آمار
| تعداد نشریات | 33 |
| تعداد شماره‌ها | 1,688 |
| تعداد مقالات | 27,437 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,268,874 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,441,742 |
واکاوی مفهوم اختیار در حکمت متعالیه | ||
| نقد و نظر | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 خرداد 1399 | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jpt.2019.51961.1507 | ||
| نویسندگان | ||
علیرضا کهنسال  1؛ امیر راستین2؛ سید مرتضی حسینی شاهرودی3
| ||
| 1دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 2دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 3استاد گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| نوشتار کنونی بر آن است تا بر اساس مبانی حکمت متعالیه و سخنان حکمای صدرایی، تصویری روشن از معنای اختیار به دست آورد. مهمترین تعاریف موجود از اختیار در حکمت متعالیه، عبارتند از: «داشتن مبادی چندگانه علم، شوق، اراده و تحریک عضلات»، «داشتن مبادی دوگانه علم و اراده»، «صحه الفعل و الترک»، «مشیته الفعل و الترک»، و «استقلال فاعل و نفی اثرپذیری از غیر». در این بین، تنها یک تفسیر جامعیت و اشتراک مفهومی میان تمام مصادیق اختیار را فراهم میکند و آن، تفسیر اختیار به دارا بودن اراده و علم است، آن هم با تفسیری مختص خود حکمت متعالیه که در آن، هر دو مفهوم علم و اراده همانند وجود، در عین غیریت مفهومی، در تمام مراتب هستی حضور دارند و در عین اشترک معنوی، مشکک هستند. معنای جامع اراده، که همان ابتهاج، محبت و رضا است، از مصادیق مادون مانند میل و شوق در عالم طبیعت آغاز و تا ابتهاج و محبت ذاتی پروردگار گسترش مییابد. تلطیف معنای اراده به محبت وجودی، پذیرش اختیار انسانی را علی رغم وجود احاطه و سلطهی علّت بر انسان، خردپذیرتر و وجدانپذیرتر میسازد، ضمن آنکه توجه به حب، اقتضا و طلب ذاتی انسان در مرتبهی وجود علمی او نزد حق تعالی(عین ثابت) نیز تبیین اختیار را روشنتر مینماید و ضمناً برخی پرسشها را پاسخ میدهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اختیار؛ حکمت متعالیه؛ اراده؛ علم؛ ابتهاج | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Analysis of Free Will in Hikmat al-Mota’aliah | ||
| نویسندگان [English] | ||
| alireza kohansal1؛ amir rastin2؛ sayyed mortaza hosseini shahrudi3 | ||
| 1Associate Professor of Islamic Philosophy of Theology Faculyy of Ferdowsi university of Mashhad | ||
| 2Student of Ferdowsi University of Mashhad | ||
| 3Professor of philosophy of Ferdowsi University of Mashhad | ||
| چکیده [English] | ||
| The current text tries to introduce a new and clear picture of the meaning of free will, based on the foundations of the transcendental wisdom and the words of Sadrai scholars. The most important definitions of free will in Mulla Sadra’s works are: “enjoying the possibility of each of doing or abstaining”, “independence from other agents” “being preceded by knowledge, desire or tendency, will, and stimulation of the acting faculty”, and“being preceded "by knowledge and will”. Only the last definition is acceptable according to the principles of Hikmat al-Muta’alia. In this sense, In the eyes of the Sadraee philosophers, will is a graded truth and its common universal meaning is related to concepts such as love, joy, happiness, and satisfaction. The identification of the meaning of will with existential love makes the acceptance of human authority, in spite of the sovereignty and dominance of the cause on man, more plausible and more acceptable by conscience. In addition, paying attention to the inherent love, requirement, and demand of man at the level of his scientific existence by God (Ayn Thabet) both clarifies the explanation of free will and provides answers to some of the related questions. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Free Will, Conceptual analysis, Hikmat al-Mota’alia, Will, Science, Love | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5 |
||
