آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,445 |
| تعداد مقالات | 34,904 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,851,164 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,177,948 |
مبانی شریعت‌گریزی صوفیه | ||
| نقد و نظر | ||
| دوره 26، شماره 101، فروردین 1400، صفحه 121-154 اصل مقاله (682.08 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jpt.2020.52133.1526 | ||
| نویسنده | ||
| حسن یوسفیان* | ||
| دانشیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 31 شهریور 1397، تاریخ بازنگری: 15 اردیبهشت 1400، تاریخ پذیرش: 15 آذر 1399 | ||
| چکیده | ||
| در میان مدعیان عرفان اسلامی کسانی را می‌توان یافت که به شریعت بی‌اعتنا بوده‌اند و گاه این شریعت‌گریزی را بر مبانی و ادله‌ای نیز استوار ساخته‌اند. در این تحقیق که با روش توصیفی-تحلیلی و با هدف بررسی برخی انحراف‌ها در میان اهل تصوف و عرفان در پیروی از شریعت صورت گرفته است، به تحلیل سخنان و احوال این گروه پرداخته‌ایم. آنها با مبانی زیر به شریعت‌گریزی دست می‌یازند: الف) حقیقت، بی‌نیاز‌کننده از شریعت است. آنها با اشاره یا به‌تصریح چنین می‌نمایانند که حقیقت‌یافتگان بی‌نیاز از شریعت می‌شوند؛ ب) ولایت اولیا در برابر نبوت انبیاست. برخی از عارف‌نمایان با استناد به احادیثی منسوب به پیامبر، از عصمت اولیا به معنای اباحۀ همۀ امور برای آنان سخن می‌گویند؛ ج) هدفی مقدس، توجیه‌کنندۀ بهره‌گیری از ابزار‌های غیرشرعی است. آنها بر اساس این مبنا، عشق‌بازی مشایخ با نوجوانان زیباروی را نه از روی شهوت نفسانی، بلکه به دلیل رؤیت جمال الهی در چهرۀ آنان پنداشته‌اند! د) سکر و مستی، عامل خروج از تکلیف است. این مبنا بیش از همه در میان کسانی موسوم به «عقلاء المجانین» جلوه می‌کند که خداوند عقل را از آنان بازستانده و آزادشان ساخته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شریعت؛ طریقت؛ حقیقت؛ شریعت‌گریزی؛ ولایت؛ شاهدبازی؛ سکر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Sharia, tariqa (path), truth, aversion of sharia, guardianship, pederasty, intoxication. | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hasan Usofian | ||
| Associate professor, Imam Khomeini Educational and Research Institute, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Of alleged Islamic mystics, there are few who have been negligent of sha-ria and have sometimes established their aversion of sharia on reasons. In this descriptive-analytic research, I analyze such aversion, aiming to consider certain deviations among the Sufis and mystics from compli-ance with sharia. Their grounds for aversion of sharia include the follow-ing: (a) the truth is not in need of sharia, which is explicitly or implicitly indicated by some of these mystics; (b) the guardian of the saints is con-trasted to the prophethood of prophets. Certain pseudo-mystics cite had-iths attributed to the Prophet to talk of the infallibility of the saints in the sense that everything is permitted for them; (c) a sacred goal justifies the deployment of non-sharia means. Thus, they believe that certain mystics made love to handsome teenage boys not because of personal lusts, but because of seeing the divine beauty in their faces, and (d) in-toxication removes religious duties. This applies mostly to the so-called “the sane of the insane” whose reason is taken away from them by God and are thus set free from duties. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Sharia, tariqa (path), truth, aversion of sharia, guardianship, pederasty, intoxication | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم. 1. الآملی، السید حیدر. (۱۳۶۲). اسرار الشریعة واطوار الطریقة وانوار الحقیقة (مصحح: محمد خواجوی). تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. 2. ابن‌خلدون، عبدالرحمان. (۱۴۱۳ق). تاریخ ابن‌خلدون (ج1). بیروت: دار الکتب العلمیة. 3. ابن‌عربی، محیی‌الدین. (۱۲۹۶ق). الفتوحات المکیة (ج2 و 4). بولاق (مصر): دارالطباعة. 4. ابن‌عربی، محیی‌الدین. (۱۳۹۲ق). الفتوحات المکیة (محقق: عثمان یحیی، ج3 و 4 و 7 و 9 و 14). القاهرة: المکتبة العربیة. 5. ابن‌منور، محمد. (۱۳۳۲). اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی‌سعید. تهران: امیرکبیر. 