آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,317 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,016,413 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,718,363 |
مبناگرایی در معرفت‌‌شناسی ملاصدرا | ||
| نقد و نظر | ||
| مقاله 1، دوره 26، شماره 102، تیر 1400، صفحه 7-31 اصل مقاله (1.07 M) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jpt.2020.57309.1722 | ||
| نویسندگان | ||
| عیسی موسی زاده* 1؛ مهدی عباس زاده2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 2دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 18 فروردین 1399، تاریخ بازنگری: 08 مرداد 1399، تاریخ پذیرش: 26 تیر 1399 | ||
| چکیده | ||
| مبناگرایی از مهم‌ترین و باسابقه‌‌ترین نظریه‌ها در زمینۀ توجیه معرفتی است که این قابلیت و ظرفیت را دارد که در مقابل بسیاری از رویکردهای رقیب که به شکاکیت و نسبی‌‌گرایی می‌انجامند، ایستادگی کند. در این میان، مبناگرایی در اندیشۀ ملاصدرا با توجه به مبانی خاص وی از جمله اصالت وجود و نسبتی که معرفت‌‌شناسی و وجودشناسی در اندیشه وی دارند، از نقاط قوت زیادی برخوردار است. در پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی و تحلیل جامعی از مبناگرایی در اندیشۀ این فیلسوف نامدار پرداخته و به این نتیجه رسیده‌ایم که اولاً معرفت‌‌شناسی ملاصدرا کاملاً تحت تأثیر وجودشناسی وی است؛ ثانیاً تنها با تفکیک مراحل معرفت با توجه به قوس صعود و نزول می‌‌توان فرایند علم و توجیه آن را توضیح داد؛ ثالثاً علوم حصولی فعل و در‌نتیجه تجلّی نفسِ مجردِ فاعل شناسا هستند و از‌این‌رو بازگشت علوم حصولی به علوم حضوری است و رابعاً توجیه معرفتی که تنها در تصدیقات مطرح است، با بازگشت تصدیقات نظری به بدیهی و تصدیقات بدیهی به علم حضوری تبیین می‌‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ملاصدرا؛ مبناگرایی؛ علم حضوری؛ علم حصولی؛ تصورات؛ تصدیقات | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Foundationalism in Mullā Ṣadrā’s Epistemology | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Isa Mousazadeh1؛ Mahdi Abbaszadeh2 | ||
| 1PhD student of philosophy, University of Tabriz, Tabriz, Iran | ||
| 2Associate Professor, Research Institute for Islamic Culture and Thought, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Foundationalism is a major early theory concerning epistemic justification, which has the capacity to resist against many rival approaches which lead to skepticism and relativism. Given his principles such as primacy of existence and the relation between epistemology and ontology in his view, Mullā Ṣadrā’s brand of foundationalism has many advantages. In this research, we adopt a descriptive-analytic method to offer a comprehensive consideration and analysis of foundationalism in the views of this prominent philosopher. We conclude that, firstly, Mullā Ṣadrā’s epistemology is quite influenced by his ontology; secondly, the process of knowledge acquisition and justification can be explained only by distinguishing different stages of knowledge given the arcs of ascent and descent; thirdly, knowledge by acquisition is an act and thus a manifestation of the subject’s immaterial soul. Hence, knowledge by acquisition goes back to knowledge by acquaintance; and finally, epistemic justification which solely applies to assents (taṣdīqāt) is accounted for by reducing theoretical assents to self-evident assents and the latter to knowledge by presence. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mullā Ṣadrā, foundationalism, knowledge by presence, knowledge by acquisition, assents, conceptions | ||
| مراجع | ||
|
1. عبودیت، عبدالرسول. (1385). درآمدی به نظام حکمت صدرایی (ج2، چاپ اول). تهران: سمت و قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمة الله). 2. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1372). اصول فلسفه و روش رئالیسم (چاپ سوم). قم: صدرا. 3. مصباح یزدی، محمدتقی. (1386). آموزش فلسفه (ج1، چاپ هفتم). تهران: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل. 4. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. (1371). التصور و التصدیق (چاپ پنجم). قم: انتشارات بیدار. 5. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. (بی‌تا). الحاشیة علی الإلهیات شفاء. قم: انتشارات بیدار. 6. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. (1981م). الحکمة المتعالیة فى الأسفار العقلیة الأربعه (ج1 و 3 و 4 و 5 و 6 و 8 و 9، چاپ سوم). بیروت: دار احیاء التراث. 7. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. (1360). الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة (تصحیح و تعلیق: سیدجلال الدین آشتیانى، ج3 و 5، چاپ دوم). مشهد: المرکز الجامعى للنشر. 8. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. (1354). المبدأ والمعاد (چاپ اول). تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران. 9. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. (۱۳۶۳ «الف»). شرح رسالة المشاعر (مترجم: بدیع الملک میرزا عمادالدوله و ترجمه و مقدمه و تعلیقات فرانسوی هنری کربن، چاپ دوم). تهران: کتابخانه طهوری. 10. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. (1363 «ب»). مفاتیح الغیب (مقدمه و تصحیح: محمد خواجوى، چاپ اول). تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. 11. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. (1362). منطق نوین (مترجم: عبدالمحسن مشکوه الدینی). تهران: آگاه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,447 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,140 |
||