آمار

تعداد نشریات54
تعداد شماره‌ها2,476
تعداد مقالات35,322
تعداد مشاهده مقاله14,223,166
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,369,645
جوادپور, غلامحسین. (1400). سنجش غیراخلاقی پنداشتن اعتقاد به حیات پس از مرگ. اسلام و مطالعات اجتماعی, 26(101), 37-63. doi: 10.22081/jpt.2021.59018.1781
غلامحسین جوادپور. "سنجش غیراخلاقی پنداشتن اعتقاد به حیات پس از مرگ". اسلام و مطالعات اجتماعی, 26, 101, 1400, 37-63. doi: 10.22081/jpt.2021.59018.1781
جوادپور, غلامحسین. (1400). 'سنجش غیراخلاقی پنداشتن اعتقاد به حیات پس از مرگ', اسلام و مطالعات اجتماعی, 26(101), pp. 37-63. doi: 10.22081/jpt.2021.59018.1781
جوادپور, غلامحسین. سنجش غیراخلاقی پنداشتن اعتقاد به حیات پس از مرگ. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1400; 26(101): 37-63. doi: 10.22081/jpt.2021.59018.1781

سنجش غیراخلاقی پنداشتن اعتقاد به حیات پس از مرگ

نقد و نظر
دوره 26، شماره 101، فروردین 1400، صفحه 37-63    اصل مقاله (605.53 K)
نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jpt.2021.59018.1781
نویسنده
غلامحسین جوادپور*
استادیار مؤسسه حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 16 مهر 1399،  تاریخ بازنگری: 11 دی 1399،  تاریخ پذیرش: 01 بهمن 1399 
چکیده
در میان آموزه‌های ماورای طبیعی ادیان، حیات پس از مرگ با این مسئله مهم معرفتی ـ اخلاقی مواجه است که آیا اعتقاد به آن، امری اخلاقی است یا غیراخلاقی. این پرسش گاه بر محور مسئله مشهور اخلاقِ باور و تحلیل مؤلفه‌های معرفتی ذیل وظایف و هنجارهای اخلاقی قابل طرح است که بر اساس آن، ادعا می‌شود چنین باوری بدون پشتوانه معرفتیِ قابل قبول و درنتیجه غیراخلاقی است. گاه نیز با نگاهی پیامدگرایانه، چنین اعتقادی منشأ پیدایش اموری غیراخلاقی و درنتیجه خود امری غیراخلاقی شمرده می‌شود؛ پیامدهایی از جمله استلزام آن با امور ترسناکی مانند کیفر، سوء استفاده قدرت‌ها و بهره‌کشی از مردم عادی، توجیه بی‌عدالتی‌های اجتماعی، بازدارندگی از زندگی کامل دنیوی، به‌مخاطره‌انداختن سرنوشت کرۀ زمین و برنشاندن بشر به‌جای خدا. این پژوهش با روش تحلیلی-انتقادی و با هدف ارزیابی میزان تلازم آخرت‌باوری با این پیامدها سامان یافته است و نشان می‌دهد هیچ‌گونه تلازم انکار‌ناپذیری میان این دو مقوله نیست؛ زیرا اولاً غیراخلاقی‌بودن برخی از این پیامدها درست نیست و مثلاً کیفر را نمی‌توان لزوماً امری غیراخلاقی دانست؛ ثانیاً بیشتر پیامدهای یاد‌شده که غیراخلاقی‌بودن آنها مسلم است، ارتباط وثیقی با ادیان ندارند و حتی آموزه‌های ادیان الهی بر خلاف آن گواهی می‌دهند؛ هرچند در میان جوامع و افراد دیندار رایج باشند.
کلیدواژه‌ها
حیات پس از مرگ؛ رستاخیز‌‌باوری؛ اخلاقِ باور؛ پیامدگرایی
عنوان مقاله [English]
An Assessment of the Nonmorality-Approach to Life after Death
نویسندگان [English]
Gholamhossein Javadpour
Assistant professor, Iranian Institute of Philosophy, Tehran, Iran
چکیده [English]
Of the supernatural doctrines of religions, life after death encounters the significant epistemic-moral question of whether the belief in it is moral or nonmoral. The question might sometimes be asked based on the well-known problem of ethics of belief and analysis of the components of be-lief under moral duties and norms which says that such a belief lacks a plausible epistemic support and is, therefore, nonmoral. And sometimes in consequentialist terms, such a belief is said to give rise to nonmoral outcomes, which is thereby rendered as nonmoral by itself—outcomes such as its entailment of horrors such as punishment, abuses by the powerful, exploitation of ordinary people, justification of social injustic-es, prevention of full-fledged mundane life, putting the fate of the earth at risk, and putting man in place of God. In this paper, I draw upon an analytic-critical method to evaluate the extent to which the belief in af-terlife accompanies such consequences, showing that there is no undeni-able interconnection between the belief in afterlife and such conse-quences, because, for one thing, some of these consequences might not be nonmoral, such as punishment, and for another, most of the un-doubtedly nonmoral consequences are not closely tied to religions and are indeed refuted by religious doctrines, although they are common among religious communities and individuals.
کلیدواژه‌ها [English]
Afterlife, resurrection, ethics of belief, consequentialism
مراجع

* قرآن کریم.
1. اسلامی، سیدحسن. (1391). درآمدی بر اخلاق پژوهش (در: اخلاق پژوهش، مبانی و مسائل، نوشته: محسن جوادی). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
2. جوادپور، غلامحسین. (1396). سرشت اخلاقی معرفت. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
3. حرّ عاملی، محمد بن حسن. (1420ق). وسائل‌الشیعه. بیروت: مؤسسه آل‌البیت(علیهم السّلام).
4. فنایی، ابوالقاسم. (1384). دین در ترازوی اخلاق. تهران: صراط.
5. مجلسی، محمدباقر. (1404ق). بحار الانوار. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
6. مطهری، مرتضی. (1392). مجموعه آثار (ج16). تهران: صدرا.

7. Clifford, W. (1877). The Ethics of Belief. In: Lectures And Essays. Amherst: Prometheus Books.
8. Griffin, D. R. (1989). God and Religion in the Postmodern World: Essays in Postmodern Theology. SUNY Series in Constructive Postmodern Thought.
9. Hartshorne, Ch. (1962). The Logic of Perfection and Other Essays in Neoclassical Metaphysics. La sale: The Open Court Publishing Co.
10. Kant, I. (1952). The Critique of Pure Reason. London: Macmillan.
11. Kant, I. (1956). Critique of Practical Reason (L.W. Beck, Trans.). New York: The Library of Liberal Arts.
12. Maitzen, S. (2019). Normative Objections to Theism. A Companion to Atheism and Philosophy (G. Oppy, Ed.). Blackwell.
13. Marx, K. (1964 a). Critique of Hegel’s Philosophy of Right. Marx and Engles of Religion (R. Niebuhr, Ed.). Schoken Books.
14. Marx, K. (1964 b). The Communism of the Paper Rheinischer Beobachter. Marx and Engles of Religion (R. Niebuhr, Ed.). Schoken Books.
15. Plantinga, A. (2000). Warranted Christian Belief. New York: Oxford University Press.
16. Poidevin, R. L. (1996). Arguing for Atheism; An Introduction to the Philosophy of Religion. London and New York: Routledge.
17. Russell, B. (1957). What I Believe? In: Why I Am Not a Cristian? New York: Simon and Schster.
18. Schell, J. (1982). The Fate of the Earth. New York: alfred Knopf.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 3,943
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 916


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب