روحی برندق, کاوس, قاضی زاده, کاظم, اسکاف, انیسیه السادات. (1398). تأثیر دلبستگی ایمن بر شکلگیری سرمایه اجتماعی با تأکید بر اندیشه تربیتی امام موسی صدر. اسلام و مطالعات اجتماعی, 7(شماره 2 (پیاپی 26)), 90-113.
کاوس روحی برندق; کاظم قاضی زاده; انیسیه السادات اسکاف. "تأثیر دلبستگی ایمن بر شکلگیری سرمایه اجتماعی با تأکید بر اندیشه تربیتی امام موسی صدر". اسلام و مطالعات اجتماعی, 7, شماره 2 (پیاپی 26), 1398, 90-113.
روحی برندق, کاوس, قاضی زاده, کاظم, اسکاف, انیسیه السادات. (1398). 'تأثیر دلبستگی ایمن بر شکلگیری سرمایه اجتماعی با تأکید بر اندیشه تربیتی امام موسی صدر', اسلام و مطالعات اجتماعی, 7(شماره 2 (پیاپی 26)), pp. 90-113.
روحی برندق, کاوس, قاضی زاده, کاظم, اسکاف, انیسیه السادات. تأثیر دلبستگی ایمن بر شکلگیری سرمایه اجتماعی با تأکید بر اندیشه تربیتی امام موسی صدر. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1398; 7(شماره 2 (پیاپی 26)): 90-113.
3دانشجوی کارشناسی‌ارشد دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 19 خرداد 1398،
تاریخ بازنگری: 23 آذر 1398،
تاریخ پذیرش: 25 دی 1398
چکیده
دلبستگی مادر - کودک پیوند عاطفیِ پایداری است که زمینه‌‌های شکلگیری آن پیش از تولد کودک است و در سال‌‌های ابتدایی عمر به نقطه اوج خود می‌‌رسد. شخصیت و روابط اجتماعی انسان به‌شدت متأثر از کیفیت دلبستگی او در دوران کودکی است. ﺳﺮﻣﺎیه اﺟﺘﻤﺎعی نیز به‌عنوان ثروت نامرئیِ جوامع ﺑﺮ رواﺑﻂ اجتماعی میان انسان‌ها تمرکز دارد و زمینه تداوم و تقویت روابط، همکاری و تعاملات را در ابعاد مختلف جامعه فراهم می‌‌سازد؛ بنابراین کیفیت و نوع دلبستگی میتواند در جهت تقویت یا تضعیف سرمایه اجتماعی مؤثر باشد. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی تلاش شده با تأکید بر اندیشه تربیتی امام موسی صدر تأثیر دلبستگی ایمن بر کیفیت سرمایه اجتماعی بررسی شود. با توجه به اندیشه تربیتی امام موسی صدر میتوان دریافت او ضمن تأکید بر لزوم شکلگیری «پیوند عاطفی» در خانواده، مادر یا همان «چهره دلبستگی» را ترغیب می‌‌کند که در تقویت این رابطه نهایت کوشش خود را داشته باشد. محصول این «پیوند عاطفی» ارتباط محکم بین نسل‌‌ها است. او با استناد به منابع و آموزه‌های اصیل دینی مادر را مصداق بارز «وجه الله» در روی زمین می‌‌داند که با فدا‌کردن جسم و جان خود کودک را غرق در دریای محبت و لطف می‌‌کند. بر پایه دیدگاه امام موسی صدر میتوان گفت با تشکیل دلبستگی ایمن درکودکی، انسانی مؤمن، متعهد و مسئولیت‌پذیر پرورش می‌یابد که میتواند سرمایه اجتماعی عظیمی را تولید کند.
