آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,387 |
| تعداد مقالات | 34,316 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,993,126 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,705,356 |
تحلیل و واکاوی گونه های روابط علم- دین | ||
| اسلام و مطالعات اجتماعی | ||
| مقاله 5، دوره 8، شماره 1(پیاپی 29)، تیر 1399، صفحه 125-152 اصل مقاله (598.33 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jiss.2020.56488.1597 | ||
| نویسندگان | ||
| ملکه رفیعی* 1؛ امیر ملکی2؛ محمدجواد زاهدی3؛ فرهنگ ارشاد4 | ||
| 1دانشجوی دکتری رشته جامعهشناسی، مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور تهران، ایران | ||
| 3استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور تهران، ایران | ||
| 4استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 15 دی 1398، تاریخ بازنگری: 17 خرداد 1399، تاریخ پذیرش: 18 شهریور 1399 | ||
| چکیده | ||
| کاوش در ماهیت رابطه علم و دین، بهمثابه دو خاستگاه مهم معرفت بشری، همواره در کانون توجه اندیشمندانِ حوزه‌‌های فکری مختلف قرار داشته است. این امر منجر به شکل‌‌گیری طیف گسترده‌‌ای از دیدگاه‌‌ها و نظریه‌‌های گوناگون در خصوص آن شده است. واکاوی این دیدگاه‌‌های متنوع، به دلیل مباحث دائماً بسط‌‌یابنده درباره مبحث علم دینی و به‌‌طورخاص‌‌تر «علوم انسانی اسلامی» در جامعه ما از اهمیت عمده‌‌ای برخوردار است. نوشتار حاضر با وقوف به اهمیت قضیه می‌‌کوشد مدل‌‌ها و نظریه‌‌های مختلفِ معطوف به رابطه علم و دین را با روشی تحلیلی- توصیفی بررسی کند. یافته‌‌ها بیش از هر چیز بازگوی آن است که دیدگاه واحدی وجود ندارد که بتواند به‌‌قدر کفایت، همه پیچیدگی‌‌های مرتبط با مناسبات علم و دین را پوشش دهد؛ بنابراین تدقیق این رابطه، بهمثابه یکی از پیش‌‌شرط‌‌های ضروری تحقق علم دینی، مستلزم فراگذری از یکسونگری و اتکا بر مدل‌‌های متکثر و چندجانبه‌‌گرا است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| "علم"؛ "دین"؛ "رابطه علم و دین"؛ "تضاد"؛ "تفکیک"؛ "ترکیب"؛ "تکمیل" | ||
| موضوعات | ||
| بازخوانی و نقد نظریات حوزه علوم اجتماعی؛ | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Analysis and Examination of Types of Science-Religion Relations | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Malake Rafiei1؛ Amir Maleki2؛ Mohammad Javad Zahedi3؛ Farhang Ershad4 | ||
| 1PhD student in Sociology, Faculty of social sciences, The Center for supplementary education, Payam Noor University, Tehran, Iran | ||
| 2Associate professor of the department for social sciences, Payam Noor University of Tehran, Iran. (Author in charge) | ||
| 3Professor of the department for social sciences, Payam Noor University of Tehran, Iran | ||
| 4Professor of the department for social sciences, University of Shahid Chamran Ahwaz, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Investigation of the nature of the relationship between science and religion, as two important sources of human knowledge, has always been the focus of attention of thinkers in various intellectual fields. This has led to the formation of a wide range of different viewpoints and theories about it. The analysis of these various viewpoints is of great importance in our society due to the constantly evolving discussions on the subject of religious science, and in particular, the "Islamic-human sciences". The present paper, while knowing the importance of this fact, tries to examine various models and theories related to the relationship between science and religion in an analytical-descriptive method. The findings show that there is no single point of view that can adequately cover all the complexities related to the relationship between science and religion, and therefore examining this relationship, as one of the necessary preconditions for the realization of religious science, requires going through homogeneity and relying on multiple and multilateral models | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Science, religion, the relationship between science and religion, contradiction, separation, composition, completion | ||
| مراجع | ||
|
