آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,317 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,016,342 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,718,293 |
نقد محتوایی روایات ترتیب نزول با تأکید بر آیات حجاب | ||
| پژوهش های قرآنی | ||
| دوره 26، شماره 98، خرداد 1400، صفحه 117-136 اصل مقاله (788.78 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqr.2021.52810.2294 | ||
| نویسنده | ||
| سید محمدحسن جواهری* | ||
| استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 27 آذر 1399، تاریخ بازنگری: 23 بهمن 1399، تاریخ پذیرش: 27 بهمن 1399 | ||
| چکیده | ||
| زمان نزول یکی از قراین مهم تفسیری است که از گذشته‌های دور، جسته و گریخته مورد توجه مفسران بوده و در عصر حاضر با اقبال بیشتری روبه‌رو شده است. این قرینه (و نه مبنای) تفسیری را می‌‌توان از راه‌های متعددی به‌دست آورد و یکی از اصلی‌ترین راه‌های دستیابی به آن از دیدگاه شماری از مفسران، روایات ترتیب نزول است. روشن است اگر فهرستی که این روایات گزارش کرده‌اند دچار آسیب باشد، برداشت مفسرانی که با اتکای به آنها سراغ قرآن می‌‌روند، با خلل روبه‌رو خواهد بود. بنابراین، در گام نخست باید اعتبار و حجیت این روایات از جهات مختلف، ازجمله محتوا بررسی شود. نگارنده در این مقال می‌‌کوشد این روایات را از جهت محتوا به بوته نقد برده، با واکاوی محتوایی، اعتبار آنها را بسنجد و بدین منظور، بررسی چینش درون سوره‌ای و بین‌سوره‌ای برخی آیات، به‌ویژه آیات حجاب (به لحاظ شفافیت و استواری قراین موجود در آنها) را در دستور کار قرار می‌‌دهد. فرضیه نگارنده این است که چینش آیات درون برخی سوره‌ها با توجه به شأن نزول و موضوعات آنها و نیز قراین روشن آیات حجاب در دو سوره نور و احزاب با جایگاه سوره‌ها در فهرست نزولی همخوانی ندارد و بر عدم اعتبار فهرست‌های روایات ترتیب نزول سوره‌ها دلالت می‌‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ترتیب نزول/ روایات/ قرینه تفسیری/ تفسیر تنزیلی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Content Critique of the Narrations of the Revelation Order with an Emphasis on the Verses of Ḥijāb | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sayyid Muhammad Hasan Javaheri | ||
| Assistant Professor, Islamic Research Institute for Culture and Thought | ||
| چکیده [English] | ||
| The revelation time is one of the significant exegetical evidences that has since long ago been occasionally of interest to the interpreters and has drawn more attention in the present era. This exegetical evidence (and not basis) can be obtained in various ways. One of the major ways of attaining it, according to a number of interpreters' attitude, is the narrations of revelation order. Obviously, if the list reporting these narrations is damaged, the impressions of the interpreters who refer to the Qur'an with reliance on them would face disruption. Therefore, in the first step, the validity and authenticity of these narrations should be examined from various aspects, including the content. In this research, the writer tries to put these narrations to critique in terms of content and to assess their validity by contextual exploration. To this end, he puts the study of intra-chapter and inter-chapter arrangement of some verses on the agenda, especially the verses of ḥijāb (due to the transparency and consistency of the evidences in them). The author's assumption is that the arrangement of the verses within some chapters do not comply with the status of the chapters in the revelation list with respect to their revelation occasion and themes as well as the clear evidences of the verses of ḥijab in two chapters of al-Nūr and al-Aḥzāb, and denotes the non-validity of the list of the narrations of the revelation order of the chapters. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| revelation order, narrations, exegetical evidence, revelatory interpretation | ||
| مراجع | ||
|