The Impact of Safe Attachment on Social Capital Formation with an Emphasis on Imam Musa Sadr's Educational Thought
نویسندگان [English]
Kavous Rouhi Barandaqk1؛ Kazem Qazizadeh2؛ Ensieh al-Sadat t Eskaf3
1Associate professor at Tarbiat Modares University
2Assistant professor at Tarbiat Modares University
3M.A student at Tarbiat Modares University
چکیده [English]
Maternal-child attachment is a lasting emotional relationship that forms before the birth of the baby and reaches its peak in the early years of life. Man's personality and social relationships are strongly influenced by the quality of his attachment in childhood. As invisible wealth of societies, social capital also focuses on social interactions between humans and provides the context for the continuation and strengthening of relationships, cooperation, and interactions across different aspects of society. Thus, the quality and type of attachment can be effective in strengthening or weakening social capital. The current study seeks to examine the effect of safe attachment on the quality of social capital with an emphasis on educational thought of Imam Musa Sadr through a descriptive-analytic method. According to the educational thought of Imam Musa Sadr, one can find him emphasizing the necessity of forming an "emotional relationship" in the family, encouraging the mother or the "face of attachment" to do his utmost to strengthen this relationship. The fruit of this "emotional relationship" is a strong relationship between generations. She relies on authentic religious sources and teachings considering the mother as an obvious example of the Wajh Allah (face of God) on earth, sacrificing her body and soul in the sea of love and mercy. Based on the view of Imam Musa Sadr, it can be said that by forming a safe attachment in the childhood, a faithful, committed and responsible human being is developed that can produce great social capital.
کلیدواژه‌ها [English]
Secure Attachment, Social Capital, Imam Musa Sadr, Mother
مراجع
قرآن کریم، ترجمه: محمدمهدی فولادوند.
صدوق، محمد بن علی (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، ج1 و 3، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
اتکینسون، ریتا ال. و دیگران (1385)، زمینه روان‌شناسی هیلگارد، ترجمه: محمدنقی براهنی و دیگران، چ5، تهران: رشد.
اتکینسون، لسلی و سوزان گلدبرگ (1391)، رویکرد دلبستگی در آسیب‌شناسی روانی و درمان، ترجمه: زینب خانجانی و دیگران، چ2، تهران: کتاب ارجمند.
افشاریان، ندا (1394)، «نقش پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی و کیفیت دلبستگی به والدین در پیش‌بینی رفتار خرابکارانه نوجوانان»، پژوهش های نوین روا‌ن‌شناختی تبریز، س10، ش40: ص29-48.
امانی، رزیتا و دیگران (1391)، «راﺑﻄﻪ میان سبکﻫﺎی دلبستگی و ﺳﺎزﮔﺎری اﺟﺘﻤﺎعی»، دوفصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد، س19، دوره جدید، ش6: ص15-26.
پاتنام، رابرت (1384)، سرمایه اجتماعی: اعتماد، دموکراسی و توسعه، ترجمه: کیان تاجبخش و دیگران، چ1، تهران: شیرازه.
تبعه امامی، شیرین و دیگران (1390)، «رابطه بین دلبستگی ایمن کودک و عوامل رفتار مادرانه»، خانواده‌پژوهی، س7، ش27، ص293-310.
تبعه امامی، شیرین و دیگران (1390)، «اثربخشی آموزشی ـ شناختی رفتاری مادران بر تغییر رفتار مادرانه و دلبستگی ناایمن کودک»، روان‌شناسی بالینی، ش11: ص7 - 16.
حسنی، اعظم و سهرابی، فرامرز (1384)، «تأثیر سبک دلبستگی و احساس تنهایی بر رفتارهای ضداجتماعی دختران نوجوان شهر تهران»، فصلنامه روان‌شناسی و علوم تربیتی، ش2: ص123-137.
حلّى، حسن بن یوسف (1419ق)، نهایة الإحکام فی معرفه الأحکام، ج1، چ1، قم: مؤسسه آل البیت(ع).
خراشادی‌زاده، سمیه؛ ﺷﻬﺎﺑﯽزاده، ﻓﺎﻃﻤﻪ و رضا دﺳﺘﺠﺮدی (1390)، «ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ دوران ﮐﻮدﮐﯽ، دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺧﺪا و ﺳﺒﮏﻫﺎی اﺳﻨﺎدی ﺑﺮ اﺿﻄﺮاب اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﺷﻬﺮ ﺑﯿﺮﺟﻨﺪ»، روان‌شناسی و دین، س4، ش4: ص43-59.
خسروجردی، مریم (1394)، «شیوه‌های تربیتی و مبادی دین، گزیده‌ای از سخنان امام موسی صدر»، رشد آموزش قرآن و معارف اسلامی، ش97: ص8-10.
