آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,387 |
| تعداد مقالات | 34,316 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,993,595 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,705,694 |
تحلیل ژانری تفسیر جوامعالجامع نوشتۀ شیخ طبرسی | ||
| فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی | ||
| مقاله 3، دوره 4، شماره 14، شهریور 1398، صفحه 59-81 اصل مقاله (782.63 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jrla.2019.54798.1225 | ||
| نویسندگان | ||
| علی صادقی حسن آبادی* ؛ فیاض قرایی | ||
| دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| تاریخ دریافت: 29 خرداد 1398، تاریخ بازنگری: 23 شهریور 1398، تاریخ پذیرش: 09 دی 1398 | ||
| چکیده | ||
| با ظهور اسلام و احساس نیاز مخاطبان کلام الهی به ترجمه و تفسیر قرآن کریم شاخه‌ای جدید در مطالعات علمی با عنوان متون تفسیری پدید آمد. هر کدام از مفسران متناسب با دانش تخصصی، مذهب اعتقادی، محیط جغرافیایی، دوره‌های تاریخی و مخاطبان روشی را برای ترجمه و تفسیر قرآن اتخاذ کردند. با توجه به تعدد و تنوع متون تفسیری در تاریخ ادبیات فارسی و عربی، و قرار نگرفتن آنها در کلان‌ژانرهای معرفی شدۀ حماسی، غنایی، عرفانی، تعلیمی، و ناکارآمدی معیارهایی چون ادبی، غیرادبی و شبه‌ادبی در طبقه‌بندی آنها، وجود ابزاری مناسب برای طبقه‌بندی آنها بسیار ضروری است. از آنجایی که متون تفسیری از سه ویژگی ژانر یعنی «تعدد»، «تشابه» و «تمایز» برخوردارند، می‌توان آنها را بر اساس رویکرد ژانری طبقه‌بندی کرد و به بررسی‌های فرامتنی، تحلیل‌های درون‌متنی و روابط بینامتنی آنها پرداخت. از این رو نگارندگان تصمیم دارند با بررسی تفسیر جوامعالجامع ژانر بودن متون تفسیری را نشان دهند و زیرژانر اصلی این تفسیر را تعیین کنند. نتایج این پژوهش عبارتند از: شیخ طبرسی در نوشتن این تفسیر متناسب با اقتضای سیاسی عصر، پرهیز از شعله‌ور کردن تنش‌های مذهبی و تبلیغ گفتمان شیعی، رفتار کرده است؛ اگرچه این تفسیر با رویکردهای ادبی، تاریخی، فقهی، کلامی نوشته شده اما رویکرد غالب آن، رویکرد ادبی است و ویژگی‌های زبانی آن (ویژگی‌های صرفی و نحوی) برجسته است. تفسیر جوامعالجامع با تفسیر کشاف زمخشری و تفسیر مجمعالبیان طبرسی مناسبت‌های بینامتنی دارد؛ این تفسیر در ژانر تفسیر یا تفسیر قرآن و زیرژانر تفسیر ادبی (ویژگی‌های زبانی به ویژه ویژگی‌های صرفی و نحوی) قرار دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رویکرد ژانری؛ ژانر تفسیر؛ زیرژانر تفسیر ادبی؛ تفسیر جوامع الجامع؛ شیخ طبرسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Genre Analysis of the Javameh-al-Jameh of Tabarsi | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Sadeghi Hasan Abadi؛ fayyaz gharaei | ||
| Ferdowsi Univvercity of Mashhad | ||
| چکیده [English] | ||
| Afterthe rise of Islam, interpretation found prominence as a new science. Each interpreter had a method based on his technical knowledge, beliefs, geography, historical situation and the audience one had in mind. Since no available category fits this genre, we should come up with a new methodology to categorize the interpretations. Interpretations have three characteristics of the genre: plurality, similarity and difference. Therefore, we can categorize them according to genre and then start analyzing them in different ways. In