1. آرون، ریمون. (1386). مراحل اساسی اندیشه در جامعهشناسی (مترجم: باقر پرهام). تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. 2. باربور، ایان. (1392). دین و علم (مترجم: پیروز فطورچی). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. 3. باقری، خسرو. (1382). هویت علم دینی، نگاهی معرفت‌شناختی به نسبت دین با علوم انسانی. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. 4. پارسانیا، حمید. (1387). بازسازی علم مدرن و بازخوانی علم دینی. مجله راهبرد فرهنگ، (3)، صص 18-28. 5. توماس، هنری. (1382). بزرگان فلسفه (مترجم: فریدون بدره‌‌ای). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. 6. جوادی آملی، عبدالله. (1386 الف). منزلت عقل در هندسه معرفت دینی. قم: اسراء. 7. جوادی آملی، عبدالله. (1386ب). معرفت شناسی در قرآن (تفسیر موضوعی قرآن کریم)، (ج13).قم: اسراء. 8. جوادی آملی، عبدالله و دیگران. (1387). درآمدی بر آزاداندیشی و نظریه‌‌پردازی علوم دینی (مجموعه سخنرانی). قم: بوستان کتاب. 9. حسنی، سیدحمیدرضا و دیگران. (1387). علم دینی (دیدگاه‌‌ها و ملاحظات). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 10. حکیمی، محمدرضا. (1384). مکتب تفکیک. تهران: دلیل ما. 11. سروش، عبدالکریم. (1373 الف). قبض و بسط تئوریک شریعت: نظریه تکامل معرفت دینی. تهران: مؤسسه فرهنگی صراط. 12. سروش، عبدالکریم. (1373 ب). فربه‌‌تر از ایدئولوژی. تهران: مؤسسه فرهنگی صراط. 13. علی‌‌پور، مهدی و حسنی، سیدحمیدرضا. (1389). پارادایم اجتهادی دانش دینی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 14. گلشنی، مهدی. (1377). از علم سکولار تا علم دینی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 15. گیدنز، آنتونی. (1388). امیل دورکیم (مترجم: یوسف اباذری). انتشارات خوارزمی. 16. مک‌‌گراث، آلیستر. (1384). درسنامه الهیات مسیحی (مترجم: بهروز حدادی). قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب. 17. موحد ابطحی، سیدمحمدتقی. (1389). اراده‌گرایی بهمثابه مبنایی بر علم دینی در نظریه فرهنگستان علوم اسلامی. فصلنامه معرفت کلامی، 1(4)، صص 179-208. 18. نصر، سیدحسین. (1391). اسلام، علم، مسلمانان و تکنولوژی: گفتگو با مظفر اقبال (مترجم: حسین کرمی). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه. 19. ملکیان، مصطفی. (1385). چیستی و هستی فلسفه اسلامی. گفتگو: در فصلنامه نقد و نظر، 1و2(41-42)، صص 118-167. 20. ملکیان، مصطفی. (1390). راهی به رهایی، جستاری در باب عقلانیت و معنویت. تهران: نگاه معاصر. 21. میرباقری، سیدمحمدمهدی. (1390). علم دینی، ابزار تحقق اسلام در عمل اجتماعی. در: مجموعه‌مقالات علم دینی، دیدگاه‌‌ها و ملاحظات. 22. هات، جان. اف. (1385). علم و دین، از تعارض تا گفتگو (مترجم: بتول نجفی). تهران: انتشارات طه. 23. Alexander, DR. (2001). Rebuilding the Matrix: Science and Faith in the 21st Century. Oxford: Lion. 24. Alexander, DR. (2007).Models for Relating Science and Religion. Faraday Papers, No. 3. 25. Cole-Turner, R. (1998). Theology’s Future with Science. Address to the John Templeton Foundation Toronto Workshop on the Design of Academic Coursesin Science and Religion, University of Toronto, in Stahl, W.A. et al (2002) Webs of Reality: Social Perspectives on Science and Religion. Rutgers University Press. 26. Dawkins, R. (1995). River Out of Eden. New York: Basic Books. 27. Evans, J. H. & Evans, M. S. (2008). Religion and science: Beyond the epistemological conflict narrative. Annual Review of Sociology, (34), pp.87-105. 28. Gould, S. J. (1997). Nonoverlapping magisteria. Natural History, 106(2), pp.16 - 22. 29. Gould, S. J. (1999). Rocks of Ages: Science and Religion in the Fullness of Life. New York: Ballantine. 30. Merton, R. K. (1938). Science, Technology and Society in Seventeenth-Century England. New York: Howard Fertig. 31. Peters, T. (1998). Science and Theology: The New Consonance .Colorado & Oxford: Westview Press. 32. Sappington, A. A. (1991). The religion-science conflict. Journal for the Scientific Study of Religion, 30 (1), pp. 114 - 120. 33. Smith, C. (2003). The Secular Revolution: Power, Interests, and Conflict in the Secularization of American Public Life. Berkeley: Univ. Calif. Press. 34. Stahl, W. A. et al. (2002). Webs of Reality: Social Perspectives on Science and Religion. Rutgers University Press. 35. Weber, M. (1946). From Max Weber: Essays in sociology. H. H. Gerth and C.Wright Mills (Eds.), New York, NY: Oxford University Press. 36. Wernick, A. (2005). Comte, Auguste. In: Encyclopedia of Social Theory, G. Ritzerc (ed.), pp. 128 - 34, Thousand Oaks, CA: Sage. 37. Worrall, J. (2002). Science Discredits Religion, in: Peterson, M. L. & Van Arragon R. J. (eds.), Contemporary Debates in Philosophy of Religion, Blackwell. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 567 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 241 |
||