ردادی، محسن (1389)، منابع قدرت نرم؛ سرمایه اجتماعی در اسلام، چ1، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
رستگار خالد، امیر (1392)، «سرمایه اجتماعی خانواده و دین داری جوانان»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره 6، ش3: ص55-86.
ساطوریان، سیدعباس؛ کارینه طهماسیان و محمدرضا احمدی (1395)، «نقش ابعاد والدگری و رابطه والد ـ کودک در مشکلات رفتاری درونی‌سازی‌شده و برونی‌سازی‌شده کودکان»، فصلنامه خانواده‌پژوهی، س12، ش48، ص683-805).
سفیری، خدیجه و سولماز شایسته (1394)، «بررسی رابطه سرمایه اجتماعی خانواده با سلامت اجتماعی جوانان»، فصلنامه مددکاری اجتماعی، دوره4، ش3: ص5-17.
شارع پور، محمود (1387)، «ابعاد و کارکردهای سرمایه اجتماعی و پیامدهای حاصل از فرسایش آن»، مسائل اجتماعی ایران (مجموعه مقالات)، ص291-324، چ2، تهران: نشر آگاه.
شهید ثانی، زین‌الدین بن نورالدین (1410ق)، الروضة البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، شارح: سیدمحمد کلانتر، چ1، قم: کتاب‌فروشی داوری.
ضاهر، یعقوب (1396)، گام به گام با امام، ترجمه: گروه مترجمان موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، تهران: موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر.
عبدالملکی، هادی و دیگران (1396)، «کارکرد سرمایه اجتماعی در سازمان‌های آینده با تأکید بر سازمان‌های داوطلبانه»، فصلنامه راهبرد دفاعی، س15، ش57: ص139-140.
علمی، زهرا؛ شارع‌پور، محمود و سیدامیرحسین حسینی (1384)، «سرمایه اجتماعی و چگونگی تاثیر آن بر اقتصاد»، تحقیقات اقتصادی، ش71، ص239-296.
قاسمی، وحید و مهری کاظمی (1387)، «تحلیلی جامعه‌شناختی بر نقش خانواده در میزان برخورداری از سرمایه اجتماعی»، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، ش11، ص89-218.
قربانیان، الهام و دیگران (1395)، «سازگاری اجتماعی و عملکرد تحصیلی در کودکان دختر با دلبستگی ایمن و ناایمن»، خانواده و پژوهش، دوره13، ش32: ص87 -107.
قنبری، سعید و دیگران (1392)، «اثر بخشی آموزش والدین مبتنی بر نظریه دلبستگی بر افزایش کیفیت مراقبت مادران کودکان مضطرب پیش‌دبستانی»، خانواده‌پژوهی، س9، ش36: ص407-426.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، ج1 و 5، چ4، تصحیح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
مجلسی، محمدتقی (1406ق)، روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه، ج2، چ2، قم: مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور.
محمدی، محمدعلی (1384)، سرمایه اجتماعی و سنجش آن، تهران: دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
موسوی‌خمینی، سیدروح الله (1379)، تحریرالوسیله، قم: موسسه مطبوعات دارالعلم.
نازک‌تبار، حسین و رضا ویسی (1387)، «واﮐﺎوی راﺑﻄﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺟﺘﻤﺎعی ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺎ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﻓﺮزﻧﺪان»، ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺗوسعه، ش68-69، ص123-149.
واحدی، شهرام و سمانه مرادی (1388)، «رابطۀ ﺳبک‌های دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺑﺎ ﺳﺎزﮔﺎری ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ، رﻓﺘﺎری و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﻏﯿﺮﺑﻮﻣﯽ سال اول»، مجله علمی ـ پژوهشی اصول بهداشت روانی، س11، ش3، ص223-232.
هاشمی، سیدحامد و محمدرضا نوروزی (1388)، «مفهوم‌شناسی و بررسی تأثیر دولت بر سرمایه»، در: مجموعه مقالات همایش ملی سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی، دانشگاه سمنان، نشر دانشگاه سمنان، ص419-432.
