آمار
| تعداد نشریات | 49 |
| تعداد شماره‌ها | 2,302 |
| تعداد مقالات | 33,350 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,874,864 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,056,386 |
واکاوی فقهی و حقوقی اقاله الکترونیکی | ||
| فقه | ||
| دوره 28، شماره 105، فروردین 1400، صفحه 7-36 اصل مقاله (909.79 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2021.58898.2133 | ||
| نویسنده | ||
| امیر احمدی* | ||
| استادیار گروه حقوق، دانشگاه پیام نور تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 30 شهریور 1399، تاریخ بازنگری: 23 اسفند 1399، تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1400 | ||
| چکیده | ||
| یکی از مهم‌ترین پدیده‌های جدید زندگی انسان در امور معیشتی و قراردادی، با توجه به سرعت دنیای مبادلات، بحث انعقاد تا انحلال قراردادهای الکترونیکی است؛ لذا بعد از انعقاد هر قراردادی، حتی با وسایل الکترونیکی، ممکن است عواملی باعث انحلال قرارداد شود. حال این سؤال مطرح می‌شود که آیا طرفین قرارداد می‌توانند قرارداد را با وسایل ارتباط الکترونیکی با تراضی اقاله کنند؟ هدف این پژوهش بررسی ماهیت و قلمرو اقاله در قراردادهای الکترونیکی و شرایط صحت آن و نیز واکاوی آثار و احکام اقاله است. روش پژوهش از نظر هدفْ کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات نیز به‌صورت کتابخانه‌ای، و استفاده از مقاله‌ها و کتب است. از جمله یافته‌های پژوهش این است که اقاله در فضای مجازی و با وسایل الکترونیک نیز امکان دارد. ازاین‌رو با توجه به سکوت قانون تجارت الکترونیکی، می‌توان نتیجه گرفت که با رجوع به قانون مدنی، در اغلب موارد می‌توان آثار و احکام اقاله سنتی را به قراردادهای مجازی تعمیم داد. با این حال نوسان قیمتی در بازار کالا و خدمات نیز نباید فراموش شود. بااین‌وجود پیشنهاد می‌شود که درصورت اختلاف بین طرفین قرارداد درخصوص آثار اقاله الکترونیکی، تشکیل شعب رسیدگی به قراردادهای الکترونیکی ضروری است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فقه؛ قرارداد الکترونیکی؛ فضای مجازی؛ اقاله الکترونیکی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Jurisprudential and Legal Electronic Dissolution | ||
| نویسندگان [English] | ||
| amir ahmadi | ||
| Assistant Professor of Law، Payam Noor University of Tehran، Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the most important new phenomena of human life in living and contractual affairs, considering the speed of the world of exchanges, is the electronic contracts from conclusion to dissolution. Therefore, after concluding any contract, even with electronic means, factors may cause the contract to be dissolved. Now the question arises whether the parties in the contract can dissolve the contract by electronic means and with the consent of the parties? The purpose of this study is to examine the nature and scope of dissolution in electronic contracts and its validity conditions as well as to analyze the effects and rulings of the dissolution. The research method is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of nature. The method of collecting information is in the form of libraries, and the use of articles and books. One of the research findings is that dissolution is also possible in cyberspace and with electronic devices. Therefore, considering the silence of the e-commerce law, it can be concluded that by referring to the civil law, in most cases, the effects and rulings of traditional dissolution can be generalized to virtual contracts. However, price fluctuations in the market of goods and services should not be ignored. It is recommended that in case of disagreement between the parties in the contract regarding the effects of electronic dissolution, it is necessary to establish branches for dealing with electronic contracts. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Islamic Jurisprudence, electronic contract, cyberspace, electronic dissolution | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن‌کریم (ترجمه الهی‌قمشه‌ای). 