1. آلوسى، سید محمود (1۴15ق)، روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه. 2. ابن الوری، زین الدین عمر‌بن مظفر (1389ق)، تاریخ ابن الورى، بیروت: دار الکتب الاسلامیة. 3. ابن منظور، محمد‌بن مکرم (1۴1۴ق)، لسان العرب، تحقیق: جمال الدین میردامادی، بیروت: دار الفکر. 4. ابن هشام، عبدالملک (بی‌تا)، السیرة النبویة، تحقیق مصطفى السقا و ابراهیم الأبیارى و عبدالحفیظ شلبى، بیروت: دار المعرفة. 5. ابوالفتح، محمد (1۴1۴ق)، عیون الاثر فی فنون المغازی والشمائل والسیر، بیروت: دارالقلم. 6. ابوالفداء، اسماعیل (1907)، المختصر فى اخبار البشر، سوریا: المطبعة الحسینیة المصریة. 7. ابوالفلاح، عبدالحی الحنبلی (1۴06ق)، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، بیروت: دار ابن کثیر. 8. اصفهانی، ابوالفرج (1۴15ق)، الاغانی، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 9. امینی، عبدالحسین (۱۴۱7ق)، الغدیر فی الکتاب و السنة و العقل، قم: مؤسسة آل البیت:. 10. بابایی، علی‌اکبر (1394)، قواعد تفسیر قرآن، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سازمان سمت. 11. بحرانى، هاشم‌بن سلیمان (1415ق)، البرهان فی تفسیر القرآن، قم: موسسة البعثة. 12. بغدادی، محمد‌بن حبیب (1405ق)، کتاب المنمق فی اخبار قریش، تحقیق خورشید احمد فاروق، بیروت: عالم الکتب. 13. بهجت‌پور، عبدالکریم (1392)، تفسیر تنزیلی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. 14. بیهقی، احمد‌بن الحسین‌بن علی (1408ق)، دلائل النبوه، بیروت: دار الکتب العلمیة. 15. توزری، عبدالملک‌بن محمد (2013)، الاکتفاء فی تاریخ الخلفاء، مدینه: الجامعة الاسلامیة. 16. جزری، ابن اثیر (1385ق)، الکامل فى التاریخ، بیروت: دارصادر و دار بیروت. 17. جواهری، سید محمدحسن (1397)، «نقد نظریه تفسیر بر پایه ترتیب نزول»، پژوهشنامه معارف قرآنی، شماره 33، 65-35. 18. جواهری، سید محمدحسن (1398)، «قرینه زمان نزول و خطای راهبردی در فهم مفسر»، مجله ذهن، شماره 80، 125-97. 19. حسینی میلانی، سید علی (1426ق)، نفحات الازهار فی خلاصة عبقات الانوار، قم: مرکز الحقائق الاسلامیه. 20. خطیب تبریزی، یحیی‌بن علی (1421ق)، شرح دیوان الحماسة لأبی تمام، تحقیق غرید الشیخ، بیروت: دار الکتب العلمیة. 21. رازى، ابوالفتوح حسین‌بن على (1۴08ق)، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی. 22. راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد (1412ق)، المفردات إلفاظ الاقرآن، تحقیق: صفوان عدنان داوودی، بیروت: دار القلم. 23. رجبى، محمود و همکاران (1383)، روش تفسیر قرآن، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه. 24. زبیدی، محمدمرتضی (1306ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، مصر: الطبعة الخیریة. 25. سبحانى، جعفر (1385)، فروغ ابدیت، قم: بوستان کتاب. 26. سید المرتضی (1410ق)، الشافی فی الإمامة، تهران: مؤسسة الامام الصادق7. 27. سیوطی، جلال الدین (1404ق)، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم: کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى. 28. الصالحى الشامى، محمد‌بن یوسف (1414ق)، سبل الهدى و الرشاد فى سیرة خیر العباد، تحقیق عادل احمد عبد الموجود و على محمد معوض، بیروت: دار الکتب العلمیة. 29. طباطبایی، سید محمدحسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 30. طبرسی، احمد‌بن علی (1413ق)، الاحتجاج علی اهل اللجاج، قم: انتشارات اسوه. 31. طبرسی، فضل‌بن حسن (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصرخسرو. 32. طبری، محمد‌بن جریر (1387ق)، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبوالفضل ابراهیم، بیروت: دار التراث. 33. طبری، محمد‌بن جریر (1412ق)، جامع البیان فى تفسیر القرآن (تفسیر الطبرى)، بیروت: دار المعرفة. 34. طوسی، محمد‌بن حسن (1394ق)، تلخیص الشافی، تهران: دار الکتب الاسلامیة. 35. طوسی، محمد‌بن حسن (1409ق)، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق احمد قصیر عاملی، بیروت: مکتب الاعلام الاسلامی. 36. عیاشى، محمد‌بن مسعود (1380)، تفسیر العیاشی، تحقیق هاشم رسولى، تهران: مکتبة العلمیة الاسلامیة. 37. فلاح‌تفتی، فاطمه (1397)، حاکمیت، حجاب و عفاف، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. 38. قمی مشهدی، محمد‌بن محمدرضا (1368)، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، تحقیق حسین درگاهی، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه. 39. مجلسی، محمد باقر (بی‌تا)، بحار الانوار، تهران: مکتبة الاسلامیة. 40. مدنی، علیخان‌بن احمد(بی‌تا)، الطراز الأول و الکناز لما علیه من لغة العرب المعول، مشهد: مؤسسه آل اللبیت:. 41. مصطفوی، حسن (1368)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: وزارة الثقافة و الارشاد الاسلامی. 42. معرفت، محمدهادى (1415ق)، التمهید فی علوم القرآن، قم: مؤسسة النشر الاسلامى. 43. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1371)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیة. 44. واحدی، علی‌بن احمد (1411ق)، اسباب نزول القرآن، تحقیق زغلول کمال بسیونی، بیروت: دار الکتب العلمیة. 45. واقدی، محمد‌بن عمر (1409ق)، کتاب المغازى، تحقیق مارسدن جونس، بیروت: مؤسسة الأعلمى. 46. یعقوبى، احمد‌بن ابى یعقوب (1371)، تاریخ یعقوبى، ترجمه محمد ابراهیم آیتى، تهران: انتشارات علمى و فرهنگى.
47. یعقوبى، احمد‌بن ابى یعقوب (بی‌تا)، تاریخ الیعقوبى، بیروت: دار صادر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 602 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 329 |
||