محمدی فرد, احمد, قجری, سمیه, اسفندیاری, رضا. (1398). عوامل مؤثر بر سرمایۀ اجتماعی بر اساس مفاهیم قرآن کریم (مورد مطالعه: خبرگان دانشگاه قرآن و حدیث قم). اسلام و مطالعات اجتماعی, 7(شماره 3(پیاپی 27)), 48-78. doi: 10.22081/jiss.2020.68463
احمد محمدی فرد; سمیه قجری; رضا اسفندیاری. "عوامل مؤثر بر سرمایۀ اجتماعی بر اساس مفاهیم قرآن کریم (مورد مطالعه: خبرگان دانشگاه قرآن و حدیث قم)". اسلام و مطالعات اجتماعی, 7, شماره 3(پیاپی 27), 1398, 48-78. doi: 10.22081/jiss.2020.68463
محمدی فرد, احمد, قجری, سمیه, اسفندیاری, رضا. (1398). 'عوامل مؤثر بر سرمایۀ اجتماعی بر اساس مفاهیم قرآن کریم (مورد مطالعه: خبرگان دانشگاه قرآن و حدیث قم)', اسلام و مطالعات اجتماعی, 7(شماره 3(پیاپی 27)), pp. 48-78. doi: 10.22081/jiss.2020.68463
محمدی فرد, احمد, قجری, سمیه, اسفندیاری, رضا. عوامل مؤثر بر سرمایۀ اجتماعی بر اساس مفاهیم قرآن کریم (مورد مطالعه: خبرگان دانشگاه قرآن و حدیث قم). اسلام و مطالعات اجتماعی, 1398; 7(شماره 3(پیاپی 27)): 48-78. doi: 10.22081/jiss.2020.68463
2استادیار مدیریت دولتی دانشگاه آزاد اسلامی نراق، ایران
3دانشیار گروه فقه و اصول پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران
تاریخ دریافت: 29 آبان 1398،
تاریخ بازنگری: 21 اسفند 1398،
تاریخ پذیرش: 22 اسفند 1398
چکیده
هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر سرمایۀ اجتماعی بر اساس مفاهیم قرآن کریم از دیدگاه خبرگان دانشگاه قرآن و حدیث قم است. جامعه و نمونۀ آماری پژوهش حاضر را برخی مدیران دانشگاه قرآن و حدیث قم تشکیل داده‌اند. پژوهش به روش داده‌‌بنیاد انجام شده است. در مبانی نظری پژوهش حاضر، به بحث در مورد سرمایۀ اجتماعی، عناصر تشکیل‌دهندۀ سرمایۀ اجتماعی و مقوله و زیرمقوله سرمایۀ اجتماعی پرداخته شده و برای رسیدن به مقوله‌های سرمایۀ اجتماعی با خبرگان دانشگاه قرآن و حدیث قم مصاحبه صورت گرفته و پس از سه مرحله کدگذاری مفاهیم مورد نظر مشخص گردیده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد مهم‌ترین عوامل مؤثر بر سرمایۀ اجتماعی در بین عوامل بیـان‌‌شـده در ایـن پژوهش، به ترتیب شامل حُسن ظن عمومی در جامعه، اعتماد اجتماعی، اخوت و برادری، انفاق و بخشش، مشورت با دیگران، اصلاح‌گری اجتماعی، ارتباطات اجتماعی، همبستگی اجتماعی و همکاری و تعاون است
Factors Affecting Social Capital Based on the Concepts of the Holy Quran
(Case Study: Experts of Quran and Hadith University, Qom)
نویسندگان [English]
Ahmad mohammadifard1؛ somayeh Ghajari2؛ Reza esfandyari3
1M.A in governmental management
2Assistant professor, governmental management, Islamic Azad University of Naraq.
3Associate professor, department of Jurisprudence and Usul, Islamic Sciences and Culture Academy.
کلیدواژه‌ها [English]
The objective of this study is to identify and prioritize the factors affecting social capital based on the concepts of the Holy Quran from the viewpoints of Experts of Quran and Hadith University in Qom. The population and statistical sample of the, it has been dealt with social capital, the constituent elements of social capital and the category and subcategory of social capital, and the experts of Quran and Hadith University in Qom have been interviewed to reach the social capital categories and then the concepts have been determined after three stages of coding. The findings show that the most important factors affecting so, social trust, brotherhood, Infaq (charity), consultation with others, social reform, social communication, social solidarity, cooperation and collaboration
مراجع
قرآن کریم.
آدمی، علی (1396)، «جایگاه سرمایۀ اجتماعی در بستر قدرت نرم با تأکید بر آراء امام خمینی4، دوفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات قدرت نرم، س7، ش16، ص73-74.
