آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,316 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,995,229 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,706,761 |
نقش مساجد در پیشگیری از کاهش جمعیت | ||
| اسلام و مطالعات اجتماعی | ||
| مقاله 4، دوره 8، شماره 4(پیاپی32)، فروردین 1400، صفحه 89-118 اصل مقاله (490.11 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jiss.2021.59555.1734 | ||
| نویسنده | ||
| سید میر صالح حسینی جبلی* | ||
| مدیر گروه | ||
| تاریخ دریافت: 25 آذر 1399، تاریخ بازنگری: 05 خرداد 1400، تاریخ پذیرش: 20 خرداد 1400 | ||
| چکیده | ||
| مسجد و نقش اهل مسجد در هدایت‌گری کنشگران اجتماعی در افزایش نسل باایمان، از اهمیت زیادی برخوردار است. هدایت مردم به سوی بقاء و ازیاد نسل پاک در مساجد اتفاق خواهد افتاد. افزایش جمعیت، علاوه بر تأثیرات عمیق بر ساختارهای اجتماعی، در گروی عوامل انسانی و کنشگران اجتماعی نیز خواهد بود. در جامعه دینی، عاملیت کنشگران، در مساجد به‌عنوان پایگاه‌های عبادی متبلور می‌شود. در این میان، نقش نخبگان مذهبی (علماء) در هدایت فکری و رفتارهای اجتماعی بسیار برجسته است و امروزه هرگونه عملکردهای اجتماعی را در گروی نقش‌آفرینی نخبگان تلقی می‌کنند. از این روی، مساجد به‌عنوان پایگاه اجتماعی و ظهور و بروز تفکر ایدئولوژیک و جهان‌بینی اسلامی چگونه می‌توانند در کاهش آسیب‌های جمعیتی نقش‌آفرینی کند؟ برای پاسخ به این پرسش، با روش تحلیلی-توصیفی که به شرح وقایع و پدیده‌ها، براساس اطلاعاتی که جنبه توصیفی دارد، خواهیم پرداخت. آنچه که از یافته‌های پژوهش به‌دست می‌آید حاکی از آن است که عوامل انسانی در گروه‌های مرجع نخبگانی مساجد، می‌توانند با استخراج نظریه‌های دینی از منبع قران کریم و تفسیر اجتهادی آن به جهت‌دهی فکری و رفتاری کنشگران اجتماعی بپردازند و از طریق تبیین کثرت موالید، به پیشگیری از کاهش جمعیت اقدام نمایند. ارائه راه‌کارهای مؤثر در این پیشگیری از نوآوری‌های این پژوهش خواهد بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مساجد؛ پیشگیری؛ جمعیت؛ کاهش جمعیت | ||
| موضوعات | ||
| تمرکز محتوایی بر مباحث فرهنگی و اجتماعی معطوف به حوزه دین؛ | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Role of Mosques in Preventing Population Decline | ||
| چکیده [English] | ||
| The mosque and the role of the people of the mosque in guiding social activists in increasing the generation of believers is very important. Guiding the people towards the survival and increase of the pure generation will take place in the mosques. In addition to the profound impacts on social structures, population growth will depend on human factors and social actors. In the religious community, the agency of the activists is manifested in the mosques as places of worship. Meanwhile, the role of religious elites (scholars) in intellectual guidance and social behaviors is very significant, and today any social actions depend on elite role-playing. Hence, how can mosques, as a social place and the place of the emergence of ideological thinking and Islamic worldview, play a role in reducing demographic harms? To answer this question, the study has used an analytical-descriptive method that describes events and phenomena based on descriptive information. The findings of the study indicate that human factors in the elite reference groups of mosques can extract religious theories from the source of the Holy Quran and its ijtihadi interpretation to orient the thought and behavior of social activists; they can also prevent population decline by explaining the multiplicity of births. Providing effective solutions in this prevention is one of the innovations of this study. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mosques, prevention, population, population decline | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم 1. ابن بابویه، محمد بن علی. (شیخ صدوق) (1357). التوحید. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه. 2. ابن بابویه، محمد بن علی. (شیخ صدوق) (1392ق). من لایحضره الفقیه (مصحح: علی‌اکبر غفاری، ج3، چاپ پنجم). تهران: مکتبه الصدوق. 3. ابن ماجه، محمد بن ی‍زی‍د. (۱۴۲۱ق). سنن ابن ماجه. قاهره: ج‍م‍ع‍ی‍ه ال‍م‍ک‍ن‍ز الاسلامی. 4. ابن‌خلدون. عبدالرحمن (1385). تاریخ العبر، مقدمۀ ابن‌خلدون (مترجم: محمد پروین گنابادی). تهران: انتشارات علمی فرهنگی. 5. اسلامی، غلامحسین. (1390). ویژه‌نامه جمعیت ایران (خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرانا)، چاپ اول). تهران: نشر مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران. 6. اصفهانی کربلایی، حسن بن علی. (1382). تاریخ دخانیه (مصحح: رسول جعفریان). تهران: نشر مرکز اسناد انقلاب اسلامی. 7. امام خمینی&، سید روح الله. (1366). استفتاءات (ج1). قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. 8. امام خمینی، سید روح الله. (1378). مجموعه آثار صحیفه نور (ج7). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره. 9. امانی، مهدی. (1383). جمعیت‌شناسی جهان. تهران: انتشارات سمت. 10. امانی، مهدی؛ بهنام، جمشید؛ و دیگران. (1354). لغت‌نامه جمعیت‌شناسی. انتشارات دانشگاه تهران. 11. انصاری، مرتضی. (1414ق). فرائد الاصول (محقق: عبدالله النورانی، ج2). قم: موسسه نشراسلامی جامعه مدرسین. 12. آرون، ریمون. (1370). مراحل اساسی اندیشه در جامعه‌شناسی (مترجم: باقر پرهام، چاپ دوم). تهران: انتشارات آموزش انقلاب اسلامی. 13. باتومور، تی. بی. (1369). نخبگان و جامعه (مترجم: علیرضا طیب). تهران: انتشارات دانشگاه. 14. بخاری، محمد بن اسماعیل. (۱۳۶۶). صحیح البخاری (به کوشش: ابراهیم الابیاری، ج3). قاهره: دارالکتاب المصری و دارالکتاب اللبنانی. 15. بی‌آزار شیرازی، عبدالکریم. (1361). رساله نوین: عبادت و خودسازی (ج1). تهران: مؤسسه انجام کتاب. 16. تقوی، نعمت‌الله. (1388)، مبانی جمعیت‌شناسی. تبریز: انتشارات آیدین. 17. تیموری، ابراهیم. (۱۳۶۱). تحریم تنباکو اولین مقاومت منفی در ایران. تهران: نشر امیرکبیر. 18. جعفریان، رسول. (۱۳۸۲). آثار اسلامی مکه و مدینه. تهران: نشر م‍ش‍ع‍ر. 19. حر عاملی، محمد بن محمد. (1414ق). وسایل الشیعه (ج21). قم: دفتر انتشارات اسلامی. 20. حسن‌زاده آملی، حسن. (۱۳۸۶). شرح اشارات و تنبیهات ابن‌سینا نمط سوم (فی النفس) (مصحح: جواد فاضل بخشایشی). تهران: نشر آیت اشراق. 21. حسینی جبلی، سید میرصالح. (1392). جزوه مکتوب در گفتگو با آیت‌الله اعرافی. قم: معاونت پژوهشی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی ره. 22. حسینی جبلی، سید میرصالح. (1394). سیاست‌های جمعیتی و فراباورهای آن. مجله سیاست متعالیه، 3(10)، صص75-94 به نقل از: www.unfpa.Org. 2013. 23. حمزه‌نژاد، مهدی؛ رهروی پوده، ساناز. (1395). گونه‌شناسی مفهومی در پرستشگاه‌های یهودیان، مسیحیان و مسلمانان در دورۀ صفویه اصفهان (بر اساس ویژگی‌های قدسی تنزیه، تشبیه، جمال و جلال). فصلنامه پژوهش‌های معماری اسلامی، 4(11)، صص 17-38. 24. خراسانی، محمدکاظم. (1414ق). کفایة الاصول (چاپ دوم). قم: موسسه النشر الاسلامی. 25. راغفر، حسین؛ موسوی، میرحسین؛ و کاشانی، زهرا. (1391). اثر پدیده سالمندی بر رشد اقتصادی. فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، 4(10)، صص 121-132. 26. رف‍ی‍ع‌‌پ‍ور، ف‍رام‍رز. (1392). توسعه و ت‍ض‍اد: ک‍وش‍ش‍ی در ج‍ه‍ت ت‍ح‍ل‍ی‍ل انقلاب اسلامی و م‍س‍ائ‍ل اجتماعی ایران (چاپ سوم). تهران: ش‍رک‍ت س‍ه‍ام‍ی ان‍ت‍ش‍ار. 27. روشه، گی. (1376). تغییرات اجتماعی (مترجم: منصور وثوقی، چاپ هفتم). تهران: انتشارات نشر نی. 28. زنجانی، حبیب‌الله. (1371). جمعیت و توسعه. تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهری. 29. سبحانی تبریزی، جعفر. (۱۳۷۳). بحوث فی الملل و النحل (خلاصه‌کننده: علی ربانی گلپایگانی، چاپ دوم). قم: انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. 