آمار
| تعداد نشریات | 48 |
| تعداد شماره‌ها | 2,293 |
| تعداد مقالات | 33,216 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,837,519 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,020,561 |
رابطه لذت، فضیلت و سعادت در اندیشه سنکای رواقی و امام خمینی (ره) | ||
| نقد و نظر | ||
| مقاله 5، دوره 24، شماره 96، دی 1398، صفحه 103-126 اصل مقاله (986.04 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jpt.2020.68168 | ||
| نویسندگان | ||
| احمد کریمی (نویسنده مسئول)* 1؛ مرضیه اسماعیلی* 2 | ||
| 1عضو هیات علمی گروه کلام دانشگاه قرآن و حدیث، قم و تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری رشته اخلاق دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 28 تیر 1398، تاریخ بازنگری: 23 بهمن 1398، تاریخ پذیرش: 23 دی 1398 | ||
| چکیده | ||
| تلقی خیر‌اندیشانه از لذت‌های سیری‌ناپذیر و سعادت‌انگاری آنها از یک سو، و لذّت‌ستیزی به‌عنوان تنها راه رسیدن به سعادت از سویی دیگر، همواره دو سویه بحث‌‌‌برانگیز از تعاطی آدمیان با لذّت بوده است. در جست‌وجوی پاسخ به این مسئله که سهم لذّت در فضیلت و سعادت انسان چیست، این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی به بررسی ماهیت و جایگاه لذّت و ارتباط آن با فضیلت و سعادت از منظر سنکای رواقی و امام خمینی پرداخته است. سنکا باور دارد ارزش و خیر فی‌نفسه تنها در فضیلت است و سعادت، فضیلت معرفت به ماهیت واقعی اشیا و خارج از اراده بودن رخدادها و عمل بر وفق این بینش و رضایت حاصل از آن است. امام خمینی نیز خیر را در رسیدن به سعادت حاصل از فضایل عقلانی و الهیاتی می‌داند. هر دو متفکر با توجه به لذت‌گرایی روان‌شناختی دو راه متفاوت پیموده‌اند: سنکا با موضعی ضد لذت‌گرایانه، آن را اساساً مذموم می‌داند که حتی از خیر اندکش نیز باید چشم پوشید؛ ولی نظریه شبه‌لذت‌گرایانۀ امام حتی فضیلت را نیز از منظر لذّت عقلانی حاصل تبیین کرده است. یافته‌های این پژوهش نشان داد هیچ یک از دو دیدگاه با وجود ارزش‌انگاری فضیلت نتوانسته است به‌طور‌کلی نقش لذّت را انکار کند و حتی در دیدگاه امام، به ارزش ابزاری آن بسیار توجه شده است و رواقیان نیز به ضرورت امیال مؤثر در صیانت ذات اعتراف کرده‌اند و به نحو متناقضی حتی نتیجۀ فضیلت‌مندی را آرامش خاطری دانسته‌اند که خود به مفهوم لذّت بسیار نزدیک است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| لذت؛ فضیلت؛ سعادت؛ امام خمین(ره)؛ سنکا؛ رواقیان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Relation between Pleasure, Virtue, and Happiness in the View of Seneca the Stoic and Imam Khomeini | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ahmad Karimi1؛ marziyeh esmaili2 | ||
| 1Faculty member of Religious Studies and Islamic Theology Department at Qur'an and Hadith University, Tehran & Qom, Iran | ||
| 2Lecturer, Amir Kabir University of Technology, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| A benevolent conception of insatiable pleasures as instances of happiness, on the one hand, and anti-hedonism as the only way of happiness, on the other, have always been two controversial sides of human interactions with pleasure. In pursuit of an answer to the question of the role played by pleasures in human virtue and happiness, this research deals with the nature and place of pleasure and its relation with virtue and happiness in the view of Seneca the Stoic and Imam Khomeini. Seneca believes value and goo in themselves can only be found in virtue, and happiness consists in the virtue of knowing the true nature of things, of the fact that events are outside of the scope of our wills, and then acting upon this insight and the satisfaction thus obtained. Imam Khomeini sees the good to consist in happiness resulting from rational and theological virtues. Both intellectuals considered psychological hedonism, but they went on different paths: Seneca adopts an anti-hedonistic position, taking pleasure-seeking to be fundamentally blameworthy, such that even the little good in it should be condoned but Imam Khomeini’s semi-hedonistic theory accounts for virtue in terms of the resulting rational pleasure. In this research, we find that neither of the two views can totally reject the role of pleasure, although they both consider virtue as a value. The instrumental value of pleasure has been extensively noticed, and Stoics have also admitted the necessity of desires affecting self-protection, and have paradoxically claimed that the result of achieving virtues is the peace of mind, which is very close to the notion of pleasure. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Pleasure, virtue, happiness, Imam Khomeini, Seneca, Stoics | ||
| مراجع | ||
|
1. قرآن کریم. 2. ابن‌سینا، حسین (1387)، شرح و تفسیر ادویه قلبیه ابن سینا، ترجمه: سیدحسین رضوی برقعی، تهران: نشر نی. 3. ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، بیروت: دار الفکر لطباعة والنشر والتوزیع. 4. اردبیلی، عبدالغنی (1381)، تقریرات فلسفه امام خمینی(ع) تهران: مؤسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی(ع). 5. برن، ژان (1362)، فلسفه رواقی، ترجمه: سیدابوالقاسم پورحسینی، تهران: نشر امیرکبیر. 6. خمینی، روحالله (1378)، آداب الصلاه، چ7، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ع). 7. خمینی، روحالله (1380)، شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)، چ24، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ع). 8. خمینی، روحالله (1388)، شرح جنود عقل و جهل، چ24، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ع). 9. سهروردی، شهاب الدین یحیی (1372)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح و مقدمه: هانری کربن، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. 10. صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (ملاصدرا) (1368)، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، 9 جلد، قم: نشر مصطفوی. 11. طریحی، فخرالدین بن محمد (1375)، مجمع البحرین، محقق: حسینی اشکوری احمد، ایران: مکتبة المرتضویه. 12. فارابی، ابونصر (1371)، التنبیه علی سبیل السعادة، تحقیق: جعفر آل یاسین، تهران: انتشارات حکمت. 13. کاپلتسون، فردریک (1393)، تاریخ فلسفه یونان و روم، ترجمه: سیدجلال الدین مجتبوی، چ11، تهران: انتشارات علمی فرهنگی و انتشارات سروش. 14. مجلسی، محمدباقر (1403)، بحار الانوار الجامعة لدرر الاخبار الائمة الاطهار، بیروت: دار الإحیاء التراث العربی. 15. هولمز، رابرت ال (1392)، مبانی فلسفه اخلاق، ترجمه: مسعود علیا، چ1، تهران: نشر ققنوس. 16. Baltzly, Dirk (2019), “Stoicism,” Internet Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (ed.), URL = https://plato.stanford.edu/archives/spr2019/entries/stoicism. 17. Gill, Christopher (2015), What is stoic virture?, https://modernstoicism.com/what-is- stoic-virtue-by-chris-gill. 18. Senecca (2007), Dialogues and essays, translated by: John Davie, Oxford university press. 19. Stephens, William O (2019), “Stoic Ethics,” The Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 2161-0002, https://www.iep.utm.edu/stoiceth/#H7. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,754 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,085 |
||