آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,476 |
| تعداد مقالات | 35,322 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,223,115 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,369,615 |
چرایی و چگونگی ورود مساجد به آسیب‌های اجتماعی (مطالعه موردی: آسیب اعتیاد) | ||
| اسلام و مطالعات اجتماعی | ||
| مقاله 6، دوره 8، شماره 4(پیاپی32)، فروردین 1400، صفحه 147-184 اصل مقاله (536.46 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jiss.2021.60154.1767 | ||
| نویسنده | ||
| صادق مولایی* | ||
| دانشگاه | ||
| تاریخ دریافت: 22 بهمن 1399، تاریخ بازنگری: 24 اردیبهشت 1400، تاریخ پذیرش: 30 خرداد 1400 | ||
| چکیده | ||
| اعتیاد از مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی جامعه کنونی به شمار می‌آید. با وجود تلاش نهادهای قانونی و اجرایی برای کنترل و پیشگیری از این آسیب، بر اساس آمارهای رسمی، همچنان وضعیت ابعاد این پدیده، بحرانی است. در کنار نقش‌آفرینی‌های مختلف نهادهای رسمی و غیررسمی، مسجد به سبب جایگاه خاص و تأثیرگذاری ویژه آن بر آحاد جامعه، می‌تواند در پیشگیری و کاهش اعتیاد نقش‌آفرینی کند. پرسش اصلی این پژوهش نیز عبارت است از اینکه مسجد چگونه و در چه سطحی می‌تواند در این مسئله اجتماعی نقش‌آفرینی کند؟ و هدف آن شناسایی چگونگی نقش‌آفرینی این نهاد اجتماعی مقدس و دستیابی به سازوکارهای مواجهه صحیح آن با این پدیده اجتماعی معاصر است. برای به دست‌آوردن اطلاعات پژوهش، ترکیبی از روش‌های اسنادی و کیفی (مصاحبه و مشاهده) استفاده شده و از روش تحلیل محتوا نیز برای تجزیه و تحلیل داده‌ها بهره گرفته شد. از یافته‌های تحقیق به دست می‌آید، مسجد با توجه به ظرفیت و جایگاه متعالی خود در میان اجتماع انسانی بویژه جوامع مسلمان، می‌تواند با رعایت اصول کار تشکیلاتی متناسب با اقتضائات مسجد در سطوح مختلف پیشگیری، درمان و مبارزه با اعتیاد و همچنین صیانت از معتادان بهبودیافته و خانواده‌های آنها در سطح محله و منطقه پیرامونی خود نقش‌آفرینی کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مسجد؛ اعتیاد؛ پیشگیری؛ درمان | ||
| موضوعات | ||
| سیاست‌پژوهی ناظر به مسائل فرهنگی و اجتماعی جامعه؛ | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Why and How Mosques Face Social Harms (Case Study: The Harm of "Addiction") | ||
| نویسندگان [English] | ||
| sadegh molayi | ||
| چکیده [English] | ||
| Addiction is one of the most important social harms of today's society. Despite the efforts of legal and executive institutions to control and prevent this harm, according to official statistics, the status of the aspects of this phenomenon is still critical. In addition to the various role-playing of official and non-official institutions, the mosque can play a role in preventing and reducing addiction due to its special place and special impact on the people of society. The main question of this study is how and at what level can the mosque play a role in this social issue? Its purpose is to identify how this sacred social institution plays roles as well as to achieve the mechanisms for its proper confrontation with this contemporary social phenomenon. A combination of documentary and qualitative methods (interview and observation) have been used to collect research information, and content analysis method has been used to analyze the data. According to the research findings, the mosque, due to its capacity and transcendent place in the human community, especially Muslim communities, can play roles by considering the principles of organizational work in accordance with the requirements of the mosque at different levels of prevention, treatment, and fight against addiction and protection of recovered addicts and their families in the neighborhood and the surrounding area | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mosque, addiction, prevention, treatment | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم 1. آهی، پرویز؛ ذوقی، لیلا؛ و آجی چی، بیتا. (1389). رابطه آسیب‌های اجتماعی با امنیت اجتماعی با تأکید بر پدیده اعتیاد. مجله انتظام اجتماعی، 2(2)، صص 133-152. 