آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,531 |
| تعداد مقالات | 35,898 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,579,612 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,148,011 |
بررسی سازگاری نظریۀ تجرد نفس با آموزه‌های قرآنی مربوط به زندگی اخروی | ||
| نقد و نظر | ||
| دوره 25، شماره 99، مهر 1399، صفحه 30-53 اصل مقاله (1.14 M) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jpt.2020.58928.1778 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی ذاکری* | ||
| دانشیار دانشگاه تهران، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 03 مهر 1399، تاریخ بازنگری: 01 آبان 1399، تاریخ پذیرش: 22 مهر 1399 | ||
| چکیده | ||
| بیشتر فیلسوفان مسلمان معتقدند که انسان مرکب از نفس مجرد و بدن است و نفس مجرد حقیقت او را تشکیل می‌دهد. لازمۀ پذیرش تجرد نفس این است که نفس مجرد که با مرگ از بدن جدا می‌شود، اولاً بدون نیاز به بدن می‌تواند به حیات خود ادامه دهد؛ ثانیاً برای بقا به عامل بیرونی نیاز ندارد. در مقابل، آنچه از قرآن برداشت می‌شود این است که انسان فی‌نفسه باقی نیست و با مرگ از میان می‌رود؛ از‌این‌رو ادامه زندگی انسان پس از مرگ وابسته به خداوند است و اوست که با قدرت خود همه یا برخی از انسان‌ها را زنده نگه می‌دارد یا پس از فاصله‌ای زمانی، بار دیگر زنده می‌کند. روش این مقاله ترکیبی است از تحلیل منطقی لوازم نظریۀ تجرد نفس و بررسی دلالت آیات محوری قرآن درباره مرگ و مقایسه این دو. هدف این مقاله نشان‌دادن این است که نظریه فلسفی تجرد نفس با برخی از آموزه‌های قرآنی درباره مرگ و زندگی اخروی سازگار نیست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تجرد نفس؛ بقای نفس؛ مرگ؛ زندگی اخروی؛ آموزه‌های قرآنی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Consideration of the Compatibility of the Theory of the Immateriality of the Soul with Quranic Doctrines concerning the Afterlife | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mahdi zakeri | ||
| Associate professor, University of Tehran, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| A majority of Muslim philosophers believe that the human is composed of an immaterial soul and a body, where his nature is constituted by the immaterial soul. The immateriality of the soul implies that after its death and detachment from the body, the immaterial soul will survive without a need for a body, on the one hand, and will need no external factors for its survival, on the other. What is implied by the Quran, however, is that the human does not survive by itself and is annihilated with death. Thus, the human posthumous survival depends on God who gives a new life to some or all people with His power or revives them after an interval. The method of this paper is a composition of a logical analysis of the implications of the theory of the immateriality of the soul and a consideration of the implications of central Quranic verses concerning death, as well as a comparison between the two. The paper aims to show that the philosophical theory of immateriality of the soul is not compatible with some Quranic doctrines concerning death and afterlife. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Immateriality of the soul, survival of the soul, death, afterlife, Quranic doctrines | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم. (1384) (مترجم: علی موسوی گرمارودی، چاپ دوم). تهران: انتشارات قدیانی. 1. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. (1400ق). رسائل ابن‌سینا. قم: انتشارات بیدار. 2. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. (1363). المبدأ والمعاد (زیر نظر مهدی محقق، مصحح: عبدالله نورانی). تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی. 3. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. (1375). الاشارات والتنبیهات. قم: البلاغه. 4. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. (1383). الهیات دانشنامه علائی. همدان: دانشگاه بوعلی سینا. 5. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. (1404ق الف). التعلیقات. قم: مکتبة الاعلام الاسلامی. 6. ابن سینا. حسین بن عبدالله. (1404ق ب). الشفاء (الالهیات). قم: مکتبة آیة الله المرعشی (قدّس سرّه). 7. ابن سینا. حسین بن عبدالله. (1405ق). الشفاء (الطبیعیات). قم: مکتبة آیة الله المرعشی(قدّس سرّه). 8. ابن فارس، احمد. (1404ق). معجم مقاییس اللغه. قم: مکتب الاعلام الاسلامی. 9. ابن منظور، محمد. (1970م). لسان العرب. بیروت: دار صادر. 10. بیکر، لین رادر. (1392). مرگ و حیات پس از مرگ (ترجمه: سیدمهدی حسینی). در: مسیحیت و مسئله ذهن و بدن، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. 11. الجرجانی، السید الشریف علی بن محمد. (1306ق). کتاب التعریفات. تهران: انتشارات ناصر خسرو. 12. جوادی آملی، عبدالله. (1380). تفسیر تسنیم (ج3). قم: مرکز نشر اسرا. 13. جوادی آملی، عبدالله. (1379). تفسیر موضوعی قرآن کریم (ج14). صورت و سیرت انسان در قرآن. قم: مرکز نشر اسرا. 14. ذاکری، مهدی. (1391). تجرد نفس: سنجش استدلال به آیه روح. اندیشه نوین دینی، (30)، صص 123-138. 15. راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن (تحقیق: صفوان عدنان داودی). دمشق- بیروت: دارالعلم الدار الشامیة. 16. رودبندی‌زاده، مهدی و فیاضی، غلامرضا. (1396). دلایل و شواهد قرآنی بر تجرد عقلی روح در قرآن. معرفت کلامی، 8(1)، صص 95-110. 17. سهروردی، شهاب الدین یحیی. (1372). مجموعه مصنفات شیخ اشراق (چاپ سوّم). تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه). 18. صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. (1354). المبدأ والمعاد. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران. 19. صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. (1981م). الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الاربعة (ج8 و 9). بیروت: دار احیاء التراث. 20. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج1، 13 و 14). قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعهی مدرسین حوزه علمیه قم. 21. عبودیت، عبدالرسول. (1391). درآمدی به نظام حکمت صدرایی: انسان‌شناسی (ج3). تهران: سمت. 22. فخر الدین الرازی. (1364). النفس والروح وشرح قواهما (محقق: محمد صغیر حسن المعصومی). تهران: الابحاث الاسلامیه. 23. فرهادی، زین العابدین و صادقی، مسعود و قنبری، حسن. (1396). مبانی و ادله فناناپذیری نفس در اندیشه ملاصدرا، نقد و نظر، 22(1)، صص 43-63. 24. فیاضی، غلامرضا. (1389). علم النفس فلسفی (محقق و تدوین: محمدتقی یوسفی). قم: انتشارات مؤسسه امام خمینی(قدّس سرّه). 25. قنبری، حسن و صادقی، مسعود و فرهادی، زین العابدین. (1395). تحلیل و بررسی مبانی و ادله ابن سینا در خصوص فناناپذیری نفوس. حکمت سینوی، دوره 20(56)، صص 119-138. 26. مصباح یزدی، محمدتقی. (1373). معارف قرآن. قم: مؤسسه در راه حق. 27. Merricks, Trenton. (2009). The Resurrection of the Body and the Life Everlasting. Oxford Readings in Philosophical Theology, Vol. 2: Providence, Scripture, and Resurrection, Ed., Michael Rea, Oxford & New York: Oxford University Press, pp. 364-385. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,511 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,009 |
||