30. طباطبائی، محمدحسین. (1373). الرسائل التوحیدیه. تهران: نشر دفتر انتشارات اسلامی. 31. عرب، هادی. (1392). گفتگو با اندیشمندان علوم اسلامی و انسانی. در: مجموعه گفتگوهای همایش تغییرات جمعیتی و نقش آن در تحولات مختلف جامعه (چاپ اول). قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی ره. 32. فارابی، محمد بن محمد. (1379). اندیشه‌های اهل مدینه فاضله (مترجم: جعفر سجادی). تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. 33. قربانی، رحیم. (۱۳۹۱). شاخص‌های شهرسازی و معماری اسلامی (چاپ اول). قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی ره. 34. کاظمی‌پور، شهلا. (1390). سیاست کنترل جمعیت - ایران؛ ویژه‌نامه جمعیت ایران. خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، تهران: نشر مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران. 35. کتابی، احمد. (1364). نظریات جمعیت شناسی. تهران: انتشارات اقبال. 36. کریمی، یوسف. (1394). روان‌شناسی اجتماعی، نظریه‌ها، مفاهیم و کاربرد‌ها (چاپ سی و دوم). تهران: انتشارات ارسباران. 37. کوزر، لیوئیس. (1358). زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناختی (مترجم: محسن ثلاثی، چاپ ششم). تهران: انتشارات علمی. 38. گل‌محمدی خامنه، علی. (1387). پیشگیری از جرایم. تهران: نشر جهان جام جم. 39. مارشال، گوردون. (1388). فرهنگ جامعه‌شناسی (مترجم: حمیرا مشیرزاده). تهران: نشر میزان. 40. مازندرانی، محمد بن یعقوب. (1383ق). الکافی (محشی ابوالحسن شعرانی). تهران: مکتبه الاسلامیه. 41. محمودی، محمدجواد. (1390). ویژه‌نامه جمعیت ایران. تهران: خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا). نشر مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران. 42. مظفر، محمدرضا. (بی‌تا). اصول الفقه. بیروت: موسسة الاعلمی للمطبوعات. 43. معین، محمد. (1383). فرهنگ ف‍ارس‍ی معین (ی‍ک‌ج‍لدی بر اساس فرهنگ ش‍ش‌ج‍ل‍دی، ب‍ه‌ک‍وش‍ش: واح‍د پژوهش و ب‍رن‍ام‍ه‌ری‍زی). تهران: انتشارات معین. 44. مفید، محمد بن محمد. (۱۳۷۲ق). اوائل المقالات (مصحح: ابراهیم انصاری زنجانی و دیگران). تهران: دار المفید. 45. مندراس، هانری؛ گورویچ، ژرژ. (1349). مبانی جامعه‌شناسی (مترجم: باقر پرهام). تهران: نشر امیرکبیر. 46. میرزایی، محمد. (1385). گفتاری در باب جمعیت‌شناسی کاربردی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 47. نادری، عزت‌الله و مریم سیف نراقی. (1377). روش‌های تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی با تاکید بر علوم تربیتی. تهران: انتشارات بدر. 48. ن‍ووی، ی‍ح‍ی‍ی بن ش‍رف. (۱۹۸۷م). صحیح مسلم (ج7-8). بیروت: دارالکتاب ال‍ع‍رب‍ی. 49. واعظی، احمد. (1377). انسان از دیدگاه اسلام. تهران: انتشارات سمت. 50. وثوقی، منصور. (1375). جامعه‌شناسی روستایی. تهران: انتشارات کیهان. 51. الویری، محسن. (1386). مسجد، توسعه و ارتباطات پایدار. نامه صادق، (31)، صص 93-110. 52. ویکس جان، رابرت. (۱۳۸۵). جمعیت: مقدمه‌‌ای بر مفاهیم و موضوعات (مترجم: الهه میرزایی). تهران: موسسه ع‍ال‍ی آموزش و پژوهش مدیریت و ب‍رن‍ام‍ه‌ری‍زی. 53. همایون، محمدهادی. (۱۳۹۱). تاریخ تمدن و ملک مهدوی (چاپ اول). تهران: دانشگاه امام صادق (ع) وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات. 54. یوسف‌زاده، حسن؛ ترکی، هادی. (1395). درآمدی بر الگوی روابط همسایگی در اسلام و الزامات آن در شهرسازی و معماری اسلامی (چاپ اول). قم: انتشارات موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی ره. 55. Abrams, Philips. (1989). Historical Sociology, London, New York. 56. Oxford Advanced American Dictionary. (2018). A dictionary for learners of American English. Oxford University Press. 57. Coale. A. and trussell. j. (1974). Model Fertility Schedules Variations in the Age Structure of Child Bearing in Human Population, pp. 185-256. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 502 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 261 |
||