تعداد نشریات | 33 |
تعداد شمارهها | 1,750 |
تعداد مقالات | 27,334 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,559,302 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,668,513 |
تأثیر حدوث عذر عام بر عقد مزارعه از منظر فقه و حقوق | ||
جستارهای فقهی و اصولی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 شهریور 1399 | ||
نوع مقاله: پژوهشی (داوری عادی) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jrj.2020.55103.1797 | ||
نویسندگان | ||
جعفر زنگنه شهرکی ![]() | ||
1عضو هیات علمی گروه حقوق دانشگاه علوم اسلامی رضوی | ||
2کارشناسی ارشد حقوق خصوصی و سطح سه حوزه علمیه خراسان | ||
تاریخ دریافت: 13 مرداد 1398، تاریخ بازنگری: 12 شهریور 1399، تاریخ پذیرش: 11 خرداد 1399 | ||
چکیده | ||
عذر عام به عنوان عاملی خارج از اراده متعهد، به نحوی که توان پیش بینی و دفع آن وجود ندارد، باعث برداشته شدن تکلیف متعهد در پایبندی به مفاد تعهدات در عقود لازم می شود. از جمله این عقود لازم که می تواند تعهدات ناشی از آن، تحت تاثیر عذر عام قرار گیرد، عقد مزارعه است. مباحث عذرعام در منابع حقوقی بیشتر تحت عنوان قوه قاهره یا فورس ماژور مطرح شده است. اما در منابع فقهی با عنوان «عذر عام» مورد توجه واقع شده است. این موضوع در برخی از ابواب فقهی به ویژه در عقد مزارعه - به دلیل کثرت ابتلا- مورد توجه خاص فقیهان قرار گرفته و ابعاد و احکام مختلف آن هر چند به صورت پراکنده؛ مورد بحث واقع شده است. در مزارعه، عذر عام ممکن است در هنگام انعقاد عقد وجود داشته یا در اثناء مدت مزارعه حادث شود. وجود عذر عام در زمان انعقاد عقد مزارعه، موجب باطل بودن عقد از اساس است، چرا که عذر عام باعث می شود انتفاع از زمین به عنوان یکی از ارکان اساسی عقد مزارعه، منتفی گردد. اما در مورد حدوث عذر عام در اثناء مدت مزارعه و تاثیر آن بر عقد،اختلاف نظر وجود دارد. برخی پیدایش عذر عام را اگر چه برای متعهدله موجب ایجاد حق فسخ می دانند اما صحت عقد را استصحاب می نمایند. در مقابل برخی بر این عقیده اند که در این فرض عقد مزارعه منفسخ می شود.نظر اخیر که در ماده 527 قانون مدنی ایران نیز مورد توجه واقع شده از مبانی قوی تری برخوردار است چرا که عذر عام باعث از بین رفتن قابلیت انتفاع از زمین می شود و قابلیت انتفاع از زمین به عنوان یکی از ارکان عقد مزارعه، نه تنها در تاسیس عقد مزارعه شرط است بلکه در تداوم آن نیز شرط و از ارکان وجودی عقد مزارعه است. | ||
کلیدواژهها | ||
عقد مزارعه؛ عذر عام؛ صور عذر عام؛ آثار فسخ و بطلان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
the effect of general excuses on Share cropping contract From the perspective of jurisprudence and law | ||
نویسندگان [English] | ||
jafar zanganeh shahraki1؛ ali hossain poor2 | ||
1هیات علمی | ||
2کارشناسی ارشد حقوق خصوصی و سطح سه حوزه علمیه خراسان | ||
چکیده [English] | ||
عذر عام به عنوان عاملی خارج از اراده متعهد، به نحوی که توان پیش بینی و دفع آن وجود ندارد، باعث برداشته شدن تکلیف متعهد در پایبندی به مفاد تعهدات در عقود لازم می شود. از جمله این عقود لازم که می تواند تعهدات ناشی از آن، تحت تاثیر عذر عام قرار گیرد، عقد مزارعه است. مباحث عذرعام در منابع حقوقی بیشتر تحت عنوان قوه قاهره یا فورس ماژور مطرح شده است اما در منابع فقهی با عنوان «عذر عام» مورد توجه واقع شده است. این موضوع در برخی از ابواب فقهی به ویژه در عقد مزارعه - به دلیل کثرت ابتلا- مورد توجه خاص فقیهان قرار گرفته و ابعاد و احکام مختلف آن هر چند به صورت پراکنده؛ مورد بحث واقع شده است. در مزارعه، عذر عام ممکن است در هنگام انعقاد عقد وجود داشته یا در اثناء مدت مزارعه حادث شود. وجود عذر عام در زمان انعقاد عقد مزارعه، موجب باطل بودن عقد از اساس است، چرا که عذر عام باعث می شود انتفاع از زمین به عنوان یکی از ارکان اساسی عقد مزارعه، منتفی گردد. اما در مورد حدوث عذر عام در اثناء مدت مزارعه و تاثیر آن بر عقد،اختلاف نظر وجود دارد. برخی پیدایش عذر عام را اگر چه برای متعهدله موجب ایجاد حق فسخ می دانند اما صحت عقد را استصحاب می نمایند. در مقابل برخی بر این عقیده اند که در این فرض عقد مزارعه منفسخ می شود.نظر اخیر که در ماده 527 قانون مدنی ایران نیز مورد توجه واقع شده از مبانی قوی تری برخوردار است چرا که عذر عام باعث از بین رفتن قابلیت انتفاع از زمین می شود و قابلیت انتفاع از زمین به عنوان یکی از ارکان عقد مزارعه، نه تنها در تاسیس عقد مزارعه شرط است بلکه در تداوم آن نیز شرط و از ارکان وجودی عقد مزارعه است. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
عقد مزارعه, عذر عام, صور عذر عام, آثار فسخ و بطلان | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 29 |