شغل آینده‌ی من!

شغل آینده‌ی من!

پرورش قارچ: زحمت کم، درآمد خوب

حنا مشایخ

با این‌که تب پرورش قارچ مثل سال‌های گذشته داغ نیست؛ اما هنوز هم کم نیستند کسانی که با علاقه در زیرزمین یا انباری خود تصمیم به پرورش قارچ می‌گیرند؛ تا علاوه بر سرگرمی درآمدی هم کسب کنند. البته ناگفته نماند باید بخش حرفه‌ای‌های صنعت پرورش قارچ که تنها راه کسب درآمدشان این است، از این گروه جدا کرد.

حالا جدا از این‌که پرورش‌دهندگان قارچ به چند دسته تقسیم می‌شوند به اطلاعاتی درباره‌ی آغاز کار می‌پردازیم.

قارچ در بستری پرورش می‌یابد که به آن «کمپوست» می‌گویند. کمپوست نوعی کود گیاهی ا‌ست که از ترکیب کاه و کلش به دست می‌آید و به طور متوسط از هر تُن کمپوست، می‌توان حدود 150 تا 300 کیلوگرم قارچ به دست آورد.

سؤال که ممکن است پس از تعیین میزان بازدهی هر تن کمپوست به ذهن برسد، این است که آیا پس از هر بار چینش قارچ باید کمپوست جدید خریداری شود؟ خیر. زیرا از هر بلوک کمپوست تا 3 چین برداشت می‌شود یعنی کمپوست تا 3 بار قدرت بازدهی دارد.

البته این موضوع هم باید در نظر گرفته شود که قیمت هر تن کمپوست بسیار کم‌تر از بازدهی آن و به صرفه است.

مراحل تولید قارچ:

برای پرورش قارچ به یک سالن نیاز است که اندازه‌ی آن بستگی به میزان تولید قارچ دارد. اما به طور میانگین یک سالن 40متری برای پرورش پنج تن قارچ کافی است.

علاوه بر فضا، نیاز به عایق‌کاری سالن برای جلوگیری از اتلاف گرما و قفسه‌بندی است.

پس از تهیه تجهیزات، باید به نکات زیر توجه کرد:

1. ضدعفونی کردن سالن

2. ورود کمپوست به سالن و چیدن آن در قفسه‌ها

3. بریدن کیسه‌های روی بلوک‌ها و تخته‌کوبی (تخته‌کوبی)

4. خاک‌دهی و آبیاری خاک

5. انداختن روزنامه روی بسته و مرطوب نگه داشتن آن‌ها

6. برداشتن روزنامه‌ها و شوک‌دهی روز اول

7. شوک‌دهی روز دوم

8. شوک‌دهی روز سوم

9. فلش یک (اولین محصول‌دهی)

10. فلش دو (دومین محصول‌دهی)

11. فلش سه (سومین محصول‌دهی)

12. تخلیه کمپوست و نظافت

در این میان توضیحات برخی اصطلاحات مربوط به پرورش قارچ ضروری است.

به عنوان نمونه در مرحله‌ی3 که تخت‌کوبی است، کیسه‌های روی کمپوست‌ها را می‌بریم و سطح روی بلوک‌های کمپوست‌ها را می‌کَنیم و با یک تخته یا ماله بنایی دوباره آن‌ها را صاف می‌کنیم.

در مرحله‌های 6 و 7 و 8 که شوک‌دهی هستند، باعث می‌شوند رشد میسلیوم متوقف شود و میسلیوم‌ها یکپارچه شده و شروع به تولید قارچ دکمه‌ای کنند.

میسلیوم: به تارهای سفید نازکی گفته می‌شوند که از بذر قارچ رشد می‌کند و در تمامی کمپوست حرکت کرده و آن را بعد از مدتی یک‌دست سفید می‌کند.

مراحل 9 و 10 و 11 رویش و چیدن قارچ بعد از شوک‌دهی هر روزه، یکنواخت نیست. بلکه در روزهایی قارچ قابل برداشت و در روزهایی قابل برداشت نیست. (به روزهایی که قارچِ قابل برداشتِ زیادی وجود دارد فلش می‌گویند.)

زمان مورد نیاز برای تولید قارچ:

حدود دو ماه برای پرورش قارچ زمان لازم است که این زمان ممکن است یک هفته کم‌تر یا بیش‌تر شود.

مشکلات و موانع تولیدکنندگان:

عده‌ای مشکلات پرورش و تولید قارچ را وجود دلالان خرده پا در این کار می‌دانند و می‌گویند: سود این دلالان منافع تولیدکنندگان را از بین می‌برد و موجب نابه‌سامانی بازار توزیع می‌شود. این افراد با ترفندهای مختلف باعث می‌شوند. قیمت قارچ در بازار کاهش پیدا کند. البته انجمن صنفی، برای حمایت از تولیدکنندگان قارچ و کاهش اثرگذاری حضور دلالان، به دنبال تأسیس شرکت بیمه حمایت از تولیدکنندگان است.