آمار
| تعداد نشریات | 49 |
| تعداد شماره‌ها | 2,302 |
| تعداد مقالات | 33,350 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,879,877 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,059,719 |
بررسی و نقد قیاس غایب بر شاهد در اثبات نظریۀ زیادت صفات بر ذات الهی | ||
| نقد و نظر | ||
| مقاله 2، دوره 24، شماره 96، دی 1398، صفحه 28-50 اصل مقاله (944.63 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jpt.2020.68165 | ||
| نویسندگان | ||
| بهروز محمدی منفرد1؛ حسین رستمی2 | ||
| 1استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران | ||
| 2ارشد فلسفه اسلامی پردیس فارابی دانشگاه تهران،سطح ۳ موسسه کلام امام صادق در رشته کلام مقارن | ||
| تاریخ دریافت: 23 خرداد 1398، تاریخ بازنگری: 23 بهمن 1398، تاریخ پذیرش: 11 آذر 1398 | ||
| چکیده | ||
| یکی از مسائل چالشی در مباحث خداشناسی، مبحث وجودشناسیِ صفات الهی است. در بحث وجودشناسی صفات الهی از کیفیت رابطه ذات الهی با صفات سخن گفته می‌شود. اشاعره در این بحث، به زیادت صفات بر ذات الهی قائل‌اند. یکی از ادله مهم اشاعره در این زمینه، قیاس غایب بر شاهد است. در این قیاس، حکم صفات در شاهد، یعنی انسان، به غایب، یعنی خدای متعال نسبت داده می‌شود. این قیاس با وجود اینکه نوعی قیاس فقهی یا تمثیل است، ولی چون جهت مشابهت یا جامع در آن، علت تامه برای ثبوت حکم در اصل می‌باشد، دارای اعتبار است. در مقابل، مخالفان اشاعره نقدهایی بر این قیاس وارد کرده‌اند که البته بیشتر آنها وارد نیستند. ما در این نوشتار با روشی تحلیلی به تقریر این قیاس پرداخته و نقدهای وارد بر آن را بررسی کرده‌ایم. نتیجه اینکه کارکرد این قیاس، تنها در اثبات وجود مبدأ اوصاف الهی است و توانایی تبیین کیفیت رابطه این مبادی با ذات الهی را ندارد، و ازهمین‌رو اگر برای اثبات نظریه زیادت به‌کار رود، اعم از مدعا خواهد بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صفات الهی؛ رابطه ذات و صفات؛ اشاعره؛ نظریه زیادت؛ قیاس غایب بر شاهد | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Examination and Critique of the Present-Absent Analogy in favor of the Theory of Distinctness of Divine Attributes from His Attributes | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Behrooz Muhammadi Munfared1؛ Hossein Rostami2 | ||
| 1استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران | ||
| 2MA student, Islamic Philosophy, University of Tehran, Farabi College | ||
| چکیده [English] | ||
| A challenging problem in theology is that of the ontology of divine attributes. In ontology of divine attributes, what is discussed is how the divine essence is related to divine attributes. Ash’arīs believe that divine attributes are distinct from his essence. One significant argument they present is the present-absent analogy (qīyās al-ghā’ib bi-l-shāhid). In this analogy, our judgments about the present—that is, humans—are generalized and ascribed to the absent—that is, God. Although this is a kind of jurisprudential qīyās or analogy, it is valid in that the ground of analogy is a full ground of the ascription of the relevant judgments to humans. Opponents of Ash’arīs leveled objections to the analogy, but most of these are implausible. In this paper, we seek to formulate the analogy and examine objections raised against it. We conclude that the analogy can just show the existence of principle for divine attributes, and thus, it fails to account for how the principle is related to the divine essence. Therefore, if the analogy is deployed to substantiate the theory of distinctness of divine attributes from his essence, it would go beyond the scope of the claim. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Divine attributes, essence-attribute relation, Ash’arīs, theory of essence-attribute distinctness, present-absent analogy | ||
| مراجع | ||
|
1. آمدی، سیف الدین (1413ق)، غایة المرام فی علم الکلام، بیروت: دار الکتب العلمیة. 2. آمدی، سیف الدین (1423ق)، ابکار الافکار فی اصول الدین، قاهره: دار الکتب. 3. ابن سینا (1375)، الاشارات و‌التنبیهات، قم: البلاغه. 4. ایجی، میر‌سیدشریف (1325ق)، شرح المواقف، چ1، قم: الشریف الرضی. 5. تفتازانی، سعدالدین(1407ق)، شرح العقائد النسفیه، قاهره: مکتبة الکلیات الأزهریة. 6. تفتازانی، سعدالدین (1409ق)، شرح المقاصد، قم: الشریف الرضی. 7. جوینی، عبدالملک (1416ق)، الإرشاد إلی قواطع الادّلة فی اول الاعتقاد، بیروت: دار الکتب العلمیة. 8. خوارزمی، رکن‌الدین بن الملاحمی (1386)، الفائق فی اصول الدین، تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران. 9. سبحانی، جعفر (1412ق)، الالهیات علی هدی الکتاب و‌السنة و‌العقل، چ3، قم: المرکز العالمی للدراسات الاسلامیة. 10. شریف مرتضی (1381)، الملخص فی اصول الدین، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. 11. شفتی قمی گیلانی، میرزا ابوالقاسم بن محمدحسن (میرزای قمی) (1430ق)، القوانین المحکمة فی الأصول، چ1، قم: احیاء الکتب الاسلامیه. 12. شهرستانی، محمد بن عبدالکریم (1425ق)، نهایة الأقدام فی علم الکلام، ج1، بیروت: دار الکتب العلمیة. 13. طوسی، محمد بن الحسن (1417ق)، العدة فی اصول الفقه، چ1، قم: انتشارات علاق‌بندیان. 14. علامه حلی (1415ق)، مناهج الیقین فی اصول الدین، تهران: دار الأسوه. 15. عمر بن سهلان ساوی (1383)، البصائر النصیریه فی المنطق، تهران: انتشارات شمس تبریزی. 16. فخر رازی (1407ق)، المطالب العالیه من علم الالهی، بیروت: دار الکتب العربی. 17. فخر رازی (بی‌تا)، المحصول فی علم اصول الفقه، مؤسسة الرسالة. 18. قاضی عبدالجبار (1422ق)، شرح الاصول الخمسة، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 19. قاضی عبدالجبار (بی‌تا)، المحیط بالتکلیف، قاهره: الدار المصریه. 20. قاضی عضد ایجی، میرسید شریف (1325ق)، شرح المواقف، قم: الشریف الرضی. 21. قطب الدین شیرازی (1383)، شرح حکمة الاشراق، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. 22. کراجکی، محمد بن علی (1405ق)، کنزالفوائد، بیروت: دارالضواء 23. لاهیجی، عبدالرزاق (1383)، گوهر مراد، تهران: نشر سایه. 24. مظفر، محمدحسن (1422ق)، دلائل الصدق لنهج الحق، قم: مؤسسه آل البیت(ع). 25. مظفر، محمدرضا (1415ق)، المنطق، قم: اسماعیلیان. 26. نصیر‌الدین طوسی، محمد بن محمد (1361)، اساس الاقتباس، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 27. نصیر‌الدین طوسی و علامه حلی (1371)، الجوهر النضید، چ5، قم: انتشارات بیدار. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,131 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,345 |
||