this paper we analyze the Javameh-al-Jameh interpretation to show the sub-genre of this interpretation. Tabarsi tried not to ignite religious disputes by campaigning for the Shiite ideology. He has a literary and grammatical approach. Also there is intertextual connections between this and other interpretations such as Kashshaf by Zamakhshari and Majma-al-Bayan by Tabarsi himself. This work falls under the genre of interpretation and the sub-genre of literary interpretation. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| genre approach, interpretation genre, literary interpretation subgenre, JAvameh-sl_jameh interpretation, Tabarsi | ||
| مراجع | ||
|
1. احمدی، بابک (1389)، ساختار و تأویل متن، چاپ دوازدهم، تهران: نشر مرکز. 2. افندی، عبدالله بن عیسی بیگ (1366)، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ترجمۀ محمدباقر ساعدی، مشهد: آستان قدس رضوی، انتشارات بنیاد پژوهشهای اسلامی. 3. بابایی، علی‌اکبر (1387)، مکاتب تفسیری، چاپ دوم، قم: نشر پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه. 4. بیهقی، ابوالحسن بن علی بن زید (1361)، تاریخ بیهق، چاپ سوم، چاپ افست، بیجا: بی‌نا. 5. پرویز، عباس (1351)، تاریخ سلاجقه و خوارزمشاهیان، تهران: شرکت سهامی چاپ و انتشارات کتب ایران. 6. رازی قزوینی، نصیرالدین ابورشید عبدالجلیل (1391)، بعض مثالب النواصب فی بعض فضائح الروافض معروف به نقض، چاپ اول، قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث. 7. زرقانی، سید مهدی (1388)، تاریخ ادبی و قلمرو زبان فارسی: تطور و دگردیسی ژانرها تا میانۀ سدۀ پنجم، چاپ اول، تهران: سخن. 8. زرقانی، سید مهدی و سیدجواد زرقانی (1397)، «رویکرد ژانری در مطالعات تاریخ ادبی»، نامۀ فرهنگستان، دورۀ 16، شمارۀ 62، صص 36-56. 9. زرقانی، سید مهدی و محمودرضا قربان‌صباغ (1395)، نظریۀ ژانر، چاپ اول، تهران: نشر هرمس. 10. شوشتری، قاضی نورالله (1354)، مجالس المؤمنین، تهران: کتابفروشی اسلامیه. 11. صفا، ذبیح‌الله (1369)، تاریخ ادبیات در ایران، چاپ دهم، تهران: نشر فردوس. 12. طبرسی، فضل بن حسن (1374)، ترجمۀ تفسیر جوامعالجامع، ترجمۀ احمد امیری شادمهری، اکبر غفوری، حبیب روحانی، علی عبدالحمیدی، عبدالعلی صاحبی و گروه‌ترجمۀ عربی، چاپ نخست، مشهد: نشر بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی. 13. ــــــــــــــــــــــــــــــــــ، (1379)، مجمعالبیان فی تفسیر القرآن، تصحیح، تحقیق و تعلیق سیدهاشم رسولی محلاتی، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 14. ــــــــــــــــــــــــــــــــــ، (1375)، مجمعالبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق و نگارش علی کرمی، تهران: مؤسسه انتشارات فراهانی. 15. کریمیان، محمدحسین (1340)، طبرسی و مجمعالبیان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 16. گازاری، محمدحسن (1381)، «جوامعالجامع و کشاف در نگاه تطبیقی»، فصل‌نامۀ علمی پژوهشی پژوهشهای قرآنی، شماره‌های 30 و 29. 17. نامورمطلق، بهمن (1390)، درآمدی بر بینامتنیت: نظریهها و کاربردها، تهران: سخن. وفایی، سکینه (1391)، بررسی مقایسهای تفسیر جوامعالجامع طبرسی با کشاف زمخشری، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ الهیات دانشگاه تربیت معلم سبزوار. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 297 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 197 |
||