آمار

تعداد نشریات54
تعداد شماره‌ها2,473
تعداد مقالات35,286
تعداد مشاهده مقاله14,156,008
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,351,422
لک زایی, علی رضا, عاصی مذنب, ابوالقاسم, شایق, محمدرضا. (1399). ماهیّت تدبر موضوعی در قرآن. اسلام و مطالعات اجتماعی, 2(4), 105-136. doi: 10.22081/jqss.2021.59144.1082
علی رضا لک زایی; ابوالقاسم عاصی مذنب; محمدرضا شایق. "ماهیّت تدبر موضوعی در قرآن". اسلام و مطالعات اجتماعی, 2, 4, 1399, 105-136. doi: 10.22081/jqss.2021.59144.1082
لک زایی, علی رضا, عاصی مذنب, ابوالقاسم, شایق, محمدرضا. (1399). 'ماهیّت تدبر موضوعی در قرآن', اسلام و مطالعات اجتماعی, 2(4), pp. 105-136. doi: 10.22081/jqss.2021.59144.1082
لک زایی, علی رضا, عاصی مذنب, ابوالقاسم, شایق, محمدرضا. ماهیّت تدبر موضوعی در قرآن. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1399; 2(4): 105-136. doi: 10.22081/jqss.2021.59144.1082

ماهیّت تدبر موضوعی در قرآن

مطالعات علوم قرآن
مقاله 5، دوره 2، شماره 4 - شماره پیاپی 6، دی 1399، صفحه 105-136    اصل مقاله (2.01 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqss.2021.59144.1082
نویسندگان
علی رضا لک زایی* 1؛ ابوالقاسم عاصی مذنب2؛ محمدرضا شایق3
1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد یزد
2استادیار دانشگاه آزاد یزد
3دانشیار دانشگاه یزد
تاریخ دریافت: 02 آبان 1399،  تاریخ بازنگری: 07 آذر 1399،  تاریخ پذیرش: 12 اسفند 1399 
چکیده
تدبّر، تفسیر و تأویل از مهم‌ترین راه‌‌‌های فهم قرآن است. بین این سه واژه‌‌ - از نظر وظیفۀ مردم در برابر قرآن- رابطۀ عموم و خصوص و اخص برقرار است. عموم مردم از طریق تدبر، به گوهرهای موجود در قرآن دسترسی پیدا می‌کنند. مفسران با بهره‌گرفتن از ابزارهای تخصصی در سطحی بالاتر تدبر می‌‌کنند. تدبر در عرصۀ تأویل بخشی از قرآن کریم - حقیقت و باطن کلام الهی- در انحصار معصومان^ است. تدبر موضوعی شیوه‌ای نو در روش‌‌‌های فهم قرآن به‌شمار می‌رود. با بهره‌گیری از این فنّ می‌‌‌توان با مراجعۀ مستقیم به کتاب الهی، دیدگاه قرآن را دربارۀ مسائل و موضوعات مختلف زندگی و معارف وحیانی استخراج کرد. در تحقیقات مفسّران، این مهارت همراه با تفسیر موضوعی - بدون ذکر عنوان تدبر موضوعی - و در خلال آن کاربرد داشته است. تدبر ترتیبی مقدمه و پیش‌نیاز تدبر موضوعی به‌شمار می‌رود.
کلیدواژه‌ها
قرآن؛ تدبر موضوعی؛ تدبر ترتیبی؛ تفسیر موضوعی؛ تأویل
عنوان مقاله [English]
The Nature of Thematic Contemplation in the Qur'an
نویسندگان [English]
Alireza Lakzaee1؛ Abulqasem AAsi mozneb2؛ Mohammadreza shayegh3
2Assistant Professor of Islamic Azad University, Yazd
3Assistant Professor of Yazd University
چکیده [English]
Contemplation, interpretation, and commentary are some of the most important ways to understand the Qur'an. There is a public, private, and special relationship between these three words - in terms of the people's duty to the Qur'an. The public has access to the precious facts in the Qur'an through contemplation. Interpreters contemplate at a higher level using specialized tools. Contemplation in the field of interpretation of a part of the Holy Qur'an - the truth and the essence of the divine word - is the prerogative of the Fourteen Infallibles. Thematic contemplation is a new method in the methods of understanding the Qur'an. Through using this technique, by referring directly to the divine book, one can extract the Qur'anic view on various issues and topics of life and revelatory teachings. In the interpreters' studies, this skill has been used along with thematic interpretation - without mentioning the title of thematic contemplation - and during it. Sequential contemplation is an introduction and a prerequisite for thematic contemplation.
کلیدواژه‌ها [English]
The Qur'an, thematic contemplation, sequential contemplation, thematic interpretation, commentary. 
مراجع

1. آل‌موسی، علی. (1430ق). التدبر الموضوعی فی القرآن الکریم. بیروت: دار کمیل للطباعة و النشر.

