آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,316 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,995,396 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,706,815 |
گستره و روش شناسی فقه الاجتماع | ||
| فقه | ||
| دوره 27، شماره 101، فروردین 1399، صفحه 63-92 اصل مقاله (551.38 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2020.68886 | ||
| نویسندگان | ||
| عبدالحسین خسروپناه1؛ مجید رجبی* 2 | ||
| 1استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشهٔ اسلامی، قم، ایران. | ||
| 2استاد سطوح عالی حوز‌ۀ علمیۀ قم، پژوهشگر پژوهشگاه فقه نظام، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 02 بهمن 1398، تاریخ بازنگری: 11 خرداد 1399، تاریخ پذیرش: 28 اردیبهشت 1399 | ||
| چکیده | ||
| از آنجا که امروزه با نیازها و پرسش‌های گوناگونی در عرصه حکومت و جامعهٔ اسلامی مواجه هستیم، لازم است فقه الاجتماع دارای نظام فکری منسجمی باشد، بی‌توجهی به سازمان‌دهی فقهی در این عرصه، فقه را در دنیای جدید، منفعل و تابع ساختارها و راهبردهای موجود خواهد کرد. در این نوشتار تلاش شده تا با سازمان‌دهی به موضوعات، محمولات و رویکردها و روش‌های اجتهادی فقه الاجتماع، نظم مناسبی به این بخش تأثیر‌گذار از فقه داده شود. بر این اساس، سامان‌دهی فقه الاجتماع در ساحت گستره و روش‌شناسی و فرایند شکل‌گیری فقه الاجتماع بر اساس الگوی حکمی ۔ اجتهادی و نسبت مبانی، اهداف، اصول اجتماعی و علوم اجتماعی اسلامی با فقه الاجتماع و فقه نظام اجتماعی اسلام تبیین شده است. توسعه در موضوع به معنای مکلّف شدن جامعه، حکومت و تاریخ در خطابات شرعی و توسعه در حکم به معنای عمومیت احکام نسبت به رفتارها، راهبردها و ساختارها در کنار اصلاح رویکرد حکومتی به فقه به معنای مصلحت اسلام و مسلمین و تبیین الگوی حکمی۔ اجتهادی برای کشف احکام اجتماعی اسلام در شئون مختلف رفتاری، راهبردی و ساختاری‌اش، از ویژگی‌های مهم فقه الاجتماعِ مطلوب است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فقه الاجتماع؛ گسترهٔ فقه الاجتماع؛ الگوی حکمی ۔ اجتهادی؛ روش‌شناسی فقه الاجتماع؛ فقه حکومتی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Scope and Methodology of Social Jurisprudence | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Abdolhossein Khosropanah1؛ Majid Rajabi2 | ||
| 1Professor at Islamic Culture and Thought Institute, Qom, Iran. | ||
| 2Professor at the higher levels of Islamic Seminary of Qom, Researcher at Institute of Fiqh Nezam, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| It is necessary for social jurisprudence to have a coherent intellectual system, since we are facing various needs and questions in the field of government and Islamic society today. Ignoring jurisprudential organization in this arena will make jurisprudence passive in the new world, subject to existing structures and strategies. In this paper, through organizing the issues, predicates, approaches, and ijtihad methods of social jurisprudence, an attempt has been made to give a proper discipline to this effective part of the jurisprudence. Accordingly, the organization of social jurisprudence in the field of scope and methodology and the process of forming social jurisprudence based on the mandatory-ijtihad model and the relation of principles, goals, social principles and Islamic social sciences with the jurisprudence of society and the jurisprudence of the social system of Islam have been explained. Some of the most important features of an ideal social jurisprudence are, development in the subject in the sense of the obligation of society, government, and history in religious discourses, development in judgment in the sense of the generality of the rulings in relation to behaviors, strategies and structures along with reforming governmental approach to jurisprudence in the sense of interest of Islam and Muslims, and finally explaining a mandatory-ijtihad model to discover the social rulings of Islam in its various behavioral, strategic, and structural aspects. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Social jurisprudence, the scope of social jurisprudence, mandatory-ijtihad model, methodology of social jurisprudence, governmental jurisprudence | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم. 1. اراکی، محسن. (1393). فقه نظام سیاسی. قم: نشر معارف. 2. انصاری، مرتضی (شیخ انصاری). (1415ق). کتاب المکاسب. قم: کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری. 3. حائری، عبدالحسین. (1374). اسناد روحانیت و مجلس. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. 4. حسینی حائری، سید کاظم. (1424ق). ولایة الامر فی عصر الغیبة. قم: مجمع‌اندیشه اسلامی. 5. حلّی، حسن بن یوسف بن مطهر (علّامه حلّی). (1412ق). منتهی المطلب فی تحقیق المذهب. مشهد: مبحث البحوث الاسلامیه. 6. خالقی، علی. (1390). اندیشه سیاسی شیخ مفید و ابوالصلاح حلبی. (چاپ سوم). قم: بوستان کتاب. 7. خامنه‌ای، سیدعلی (امام خامنه‌ای). ((29/11/92 و 13/6/95) پایگاه اینترنتی مقام معظم رهبری، «khamenei. ir». 8. خسروپناه، عبدالحسین. (1394الف). روش‌شناسی علوم اجتماعی. تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران. 9. خسروپناه، عبدالحسین. (1394ب). کلام نوین اسلامی. (چاپ دوم). قم: انتشارات تعلیم و تربیت اسلام. 10. شاه‌آبادی، محمد علی. (1380). شذرات المعارف. تهران: ستاد بزرگداشت مقام عرفان و شهادت. 11. شیخ مفید، محمّد بن محمد بن نعمان عکبری. (1413ق). المقنعة. قم: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید. 12. صدر، سید محمد باقر (شهید صدر). (1421ق). اقتصادنا. قم: مرکز الأبحاث والدراسات التخصّصیة للشهید الصدر. 13. صدر، سید محمد باقر(شهید صدر). (1421ق). المدرسة القرآنیه. قم: مرکز الأبحاث والدراسات التخصّصیة للشهید الصدر. 14. طباطبایی، سید محمد حسین (علامه طباطبایی). (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. (چاپ پنجم). قم: دفتر انتشارات اسلامی. 15. طباطبایی بروجردی، سید حسین. (1416ق). البدر الزاهر فی صلاة الجمعة و المسافر. (چاپ سوم). قم: نشر دفتر معظم له. 16. غروی نائینی، محمد حسین. (1424ق). تنبیه الامة و تنزیه الملة. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. 17. قاسمی، محمد علی، و دیگران. (1426ق). فقیهان امامی و عرصه‌های ولایت فقیه. مشهد: انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی. 18. قوامی، سید صمصام الدین. (1392). فقه الادارة. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 19. مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان. (1374). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه. 20. موسوی خمینی، سید روح اللّه (امام خمینی). (1386). صحیفه امام. (چاپ چهارم). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. 21. موسوی خمینی، سید روح اللّه (امام خمینی). (1388). کتاب البیع. (چاپ سوم). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. 22. نجفی، موسی؛ فقیه حقانی، موسی. (1384). تاریخ تحولات سیاسی ایران. (چاپ چهارم). تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 775 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 652 |
||