6. افلاکی، شمس‌الدین احمد. (۱۳۶۲). مناقب العارفین (مصحح: حسین یازیچی، ج1 و 2، چاپ دوم). تهران: دنیای کتاب. 7. باخرزی، ابوالمفاخر یحیی. (۱۳۵۸). اوراد الاحباب و فصوص الآداب (به‌کوشش: ایرج افشار، ج2). تهران: انتشارات فرهنگ ایران زمین. 8. پارسا، محمد بن محمد. (۱۳۵۴). قدسیه ـ کلمات بهاءالدین نقشبند (مصحح: احمد طاهری عراقی). تهران: کتابخانه طهوری. 9. تبریزی، شمس‌الدین محمد. (۱۳۶۹). مقالات شمس (مصحح: محمدعلی موحّد، ج1 و 2). تهران: خوارزمی. 10. ترکه، صائن‌الدین علی. (۱۳۷۵). شرح گلشن راز (مصحح: کاظم دزفولیان). تهران: نشر آفرینش. 11. تهانوی، محمد اعلی. (۱۹۶۷م). کشّاف اصطلاحات الفنون (ج2). تهران: مکتبۀ خیام. 12. جامی، عبدالرحمان بن احمد. (بی‌تا). نفحات الانس من حضرات القدس (مصحح و مقدمه: مهدی توحیدی‌پور). تهران: کتاب‌فروشی محمودی. 13. جعفری، محمدتقی. (۱۳۷۷). تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی (ج11). تهران: انتشارات اسلامی. 14. حلبی، علی‌اصغر. (۱۳۷۶). مبانی عرفان و احوال عارفان. تهران: اساطیر. 15. داراشکوه، محمد. (بی‌تا). سکینة الأولیاء(محقق: دکتر تاراچند و محمدرضا جلالی نائینی). تهران: مؤسسه مطبوعاتی علمی. 16. سپهسالار، فریدون بن احمد. (۱۳۶۸). رساله فریدون (با مقدمه سعید نفیسی، چاپ سوم). تهران: اقبال. 17. السراج الطوسی، ابونصر. (بی‌تا). اللمع فی التصوف (مصحح: نیکلسون). تهران: انتشارات جهان. 18. سعدی، مصلح بن عبدالله. (۱۳۶۹). کلیات سعدی (به اهتمام محمد علی فروغی، چاپ هشتم). تهران: امیرکبیر. 19. سلطان ولد، محمد. (۱۳۶۷). معارف (به‌کوشش: نجیب مایل هروی). تهران: انتشارات مولی. 20. سلطان ولد، محمد. (۱۳۷۶). ولدنامه (مصحح: جلال‌الدین همایی). تهران: مؤسسۀ نشر هما. 21. شبستری، محمود. (۱۳۶۱). گلشن راز. تهران: کتابخانه طهوری. 22. شیرازی، محمدمعصوم. (بی‌تا). طرائق الحقائق (مصحح: محمدجعفر محجوب، ج1). تهران: انتشارات کتابخانه سنایی. 23. عراقی، فخرالدین. (۱۳۳۸). کلیات عراقی (به‌کوشش: سعید نفیسی، چاپ سوم). تهران: کتابخانه سنایی. 24. عطار نیشابوری، فریدالدین. (۱۳۶۶). تذکرة الاولیاء (مصحح: محمد استعلامی، چاپ پنجم). تهران: کتاب‌فروشی زوار. 25. الغزالی، ابوحامد محمد. (۱۴۰۶ق). احیاء علوم الدین (ج2). بیروت: دارالکتب العلمیة. 26. غزالی، احمد. (۱۳۷۶). مجالس (مترجم: احمد مجاهد). تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 27. غزالی، محمد. (۱۳۶۱). کیمیای سعادت. تهران: انتشارات طلوع و زرین. 28. فروزانفر، بدیع الزمان. (۱۳۷۳). شرح مثنوی شریف (چاپ ششم). تهران: کتاب‌فروشی زوار. 29. القشیری، عبدالکریم. (بی‌تا). الرسالة القشیریة. بیروت: دارالکتاب العربی. 30. القیصری، داود بن محمود. (۱۴۱۶ق). مطلع خصوص الکلم فی معانی فصوص الحکم (ج2). بی‌جا: منشورات انوار الهدی. 31. کاشانی، عزالدین محمود. (۱۳۷۲). مصباح الهدایة ومفتاح الکفایة (مصحح: جلال‌الدین همایی، چاپ چهارم). تهران: نشر هما. 32. لاهیجی، محمد. (بی‌تا). مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز. تهران: کتاب‌فروشی محمودی. 33. مایر، فریتس. (۱۳۷۸). ابوسعید ابوالخیر ـ حقیقت و افسانه (مترجم: مهرآفاق بایبوردی). تهران: مرکز نشر دانشگاهی. 34. الموسوی الخمینی، روح الله. (۱۴۰۶ق). تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و‌مصباح الانس. قم: مؤسسه پاسدار اسلام. 35. مولوی، جلال‌الدین. (۱۳۶۲). فیه ما فیه (مصحح: بدیع‌الزمان فروزانفر، چاپ پنجم). تهران: امیرکبیر. 36. مولوی، جلال‌الدین. (۱۳۷۵). مثنوی معنوی (مصحح: نیکلسون). تهران: انتشارات ناهید. 37. نوربخش، جواد. (۱۳۷۲). فرهنگ نوربخش ـ اصطلاحات تصوف (ج 7 و 8، چاپ دوم). تهران: مؤلف. 38. نیکلسن، رینلد. (۱۳۷۲). عرفان عارفان مسلمان (مترجم: اسدالله آزاد). مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی. 39. هجویری، علی بن عثمان. (۱۳۳۶). کشف المحجوب. تهران: امیرکبیر. 40. همدانی، عین‌القضات. (۱۳۶۲). نامه‌های عین‌القضات همدانی (به‌اهتمام: علی‌نقی منزوی و عفیف عسیران، ج1 و 2). تهران: کتاب‌فروشی منوچهری. 41. همدانی، عین‌القضات. (۱۳۷۳). تمهیدات (مصحح: عفیف عُسَیران، چاپ چهارم). تهران: انتشارات منوچهری. 42. الهی اردبیلی، حسین. (۱۳۷۶). شرح گلشن راز. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. 43. الیافعی، عبدالله بن اسعد. (۱۴۱۶ق). روض الریاحین فی حکایا الصالحین. دمشق: دارالبشائر. 44. یثربی، یحیی. (۱۳۷۲). عرفان نظری: تحقیقی در سیر تکاملی و اصول و مسائل تصوف. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. 45. یوسف‌پور، محمدکاظم. (۱۳۸۰). نقد صوفی. تهران: روزنه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,260 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 877 |
||