2. آلوسی، سیدمحمود. (1415ق). روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم‏ (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.

3. آملی، سیدحیدر. (1422ق). تفسیر المحیط الأعظم و البحر الخضم‏ (چاپ سوم). تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.

4. ابن‌بابویه، محمد بن على. (1362). الخصال (مصحح: علی‌اکبر غفاری، چاپ اول). قم: جامعه مدرسین.

5. ابن‌تیمیة حرانی ابوالعباس، احمد بن عبدالحلیم. (2010م). الإکلیل فی المتشابه و التأویل (محقق: محمد الشیمی شحاتة). الإسکندریة: دار الإیمان للطبع و النشر و التوزیع.

6. ابن‌منظور محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب (چاپ سوم). بیروت: دار صادر‏.

7. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی. (1372). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن. مشهد: آستان قدس رضوی.

8. احمد بن فارس، ابوالحسین. (1399ق). معجم مقاییس اللغه. بیروت: دار الفکر.

9. اسفراینى، ابوالمظفر شاهفور بن طاهر. (1375). تاج التراجم فى تفسیر القرآن للاعاجم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

10. الاوسى، علی؛ میرجلیلى، ‏سیدحسین. (1381). روش علامه طباطبایی در تفسیر المیزان (چاپ اول). تهران: چاپ و نشر بین‌الملل.

11. الهی‌زاده، محمدحسین. (1393). درسنامه تدبر موضوعی قرآن. مشهد: انتشارات مؤسسه فرهنگی تدبر در قرآن و سیره.

12. ایرانى قمى،‏ اکبر. (1371). روش شیخ طوسى در تفسیر تبیان‏ (چاپ اول). تهران: سازمان تبلیغات اسلامى.

13. بغدادى، علاء‌الدین على بن محمد. (1415ق). لباب التاویل فى معانى التنزیل‏ (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.

14. بیضاوی، عبدالله بن عمر. (1418ق). أنوار التنزیل و أسرار التأویل‏ (چاپ اول). بیروت: دار احیاء التراث العربی.

15. جلیلى‏، سیدهدایت. (1372). روش‏شناسى تفاسیر موضوعى قرآن‏. تهران: انتشارات کویر.

16. حجازی، محمدمحمود. (1413ق). التفسیر الواضح‏ (چاپ دهم). بیروت: دار الجلیل الجدید.

17. حسکانى، عبیدالله بن احمد. (1411ق). شواهد التنزیل لقواعد التفضیل (محقق: محمدباقر محمودى، چاپ اول). تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى.

18. حسینی زبیدی، محمدمرتضی. (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس (چاپ اول). بیروت: دار الفکر.

19. حسینی شیرازی، سیدمحمد. (1423ق). تبیین القرآن (چاپ دوم). بیروت: دار العلوم.

20. حکیم، سیدمحمدباقر. (1417ق). علوم قرآن (چاپ سوم). قم: مجمع الفکر الاسلامی.

21. خاتون ‌‌قدمی، هاجر. (1392). تأمّلی در کتاب پژوهشی در تفسیر موضوعی. مجله ماه دین. (189)، صص 73-79.

22. راد، علی؛ حسن‌زاده گلشانی، مسعود. (1392). روش‌شناسی تفسیر موضوعی در روایات اهل بیت^. نیم‌سال‌نامه ثقلین اهل بیت^، 1(2)، صص 32-51.

23. راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن‏ (چاپ اول). دمشق - بیروت: دار العلم الدار الشامیه.

24. رجبی، محمود. (1388). تفسیر موضوعی از منظر استاد محمدتقی مصباح. قرآن‌شناخت، 2(4).

25. رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1390). منطق تفسیر قرآن 1 (چاپ چهارم). قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی.

26. زرکشی، محمد بن عبدالله. (1410ق). البرهان فی علوم القرآن. بیروت: دار المعرفه.

27. زمانی، محمد حسن. (1387). مستشرقان و قرآن (چاپ دوم). قم: بوستان کتاب.

28. زمخشری، محمود. (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل‏ (چاپ سوم). بیروت: دار الکتاب العربی.

29. سعیدى روشن، ‏محمدباقر. (1383). تحلیل زبان قرآن‏. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامى / قم: مؤسسه پژوهشى حوزه و دانشگاه.

30. سیوطى‏، جلال الدین. (1421ق). الإتقان فی علوم القرآن‏ (چاپ دوم). بیروت: دار الکتاب العربى.

31. شاکر، محمدکاظم. (1382). مبانی و روش‌‌‌های تفسیری. قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.

32. صادقی تهرانی، محمد. (1419ق). البلاغ فى تفسیر القرآن بالقرآن (چاپ اول). قم: مؤلف.

33. صدر، سیدمحمدباقر. (1434ق). المدرسة القرآنیه. قم: دار الکتاب الاسلامی.

34. صفار، محمد بن حسن. (1404ق). بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّى الله علیهم (چاپ دوم). قم: مکتبة آیة‌الله المرعشی النجفی.

35. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن (چاپ پنجم). قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

36. طبرسى، حسن بن فضل. (1370). مکارم الأخلاق. قم: شریف رضى.

37. طریحی، فخرالدین. (1375). مجمع البحرین (چاپ سوم). تهران: کتاب‌فروشی مرتضوی.

38. طوسى، محمد بن الحسن. (1376). التبیان فى تفسیر القرآن‏. بیروت: دار احیاء التراث العربی.

39. عروسى حویزى، عبد على بن جمعه. (1415ق). تفسیر نور الثقلین‏. قم: انتشارات اسماعیلیان.

40. عسکری، حسن بن عبدالله. (1400ق). الفروق فی اللغة‏ (چاپ اول). بیروت: دار الآفاق الجدیده.

41. العلاف، ادیب. (1422ق). البیان فی علوم القرآن. دمشق: مکتبة الفارابی.

42. علوی‌‌نژاد، سیدحیدر. (1385). ظاهر و باطن قرآن در گسترۀ روایات. مجله پژوهش‌‌‌های قرآنی، 5(5 و6)، صص 138-171.

43. العیص، زید عمر عبدالله. (1426ق). التفسیر الموضوعی: التأصیل و التمثیل. الریاض: مکتبة الرّشد.

44. فیومی، احمد بن احمد. (1414ق). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر (چاپ دوم). قم: دار الهجرة.

45. گنابادی، سلطان محمد. (1408ق). تفسیر بیان السعادة فى مقامات العبادة (چاپ دوم). بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.

46. لسانی فشارکی، محمد علی؛ مرادی زنجانی، حسین. (1396). روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم (چاپ چهارم). قم: بوستان کتاب.

47. لک‌‌‌زایی، علی‌‌‌رضا. (1391). نقد و بررسی روش‌‌‌های تدبر در قرآن با تأکید بر روش‌‌‌های محمدحسین الهی‌‌‌زاده و ولی‌‌‌الله نقی‌‌‌پورفر. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم و فنون قرآن تهران، رشته تفسیر قرآن.

48. مجلسی، محمدباقر. (1403ق). بحار الانوار (چاپ دوم). بیروت: دار احیاء التراث العربی.

49. محمدی ‌‌فام، فریدون. (1390). نقد و بررسی شاخصه‌‌‌های تفسیر، تأویل و تطبیق. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم و فنون قرآن تهران، رشته تفسیر.

50. مصطفوی، حسن. (1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

51. معرفت، محمدهادی. (1379). تفسیر و مفسران. قم: مؤسسه فرهنگی التمهید.

52. مکارم شیرازی، ناصر. (1377). پیام قرآن. تهران: دار الکتب الاسلامیه.

53. میرباقری، محسن. (1385). ظاهر قرآن باطن قرآن (چاپ اول). تهران: محمد.

54. نقی‌‌پورفر، ولی‌‌‌الله. (1387). پژوهشی پیرامون تدبر در قرآن. تهران: اسوه.

55. یدالله‌پور، بهروز. (1383). مبانى و سیر تاریخى تفسیر موضوعى قرآن‏. قم: دار العلم.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 3,677
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 356


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب