آمار

تعداد نشریات48
تعداد شماره‌ها2,291
تعداد مقالات33,203
تعداد مشاهده مقاله11,809,888
تعداد دریافت فایل اصل مقاله4,994,035
متقی نژاد, مرتضی. (1398). نمایه سازی نظام مند اطلاعات دانش فقه. اسلام و مطالعات اجتماعی, 26(100), 129-147. doi: 10.22081/jf.2019.68479
مرتضی متقی نژاد. "نمایه سازی نظام مند اطلاعات دانش فقه". اسلام و مطالعات اجتماعی, 26, 100, 1398, 129-147. doi: 10.22081/jf.2019.68479
متقی نژاد, مرتضی. (1398). 'نمایه سازی نظام مند اطلاعات دانش فقه', اسلام و مطالعات اجتماعی, 26(100), pp. 129-147. doi: 10.22081/jf.2019.68479
متقی نژاد, مرتضی. نمایه سازی نظام مند اطلاعات دانش فقه. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1398; 26(100): 129-147. doi: 10.22081/jf.2019.68479

نمایه سازی نظام مند اطلاعات دانش فقه

فقه
مقاله 117، دوره 26، شماره 100، دی 1398، صفحه 129-147    اصل مقاله (410.57 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2019.68479
نویسنده
مرتضی متقی نژاد*
استادیار پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران.
تاریخ دریافت: 16 آبان 1398،  تاریخ بازنگری: 28 اسفند 1398،  تاریخ پذیرش: 16 فروردین 1399 
چکیده
نمایه‌سازی دانش فقه از چالشی‌ترین نمایه‌سازی‌های است که تاکنون درباره علوم گوناگون انجام گرفته است؛ چه اینکه مجموع خصوصیات علم فقه مانند گستردگی کتاب‌ها، سابقه زمانی و گستردگی ادله، همه سبب شده است نمایه‌سازی دانش فقه با چالش جدی مواجهه باشد. این مقاله که با روش تحقیق کتابخانه‌ای انجام شده و براساس توصیف و تحلیل است شرایط ذیل را برای روش نمایه‌سازی منابع فقهی بیان کرده است:
1. پیروی کامل از اصطلاح‌نامه فقه، چه در انتخاب اصل موضوع و چه در کیفیت نگارش؛
2. در صورت نیاز به ترکیب اصطلاحات برای نمایه‌سازی، ملاک ترکیب، وحدت موضوع باشد نه چیزدیگر؛
3. اجتناب از اخذ احکام فقهی در نمایه به جهت گستردگی احکام فقهی و تفاوت حکم‌ها در یک موضوع؛
4. ذکر نام مؤلف در نمایه‌ها تا دسترسی به دیدگاه اندیشمندان آسان گردد؛
5. اجتناب از استفاده اصطلاحات علوم دیگر در نمایه‌های فقهی.
درضمن نگاهی نقادانه هم به طرح پیشنهادی مقاله «علل ترجیح نمایه موضوعی... موضوعات فقهی» شده است که نقدها عبارت‌اند از: 1. ضعیف‌بودن دلیل محقق محترم بر ضرورت نمایه‌سازی دانش فقه با وجود اینکه دلیل قوی‌تر بر ضرورت آن وجود دارد. 2. مقاله در اینکه نمایه‌سازی موضوع احکام فقهی را مطرح کرده یا همه مباحث دانش فقه را مبهم است. 3. نبود جامعیت و مانعیت در بازیابی و جستجو که تنهاترین فایده نمایه‌سازی است. 4. اشتباه مفهومی نمایه «وجوب زکات مال در انعام ثلاثة...» و مانند آن از نظر علمی.
کلیدواژه‌ها
نقد مقاله؛ مباحث فقهی؛ موضوع فقه؛ نمایه‌سازی منابع فقهی؛ نمایه موضوعی ترکیبی
عنوان مقاله [English]
The Systematic Indexing of Information of Jurisprudence
نویسندگان [English]
morteza motaqinejad
Associate professor at Research Center for Islamic Information and Documents Management, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran.
چکیده [English]
Indexing of jurisprudence is one of the most challenging indexing that has been done so far on various sciences; i.e., all the features of jurisprudence, such as the breadth of books, the history of time, and the breadth of arguments, has all caused the indexing of jurisprudence to face a serious challenge. This paper, which has been conducted through library research method and is based on description and analysis, has stated the following conditions for the method of indexing jurisprudential sources:
1. Full adherence to the terminology of jurisprudence, both in choosing the original subject and in the quality of writing;
2. If you need to combine terms for indexing, the criterion for the combination is the unity of the subject and nothing else;
3. Avoid taking jurisprudential rulings in the index due to the expansion of jurisprudential rulings and difference between the rulings in a subject;
4. Referring to the author's name in the indexes to make it easier for thinkers to have access;
5. Avoiding the use of terms of other sciences in jurisprudential indexes.
In addition, a critical look has been made at the proposed design of the study "preferred reasons for thematic index ... jurisprudential issues", which the critiques are: 1. Weakness of the researcher's reason for the necessity of indexing of jurisprudence, although there is a stronger reason for its necessity. 2. The paper states indexing the subject of jurisprudential rulings or all subjects of jurisprudence is ambiguous.3. The lack of comprehensiveness and restriction in retrieving and searching, which is the only benefit of indexing. 4. The conceptual error of the index "obligation of zakat on property in An'am Thalathah" and the like scientifically.
کلیدواژه‌ها [English]
Critique of the paper, jurisprudential topics, subject of jurisprudence, indexing of jurisprudential resources, thematic-combinational index
مراجع

1. ابن‌فارس، احمد (1404ق)، معجم مقائیس اللغة، ج4، چ1، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.

2. آخوند خراسانی، محمد کاظم (1415ق)، کفایة الاصول، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.

3. بهمن‌آبادی، علیرضا (1385)، «سایت دایرة المعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی»، http://portal.nlai.ir/daka/Wiki

4. رحمانی، محمد و همکاران (1381)، اصطلاح‌نامه منطق، قم: مؤسسه بوستان کتاب.

5. شهید اول، محمدبن جمال الدین مکی عاملی (1411ق)، اللمعة الدمشقیة، چ1، قم:دارالفکر.

6. طوسی، محمد بن حسن (شیخ) (1403ق)، عدة الاصول، ج1، چ1، قم: مؤسسة آل‌البیت(علیهم السلام) لاحیاء التراث.

7. طوسی محمد بن حسن (شیخ) (1387ق)، المبسوط فی فقه الامامیة، تصحیح سیدمحمدتقی کشفی، چ3، تهران: مرتضویه.

8. علامه حلی، حسن بن یوسف (1404ق)، مبادی الوصول الی علم الاصول، بیروت: دار الاضواء.

9. فتاحی، رحمت الله (1373)، فهرست‌نویسی، اصول و روش‌ها، ویرایش: اسدالله آزاد، چ1، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.

10. فیومی، احمد بن محمد (1414ق)، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم: دارالهجرة.

11. حلی، ابوالقاسم نجم‌الدین (محقق) (1403ق)، شرایع الاسلام، چ2، بیروت:دارالاضواء.

12. مظفر، محمدرضا (1370)، المنطق‌، قم: چاپ‌ افست‌.

13. نوروزی، علیرضا (1393)، نمایه‌سازی کتاب، ویرایش دوم، چ2، تهران: چاپار.

14. نوروزی، علیرضا و خالید ولایتی (1389)، نمایه‌سازی موضوعی، نمایه‌سازی مفهومی، چ1، تهران: چاپار.

15. نووی، یحیی بن شرف (بی‌تا)، المجموع شرح المهذب، بیروت: دارالفکر.

16. واردی، سیدتقی (1397)، «علل ترجیح نمایه موضوعی با رویکرد ترکیبی در بازنمایی موضوعات فقهی»، فصلنامه علمی، پژوهشی فقه، س25، ش3، ص76-107.

17. یعقوب نژاد، محمدهادی و همکاران،(1382)، سایت پژوهشکده اطلاعات و مدارک اسلامی: http://islamicdoc.isca.ac.ir/Portal/Home

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 374
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 309