2. احمدی، یعقوب؛ خالدیان، محمد؛ و شیخ زکریایی، وریا. (1395). تأثیر عوامل اجتماعی- فرهنگی بر تمایل به مصرف مشروبات الکلی در میان جوانان استان کردستان. مجله دانش انتظامی، 18(4)، صص 81-102. 3. اسعدی، حسن. (1386). پیشگیری از اعتیاد. تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان. 4. اسماعیل‌زاده، حسن. (1397). نگرشی بر آثار و نقش بنیادین نماز در اعتلای جامعه و کاستن آسیب‌های اجتماعی «ویژه‌نامه همایش ملی نماز، تعالی فردی و اجتماعی». دوفصلنامه معارف فقه علوی، صص 105-116. 5. اصلانی، ناصر. (1399). اعلام رسمی تعداد معتادان در ایران. در: گفتگو با: پایگاه خبری تحلیلی انصاف در تاریخ 21/6/1399. برگرفته از: http://www.ensafnews.com/257496. 6. افروغ، عماد؛ خان‌محمدی، کریم؛ و قنبری‌نیک، سیف‌الله. (1397). تعامل فرهنگی مسجد و جامعه از منظر آموزه‌های دینی. فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی، 6(2)، صص 31-57. 7. پورزارع، سعیده. (1397). بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی موثّر بر نگرش جوانان 18-29 ساله به مصرف مشروبات الکلی در شهر بهبهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یاسوج، دانشکده ادبیات و علوم انسانی. 8. پورنیکدست، سبحان؛ تقی‌زاده، محمداحسان؛ علی‌اکبری، مهناز؛ و امیدیان، مهدی. (1393). مقایسه نوجوانان با نگرش مذهبی بالا و پایین از لحاظ سازگاری تحصیلی، عاطفی و اجتماعی و گرایش به اعتیاد. مجله اعتیادپژوهی، 8(32)، صص 75-85. 9. پولادی، اسماعیل؛ بیاتی، پروانه. (1397). مدل‌سازی معادلات ساختاری نقش مسجد طراز بر کاهش طلاق. نشریه رهیافت فرهنگ دینی، 1(3)، صص167-179. 10. پهلوان، علیرضا؛ رازینی، روح‌الله؛ و عباسی، حسین. (1397). ساختاردهی اهداف کلان تعامل مسجد و کودک و نوجوان و دلالت‌های آن برای خط‌مشی‌گذاران حوزه فرهنگ. فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، 21(79)، صص 115-144. 11. تمیمى آمدى، عبدالواحد بن محمد. (1410ق). غررالحکم و دررالکلم (مصحح: سیدمهدى رجائى). قم: دارالکتاب الإسلامی. 12. حمیدی، فاطمه. (1386). اهمیت آموزش در سازمان‌ها با تاکید بر آموزش الکترونیکی. مجله مدیریت، 6(127)، صص 58-63. 13. خامنهای، سیدعلی. (23/04/1368). بیانات رهبر انقلاب در خطبه‌های نماز جمعه. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنهای https://b2n.ir/n20509 14. خامنهای، سیدعلی. (25/04/1370). بیانات رهبر انقلاب در دیدار مسئولان دفتر هنر و ادبیات مقاومت. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنهای https://b2n.ir/n76517 15. خامنهای، سیدعلی. (08/11/1381). بیانات رهبر انقلاب در دیدار جمعی از اعضای انجمن قلم ایران. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنهای https://b2n.ir/t56121 16. خامنهای، سیدعلی. (23/10/1383). بیانات رهبر انقلاب در دیدار مسئولان عقیدتی، سیاسی نیروی انتظامی. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنهای https://b2n.ir/509103 17. خامنهای، سیدعلی. (05/03/1384). بیانات رهبر انقلاب در دیدار جمعی از دانشجویان بسیجی. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنهای https://b2n.ir/j21220 18. خامنهای، سیدعلی. (22/09/1388). بیانات رهبر انقلاب در دیدار با جمعی از طلاب و روحانیون. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنهای https://b2n.ir/x48182 19. خامنهای، سیدعلی. (18/7/1389). پیام بـه نـوزدهمین اجلاس سراسری نماز. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنهای https://b2n.ir/e18497 20. خامنهای، سیدعلی. (14/03/1394). بیانات رهبر انقلاب در مراسم بیست و ششمین سالگرد رحلت امام خمینی ره. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنهای https://b2n.ir/241125 21. خامنهای، سیدعلی. (19/08/1395). بیانات رهبر انقلاب در دیدار با اعضای بنیاد خاتم‌الاوصیاء. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنهای https://b2n.ir/n78280 22. الموسوی الخمینی، روح الله. (1378). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره. 23. دولابی، پرستو. (1396). جایگاه مسجد و کانون‌های فرهنگی در تمدن اسلامی. معارف فقه علوی، 3(4)، صص 69-84. 24. رجب‌پور، مجتبی؛ نریمانی، محمد. (1397). اثربخشی مداخلات روان‌شناختی بر پیشگیری از عود اعتیاد. فصلنامه اعتیادپژوهی سوء مصرف مواد، 12(46)، صص 121-135. 25. زالی، سلمان؛ عطاردی، محمدرضا؛ و دانایی‌فرد، حسن. (1397). واکاوی الگوی موانع اجرای سیاست‌های کلی مبارزه با مواد مخدر در ایران. مجله راهبرد، 27(88)، صص 186-213. 26. سام آرام، عزت‌الله؛ حسینی، سیداحمد؛ و موسوی‌چلک، حسن. (1396). سیاست‌گذاری اجتماعی در حوزه آسیب‌های اجتماعی در قوانین برنامه توسعه کشور. مجله انتظام اجتماعی، 9(1)، صص 105-126. 27. ضرابی، عبدالرضا. (١٣٨٤). نقش و عـملکرد مـسجد در تربیت (درکتاب: کارکرد مسجد، بـه کـوشش دبـیرخانه ستاد عالی هـماهنگی و نـظارت بر کانون‌های فـرهنگی، هـنری مساجد). تهران: نشر رسانش. 28. طالع‌پسند، سیاوش؛ رستمی، شهلا. (1399). هویت تحصیلی، انگیزش درونی و خودکارآمدی به عنوان پیش‌بینی‌کننده‌های درگیری شناختی عمیق. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 14(48)، صص 7-22. 29. عترت‌دوست، محمد. (1389). جایگاه برنامه‌ریزی در مدیریت اسلامی از منظر آیات و روایات. توسعه انسانی، 7(33)، صص 107-126. 30. عصاریان، عباس؛ جراحی، مهدی. (1393). صیانت و پیشگیری از جرم و گناه از منظر قرآن کریم و راه‌های نهادینه‌کردن آن. مجله بصیرت و تربیت اسلامی، 11(29)، 31. غنوی، غلامرضا. (1384). سازمان و مدیریت آن. تهران: انتشارات ترمه. 32. فرهنگ علوم سیاسی آکسفورد. (1381). (مترجم: حمید احمدی). تهران: میزان. 33. فعالی، محمدتقی. (1393). مسجد و سبک زندگی. تهران: دفتر مطالعات و پژوهش‌های رسیدگی به امور مساجد. 34. کاظمینی، میرزامحمد. (1392). تندیس پارسایی. یزد: نشر صحیفه خرد. 35. کریمی، احسان؛ باقری، محسن و عرب‌اسدی، حسین. (1396). ارائه الگویی برای خط‌مشی‌گذاری فرهنگی شهر با محوریت مسجد جامع و امام جمعه.مجله مدیریت اسلامی، 25(2)، صص 115-138. 36. گل‌نظری، علیرضا؛ ملکان، احمد؛ و شعبانی‌نژاد، جعفر. (1398). راهبردهای ارتقای عملکرد مسجد به عنوان یک نهاد مردمی با استفاده از تکنیک QSPM. مجله مطالعات طراحی شهری و پژوهش‌های شهری، 2(5)، صص 51-64. 37. لبخندق، محسن؛ هاشمیان، سیدمحمدحسین. (1392). جایگاه مسجد در سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران بر پایۀ تطورات کارکردی مساجد در گذر تاریخ. فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی، 1(1)، صص 135-165. 38. مجلسی، محمدباقر (علامه). (1403ق). بحارالانوار. بیروت: مؤسسه الوفاء. 39. محمدی، علی. (1396). پیشگیری از اعتیاد با رویکرد اجتماعی‌کردن مبارزه با مواد مخدر و بهره‌مندی از ظرفیت سازمان‌های مردمی. مجله پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، 2(11)، صص 85-100. 40. مرادی، علیرضا. (1394). نقش هوش فرهنگی در ایجاد و توسعه هم‌افزایی فرهنگی. نشریه چالش‌های جهان، 1(1)، صص 144-162. 41. مصباح یزدى، محمدتقى. (1391). جامعه و تاریخ از نگاه قرآن. قم: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى ره. 42. نجاریان، بهمن. (1375). روان‌شناسی نگرانی. مجله علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز،3(2) صص 66-83. 43. Flavio F. M.; Kulis, S.; Nieri, T. & Parsai, M. (2005). God forbid!: Substance use among religious and nonreligious youth. American Journal of Orthopsychiatry, (75), pp. 585- 598. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 666 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 362 |
||