1. آهنگران، محمدرسول؛ احمدی، امیر. (1398 الف). آثار و احکام فقهی و حقوقی اشتباه و خطا در قراردادهای الکترونیکی. پژوهشهای فقهی، 15(1)، صص 1-25. 2. آهنگران، محمدرسول؛ احمدی، امیر. (1398 ب). قراردادهای الکترونیکی انعقاد تا انحلال: مطالعه تطبیقی در فقه اسلامی، حقوق ایران و کنوانسیون ژنو 2005 (چاپ اول). تهران: مجد. 3. آهنگران، محمدرسول؛ احمدی، امیر. (1398 ج). واکاوی فقهی و حقوقی موجبات زوال ایجاب در قراردادهای الکترونیکی. مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 11(20)، صص 9-36. 4. ابن‌اثیر جزری، مبارک بن محمد. (1367). النهایة فی غریب الحدیث والأثر (چاپ چهارم، 5 جلدی). قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان. 5. ابن‌بابویه قمی، محمد بن علی. (1403ق). الخصال (مصحح: علی‌اکبر غفاری، ج1، چاپ هجدهم). قم: منشورات جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة قم. 6. ابن‌همام حنفی، محمد بن عبدالواحد؛ بابرتی، محمد بن محمد؛ قاضی‌زاده، احمد بن محمود؛ مرغینانی، علی بن ابی‌بکر. (بی‌تا). شرح فتح القدیر (ج10، چاپ اول). بیروت: دار صادر. 7. ابوالحسن مجاهد، اسامه. (2000م). خصوصیة التعاقد عبر الاینترنت. القاهره: دار النهضة. 8. احمدی، امیر؛ آهنگران، محمدرسول؛ پنجه‌پور، جواد. (1396). مبانی مشروعیّت قراردادهای الکترونیکی. فقه و مبانی حقوق اسلامی، 10(1)، صص 11-36. 9. اردبیلی، احمد بن محمّد. (1411ق). مجمع الفائدة والبرهان فی شرح إرشاد الأذهان (محقق: شیخ مجتبی عراقی، ج14، چاپ اول). قم: مؤسسة النشر الإسلامی. 10. اکبرینه، پروین؛ محمودزاده، فریبا. (آذرماه 1395). قراردادهای الکترونیکی. نخستین همایش بین‌المللی علوم اسلامی و علوم انسانی، تهران، صص 7-15. 11. امامی، سیّد حسن. (1381). حقوق مدنی (ج6، چاپ بیست‌ودوم). تهران: کتابفروشی اسلامیه. 12. باقری اصل، سعیده؛ باقری اصل، حیدر؛ مسعودی، ناصر؛ شعاریان ستاری، ابراهیم. (1396). ماهیت حق انصراف در قراردادهای الکترونیکی. مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 9(17)، صص 7-32. 13. بحرانی، یوسف بن احمد. (1368). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة (ج25، چاپ اول). قم: مؤسسة النشر الإسلامی. 14. بستانی، فؤاد افرام. (1375). فرهنگ ابجدی الفبایی عربی-فارسی (مترجم: رضا مهیار). تهران: اسلامی. 15. جُبَعی عاملی، زین‌الدین بن نورالدین. (1386ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (محقق: سید محمد کلانتر، ج10، چاپ اول). نجف: منشورات جامعة النجف الدینیة. 16. جُبَعی عاملی، زین‌الدین بن نورالدین. (1413ق). مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام (ج، 15چاپ اول). قم: مؤسسة المعارف الاسلامیة. 17. جعفری لنگرودی، محمّدجعفر. (1388). دائرة المعارف حقوق مدنی و تجارت، حقوق تعهدات عقود و ایقاعات (ج1، چاپ اول). تهران: گنج دانش. 18. حرّ عاملی، محمّد بن الحسن. (1416ق). وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة (ج30، چاپ اول،). قم: مؤسسه آل البیت(علیهم السلام) لإحیاء التراث. 19. حسینی روحانی، محمدصادق. (1414ق). فقه الصادق (ج26، چاپ دوم). قم: مؤسسة دار الکتاب. 20. حسینی عاملی، سیّد محمدجواد کرکی. (بی‌تا). مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة (چاپ اول، ج11). بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 21. حسینی مراغی، سیّد میر عبدالفتاح بن علی. (1418ق). العناوین الفقهیة (ج2، چاپ اول). قم: مؤسسة النشر الإسلامی. 22. حلّی، جعفر بن حسن هذلی. (1408ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال والحرام (مصحح: عبدالحسین محمدعلی بقال، ج4، چاپ دوم). قم: مؤسسه اسماعیلیان. 23. حلی، حسن بن یوسف بن علی المطهّر اسدی. (1420ق). تذکرة الفقهاء (ج17، چاپ اول). قم: مؤسسة آل البیت(علیهم السلام) لإحیاء التراث. 24. خادمی کوشا، محمدعلی. (1394). شبهه‌شناسی فقهی و اصل اولی در قرارداد الکترونیکی. فقه، 22(83)، صص 7-22. 25. خادمی کوشا، محمدعلی. (1399). بررسی فقهی انشای بیع الکترونیکی بدون الفاظ ایجاب و قبول. فقه، 27(102)، صص 35-62. 26. خمینی، روح‌الله.(1385). تحریر الوسیله (محقق: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، ج2، چاپ دوم). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). 27. دسوقی، ابراهیم ابواللیل. (2003م). الجوانب القانونیة للمعاملات الالکترونیة. کویت: طبع النشر العلمی بجامعة الکویت. 28. دیجانی، ناک؛ باجاج، ک.ک. (1376). از مبادله الکترونیکی اطلاعات تا تجارت الکترونیک (مترجم: ایرج بهنام مجتهدی، چاپ اول). تهران: انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی. 29. راغب اصفهانی، حسین بن محمّد. (1383). المفردات فی غریب القرآن (محقق: صفوان عدنان داوودی، ج1، چاپ سوم). قم: ذوی القربی. 30. رضایی، علی. (1387). حقوق تجارت الکترونیکی (چاپ اول). تهران: نشر میزان. 31. سبزواری، سید عبدالاعلی. (بی‌تا). جامع الأحکام الشرعیه (چاپ نهم). قم: المنار. 32. سجادی، سید جعفر. (1373). فرهنگ معارف اسلامی (ج3، چاپ سوم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 33. سعدی، ابوحبیب. (1408ق). القاموس الفقهی لغةً واصطلاحاً (چاپ دوم). دمشق: دار الفکر. 34. سلمان، عبدالعزیز بن محمد. (1412ق). الأسئلة والأجوبة الفقهیة المقرونة بالأدلة الشرعیة (ج7، چاپ دهم). بی‌جا: بی‌نا. 35. شهیدی، مهدی. (1382). تشکیل قراردادها و تعهدات (چاپ سوم). تهران: انتشارات مجد. 36. صاحب بن عباد، بن العباس أبوالقاسم الطالقانی. (1414ق). المحیط فی اللغة (محقق: محمدحسن آل‌یاسین، ج11، چاپ اول). بیروت: عالم الکتاب. 37. طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم. (1414ق). تکملة العروة الوثقی (مصحح: سید محمدحسین طباطبائی، ج2، چاپ اول). قم: مکتبة الداوری. 38. طریحی نجفی، فخرالدین. (1408ق). مجمع البحرین (محقق: سیّد احمد حسینی، ج4، چاپ دوم). قم: انتشارات مکتب النشر الثقافة الاسلامیة. 39. طوسی، محمد بن الحسن. (1407ق). الخلاف (محقق: جماعة من المحققین، ج6، چاپ اول). قم: مؤسسه النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین. 40. قانون تجارت الکترونیکی جمهوری اسلامی ایران، مصوب 1382. 41. قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، مصوب 1307. 42. کاتوزیان، ناصر. (1379). قواعد عمومی قراردادها (ج5، چاپ پنجم). تهران: شرکت سهامی انتشار. 43. کاتوزیان، ناصر. (1390). اعمال حقوقی، قرارداد-ایقاع. تهران: شرکت سهامی انتشار. 44. کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق. (1367). الکافی (محقق: علی‌اکبر غفاری، ج8، چاپ سوم). تهران: دارالکتب الإسلامیه. 45. گیلانی فومنی، محمدتقی بهجت. (1426ق). جامع المسائل (بهجت) (ج5، چاپ دوم). قم: دفتر آیت‌الله العظمی بهجت. 46. محمدیان امیری، مهدی؛ عسگری، علیرضا؛ احمدی، سید محمدمهدی؛ عابدیان، سید حسن. (1397). بررسی ادله فقهی حمایت از مصرف‌کننده در بیع الکترونیکی. مطالعات فقهی و فلسفی، 9(36)، صص 35-36. 47. مشکینی، میرزا علی. (1413ق). مصطلحات الفقه (ج1، چاپ دوم). قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. 48. مقامی‌نیا، محمّد. (1391). نحوه انعقاد قراردادهای الکترونیکی و ویژگی‌های آن. مجله علمی پژوهشی الهیات و علوم اسلامی (دانش حقوق مدنی)، دانشگاه پیام نور، 1(1)، صص 85-98. 49. موسوی بجنوردی، سید محمد. (1380). بررسی فقهی و حقوقی إقاله. پژوهشنامه متین، 5(20)، صص 23-42. 50. موسوی خویی، سید ابوالقاسم. (1424ق). منهاج الصالحین (ج3، چاپ سی‌ودوم). قم: مؤسسة الخوئی الإسلامیة. 51. نجفی، محمّدحسن. (1981م). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام (ج43، چاپ هفتم). بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 52. Official Journal of the European communities, 17/7/2000. 53. Freedman, Bradley, J. (2000). Electronic contracts under Canadian Law –A Practical Guide. Manitoba Law Journal, 28(1), pp.1-60. 54. Pointon leo, D. (2004). Developments in Electronic contract Law: A Malaysian perspective. computer Law security Report, March-April Volume 20, Issue2. 55. Rosas, Roberto. (2006). Comparative study of the formation, Electronic contracts in American Law with References to International and Mexican Law, Indian Journal of International Law, 46(1), pp 331-375. 56. Whiteley, David. (2000). E-Commerce, Strategy, technologies and applications, Mc Graw-Hill publishing Company. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 603 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 495 |
||