقاله، تصحیح محمد قزوینی، تهران: جامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 658 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 393 |
||