آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,317 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,016,114 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,718,037 |
اصول و روش‌های تربیتی کمال‌جویانه در قرآن با تأکید بر سوره لقمان | ||
| پژوهش های قرآنی | ||
| مقاله 1، دوره 24، شماره 93، بهمن 1398، صفحه 5-24 اصل مقاله (630.27 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqr.2019.52614.2260 | ||
| نویسندگان | ||
| اکبر صالحی* 1؛ یاسر اصلانی2 | ||
| 1استادیار دانشگاه خوارزمی | ||
| 2دانش‌‌آموخته حوزه و دانشجوی دکتری دانشگاه خوارزمی | ||
| تاریخ دریافت: 17 آبان 1397، تاریخ بازنگری: 25 بهمن 1397، تاریخ پذیرش: 28 بهمن 1397 | ||
| چکیده | ||
| تعیین و اجرای اصول و روش‌های تربیتی متأثر از جهان‌بینی و ایدئولوژی حاکم بر نظام تربیتی است. قرآن کریم با ترسیم حیات طیبه و نشان دادن راه وصول به آن، از اصول و روش‌های گوناگونی به‌منظور ایجاد انگیزه برای وصول به هدف بهره برده است. پژوهش حاضر با هدف برشماری این مؤلفه‌ها از قرآن کریم، بر سوره لقمان تأکید دارد. بدین منظور نخست تفاسیر و ترجمه‌های موجود و معتبر این سوره مورد مداقه قرار گرفته است. سپس به بررسی مفاهیمی همچون «مبانی»، «اصول» و «روش‌های تربیتی» پرداخته و ارتباط بین آنها روشن شده است. در ادامه با توجه به ارتباط منطقی بین این عناصر، به استنباط گزاره‌های انشایی راهنمای عمل و روش‌های تربیتی کمال‌جویانه متناظر با آنها پرداخته شده است. و در نهایت، مقاله با روش تحلیل مفهومی و قیاس عملی و با استفاده از الگوی بازسازی شده فرانکنا، به بررسی پنج اصل و هفت روش تربیتی سامان می‌یابد که عبارت‌اند از: آموزش تفکر منطقی و تعلیم حمکت «مبتنی بر اصل تبیین عقلانی»، میانه‌روی در گفتار و کردار «مبتنی بر اصل اعتدال»، تبشیر و انذار «مبتنی بر اصل بشارت»، امر به معروف و نهی از منکر و موعظه «مبتنی بر اصل تذکر»، مشاهده طبیعت و تفکر در آن «مبتنی بر اصل شناخت شریعت با طبیعت». | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اصول تربیتی/ مبانی تعلیم و تربیت/ روش‌های تربیتی/ قرآن/ سوره لقمان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Perfectionist Educational Principles and Methods in the Qur’an with an Emphasis on Sūrat al-Luqmān | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Akbar Salehi1؛ yaser Aslani2 | ||
| 1Assistant Professor, Kharazmi University | ||
| 2Hawzeh Graduate and Ph.D. Student of Kharazmi University | ||
| چکیده [English] | ||
| Determination and execution of the educational principles and methods is affected by the world-view and ideology governing the educational system. By delineating the “goodly pure life” and showing the way to achieve it, the Holy Qur’an has made use of various principles and methods to create motivation for achieving this goal. Aiming at enumerating these components of the Holy Qur'an, the present research has emphasized on Sūrat al-Luqmān. To this end, first the existing valid interpretations and translations of this Sūra have been scrutinized. Then, such Concepts as "fundamentals", "principles", and "educational methods" have been dealt with and the relation between them has been clarified. Further on, given the logical relation between these elements, the initiative proposition of the guidelines for perfectionist educational methods corresponding to them are elicited. Finally, the article is organized into five principles and seven educational methods with a conceptual-analysis method and practical syllogism and by employing Frankena’s reconstructed pattern, including: teaching logical thinking and instructing wisdom “based on rational elucidation principle”, moderation in speech and manner “based on moderation principle”, giving glad tidings and warning “based on glad tidings principle”, enjoining good and forbidding wrong “based on admonition principle”, observance of nature and pondering about it “based on the principle of recognizing the religious law (sharī‘a) with nature”. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| educational principle, principles of education, educational methods, the Qur’an, Sūrat al-Luqmān | ||
| مراجع | ||
|
1. قرآن کریم. 2. نهج البلاغه. 3. ابن‌‌فارس، احمد (1404ق)، معجم مقاییس اللغه، بیروت: مطبعة مکتب الاعلام الاسلامى. 4. ابن‌‌منظور، محمدبن‌‌مکرم (1414ق)، لسان العرب، بیروت: دارصادر، 5. اصلانی، یاسر (1391)، تربیت عقلانی بر مبنای اندیشه امام خمینی، تهران: سبحان. 6. اعوانی، غلامرضا (1388)، مجموعه مقالات تربیت فلسفی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا. 7. باقری، خسرو و همکاران (1389)، رویکردها و روش‌های پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. 8. بهشتی، سعید (1386)، آیین خردپروری، تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر. 9. ـــــــــــ (1389)، تأملات فلسفی در تعلیم و تربیت، تهران: چاپ و نشر بین‌‌الملل. 10. تهانوی، محمدعلی (1996)، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون. 11. جوادی آملی، عبدالله (1388)، تسنیم، قم: اسراء. 12. جودة، عبدالرحمن هلال (1374)، «مقدمه: لوصیة القاضی ابن ابی الولید الباجی لولدیه»، المجلة فی العهد المصری (الدراسات الاسلامیه مدرید)، العدد 3، ص 46-17. 13. خمینی، سید روح‌الله (1374)، شرح دعای سحر، ترجمه فهری، تهران: عروج. 14. ـــــــــــــــــ (1386)، شرح چهل حدیث، تهران: عروج. 15. راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد (1416ق)، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت: دارالقلم. 16. زری‌نژاد، امین (1392)، خط مشی تربیت دینی بر اساس سوره لقمان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده اصول دین. 17. سبحانی تبریزی، جعفر (1387)، مربی نمونه، تفسیر سوره لقمان، قم: بوستان کتاب. 18. سعیدی ابواسحاقی، صالح (1387)، نکات تربیتی سوره لقمان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قم: دانشکده اصول دین. 19. سی شورت (1392)، روش‌‌شناسی مطالعات برنامه درسی، ترجمه مهرمحمدی، تهران: سمت. 20. شکوهی، غلامحسین (1383)، مبانی و اصول آموزش و پرورش، مشهد: آستان قدس رضوی. 21. طاهری، سهیلا (1392)، تربیت دینی کودک با تأکید بر آیات سوره مبارکه لقمان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه شهید رجایی. 22. طباطبایی، سید محمدحسین (1365)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، تهران: مرکز نشر فرهنگی رجا. 23. طبرسی، فضل‌بن حسن (1381)، احتجاج، ترجمه جعفری، تهران: انتشارات اسلامیه. 24. ـــــــــــــــــــ (1415ق)، مجمع البیان، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 25. عاملی، حر (1409ق)، وسایل الشیعه، قم: مؤسسه آل‌‌البیت. 26. عمید، حسن (1389)، فرهنگ واژگان فارسی، تهران: اشجع. 27. غزالی، خلیل‌عید (1403ق)، «الثمرات الایمان والیوم الاخر»، مجلة البحوث الاسلامیه، ذوالقعدة، العدد 8، ص 285-243. 28. فراهیدی، خلیل‌بن احمد (1405ق)، العین، قم: هجرت. 29. فیاض، محمدحسن (1384)، آموزه‌های تربیتی سوره لقمان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قم: مدرسه عالی فقه و معارف اسلامی. 30. قرائتی، محسن (1385)، تفسیر سوره لقمان، تهران: مرکز فرهنگى درس‌هایى از قرآن. 31. قرشی، علی اکبر (1361)، قاموس قرآن، تهران: دارالکتاب اسلامی. 32. مصطفوی، حسن (1368)، التحقیق فی الکلمات قرآن کریم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. 33. مطهری، مرتضی (1371)، مجموعه آثار، تهران: صدرا. 34. مولایی‌زاده، برزو؛ میردامادی، سید محمد (1395)، «تحلیلی بر منشور تربیتی لقمان حکیم در قرآن کریم»، مجله مطالعات تاریخ و تمدن ایران و اسلام، شماره 4، ص 45-26. 35. نجاتی، محمد عثمان (1385)، روان‌شناسی از دیدگاه دانشمندان مسلمان، ترجمه سعید بهشتی، تهران: رشد. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,088 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,647 |
||