استراوس، آنسلم و کوبین جولیت (1387)، اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویه‌ها و شیوه‌ها، ترجمه: بیوک محمدی، چ2، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
افسری، علی (1390)، تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر نوآوری موردی کشورها، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد علوم اقتصادی دانشگاه پیام نور، استاد راهنما: دکتر فرهاد خدادادکاشی.
بیدختی، امین، شریفی و علی‌اکبر نوید (1392)، «دینداری و سرمایۀ اجتماعی حامی امنیت اجتماعی»، فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، ش33، ص47-69.
جوادی آملی، عبدالله (1389)، انتظار بشر از دین، چ6، قم، نشر اسراء.
خنیفر، حسین؛ سمیه بابائیان مهابادی و فائزه طاهری‌نژاد (1394)، «چیستی نسبت دین و سرمایۀ اجتماعی با نگرۀ فلسفی (مورد کاوی: پایش آیات قرآن در نظام وحیانی)»، فلسفۀ دین، دورۀ12، ش1، ص175-196.
دانایی‌فرد، حسن (1384)، «تئوری‌پردازی با استفاده از روی‌کرد استقرایی، استراتژی مفهوم‌سازی تئوری بنیاد»، دانشور رفتار، ش11، ص57 - 70.
زارعی، عظیم و همکاران (1387)، «بررسی بکارگیری روش تحقیق مبتنی بر تئوری مفهوم‌سازی بنیادی در حوزه مطالعات کارآفرینی»، مجله کار و جامعه، ش98 و 99، ص30 - 37.
طالقانی، سیدمحمود (1358)، پرتوی از قرآن، چ3، تهران، شرکت سهامی انتشار.
طاهری‌نژاد، فائزه (1394)، «چیستی نسبت دین و سرمایۀ اجتماعی با نگرۀ فلسفی، مورد کاوی: پایش آیات قرآن کریم در نظام وحیانی»، مجله فلسفۀ دین، دوره 12، ش1، ص181.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1345)، تفسیر المیزان، ترجمه: گروهی از نویسندگان بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی و همکاران، قم: نشر رجاء.
علینی، محمد (1391)، سرمایۀ اجتماعی در آموزه‌های اسلامی، چ1، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب.
قربانی، علیرضا (1397)، «بررسی رابطۀ میان دینداری و سرمایۀ اجتماعی در میان دانشجویان دانشگاه گلستان»، فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی، دوره 10، ش20، ص121-140.
کاظمی‌پور، عبدالصمد (1383)، سرمایۀ اجتماعی در ایران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر طرح‌های ملی.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، تصحیح: علی اکبری‌غفاری و محمد آخوندی، قم: دارالکتب الاسلامیه.
مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحارالانوار، ج71، بیروت: دارالحیاء التراث العربی.
محمدپور، احمد (1387)، «ارزیابی کیفیت در تحقیق کیفی: اصول و راهبردهای اعتباریابی و تعمیم‌پذیری»، فصلنامه علوم اجتماعی، ش48، ص73-107.
مطهری، مرتضی (1374)، مجموعه آثار، تهران: صدرا.
مکارم شیرازی، ناصر (1375)، پیام قرآن، قم: انتشارات مدرسۀ امیرالمؤمنین7.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1374)، تفسیر نمونه، ج3، چ7، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 27 جلد.
منصوریان، یزدان (1386)، گراندد تئوری چیست و چه کاربردی دارد، ویژه‌نامه همایش علم اطلاعات و جامعه اطلاعاتی، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
مورفی، ژورف (1391)، غیرممکن ممکن است، تهران: نشر مرکز.
26. Lichterman, P. (2015), “Religion and Social Solidarity”. In Religion and Volunteerign (pp. 241-261), Springer International Publisshing. 27. Jeong, H. O. (2010), “How do religions differ in their impact on individuals’ social capital? The case of South Korea”. Nonprofit and voluntary sector quarterly, 39 (1), 142-160. 28. Welch, M. R., Sikkink, D., Sartain, E., & Bond, C (2004), “Trust in God and trust in man: The ambivalent role of religion in shaping dimensions of social trust,” Journal for the Scientific Study of Religion, 43(3), 317-343. 29. Bunn, C., & Wood, M (2004), “Cultured responses: The production of social capital in faith based organizations,” Current Sociology, 60(5), 636-652. 30. Norris, P., & Inglehart, R (2004), “Religious organizations and social capital,” The International Journal of Not-for-Profit-Law, 6(4).
1؛ سمیه قجری2؛ رضا اسفندیاری3
