آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,408 |
| تعداد مقالات | 34,617 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,341,288 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,871,547 |
سلفی‌گری در رویکرد تفسیری جمال‌الدین قاسمی با محوریت بحث توحید | ||
| پژوهش های قرآنی | ||
| دوره 26، شماره 98، خرداد 1400، صفحه 137-156 اصل مقاله (798.36 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqr.2020.55291.2629 | ||
| نویسندگان | ||
| حمید ایماندار* 1؛ زهرا قاسم نژاد1؛ ابراهیم حسین خانی2 | ||
| 1استادیار دانشگاه شیراز | ||
| 2دانشجوی دکتری دانشگاه شیراز | ||
| تاریخ دریافت: 23 مرداد 1398، تاریخ بازنگری: 09 اسفند 1398، تاریخ پذیرش: 29 مرداد 1399 | ||
| چکیده | ||
| جمال‌الدین قاسمی صاحب تفسیر محاسن التأویل، مفسری منتسب و مشهور به سلفی‌گری است. رویکرد وی نسبت به بحثی چون فتح باب اجتهاد و استنادات گسترده به سلفی‌ها در تألیفات وی مؤید این امر است. هرچند رویکرد نه‌چندان هماهنگ وی با سلفیه در موضوعاتی چون تصوف و بدعت نیز در این راستا می‌تواند مورد توجه قرار گیرد. پژوهش حاضر با توجه به اندیشه‌ها و آراء متعددی که پیرامون انتساب جمال‌الدین قاسمی به سلفیه وجود دارد، تفسیر محاسن التأویل وی را با روش توصیفی- تحلیلی، با هدف بررسی اندیشه توحیدی مفسر و میزان هماهنگی اندیشه وی با سلفیه، مورد مطالعه و واکاوی قرار داده تا به‌طور یقین بتوان پیرامون سلفی یا غیر سلفی بودن تفسیر سخن گفت. یافته‌های حاصل از پژوهش حکایت از آن دارد که وی در حوزه توحید به‌عنوان مهم‌ترین مؤلفه مورد تأکید سلفیه، همسویی قابل توجهی با اتباع این جریان دارد، به‌گونه‌ای که در تبیین توحید الوهی و ربوبی و لوازم آن کاملاً همسو با سلفیه اظهار نظر نموده است، اما در حوزه توحید صفاتی به سبب گرایش به مجاز و صنایع ادبی و دلبستگی به نظر مفسرانی چون زمخشری و آلوسی، برخلاف سلفی‌ها، به سمت تأویل‌گرایی صفات خبریه میل نموده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| محاسن التأویل/ توحید/ جمال‌الدین قاسمی/ سلفیه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Salafism in the Exegetical Approach of Jamal al-Din Qasemi Centered around Monotheism | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hamid Imandar1؛ Zahra Qasemnezhad1؛ Ebrahim Hosayn Khani2 | ||
| 1Assistant Professor, Shiraz University | ||
| 2Ph.D. Student, Shiraz University | ||
| چکیده [English] | ||
| Jamal al-Din Qasemi, the author of Tafsīr maḥāsin al-Ta’wīl, is an interpreter attributed to and popular for Salafism. His approach to such a discourse as broaching the subject of ijtihad and his widespread reference to the Salafis in his writings confirms this matter. However, his rather inconsistent approach to the Salafism concerning such subjects as Sufism and innovations in this respect can be taken into consideration. In respect to various thoughts and ideas that exist concerning the attribution of Jamal al-Din Qasemi to Salafism, the present research has examined his Tafsīr maḥāsin al-Ta’wīl with the descriptive-analytical method aiming at studying the interpreter's monotheistic thought and the degree of his thought's conformity with the Salafis so that one can talk with certainty about the interpretation to be Salafi or non-Salafi. The findings yielded from the research suggest that in the field of monotheism as the most important component asserted by the Salafis, he considerably conforms to the followers of this trend, to the extent that in explanation of the Divinity and Lordship monotheism and its essential concomitants he has commented quite consistent with the Salafis. However, in the field of attributive monotheism, contrary to the Salafis, he has inclined toward declarative attributes hermeneutics due to his tendency toward allegory and literary imagery and attachment to such interpreters as Zamakhsharī and Ālūsī. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Maḥāsin al-ta’wīl, monotheism, Jamal al-Din Qasemi, Salafism | ||
| مراجع | ||
|
1. قرآن کریم. 2. آلوسی، محمود (بی‌تا)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم والسبع المثانی، بیروت: دارإحیاء التراث العربی. 3. ابن تیمیة الحرانی، تقی الدین (1406ق)، منهاج السنة النبویة فی نقض کلام الشیعة و‌القدریه، مکه: مکتبة ابن تیمیه. 4. ابن تیمیه، احمد‌بن عبدالحلیم (1411ق)، الفتوی الحمویة الکبری، بی‌جا: دار فجر للتراث. 5. ابن عبدالله، سلیمان (1423ق)، تیسیر العزیز الحمید فی شرح کتاب التوحید، بیروت، دمشق: المکتب الاسلامی. 6. ابن عبد‌الوهاب، محمد (بی‌تا)، کشف الشبهات، الاسکندریه: دار‌الایمان. 7. ابن عثیمین، محمدبن صالح (1427ق)، فتح ذی الجلال والإ کرام بشرح بلوغ المرام، تحقیق صبحی‌بن محمد رمران، اسراء بنت عرفة بیومی، عربستان: مکتبة الإسلامیه. 8. ابن عربی، محی الدین (1422ق)، الفتوحات المکیة فی معرفة اسرار المالکیة، تحقیق نواف الجراح، بیروت: دارالصادر. 9. ابن فوزان، صالح (1431ق)، عقیدة التوحید و بیان ما یضادها أو ینقصها من الشرک الاکبر والاصغر والتعطیل والبدع و غیر ذلک، ریاض: دارالمنهاج. 10. ابن قیم جوزیه، محمد (1416ق)، مدارج السالکین بین منازل إیاک نعبد وإیاک نستعین، تحقیق محمد المعتصم بالله البغدادی، بیروت: دارالکتاب العربی. 11. ابن کثیر، اسماعیل‌بن عمر (1998)، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه. 12. ارنؤوط، عبدالقادر (1987)، مجموعة التوحید، دمشق: دار البناء. 13. استانبولی، محمود مهدی (1985)، شیخ الشام جمال‌الدین القاسمی، بیروت: المکتب الاسلامی. 14. البانی، محمد ناصرالدین (1425ق)، الحدیث حجة بنفسه فی العقائد، الریاض: مکتبة المعارف. 15. البریکان، عبدالله (بی‌تا)، منهج شیخ الاسلام ابن تیمیه فی تقریر عقیده التوحید، قاهره: دار ابن عفان. 16. بن باز، عبدالعزیز (1404ق)، «تنبیهات هامة علی ما کتبه الشیخ الصابونی»، البحوث الاسلامیه، العدد 10، ص277-304. 17. بن عده، محمد (2011)، الآراء الاعتقادیة لجمال‌الدین القاسمی، رساله ارشد، دانشگاه الجزایر، دانشکده علوم اسلامی ـ بخش عقاید و ادیان. 18. البناء، حسن (بی‌تا)، الاصول العشرین، بی‌جا: بی‌نا. 19. البناء، حسن (بی‌تا)، مجموعة رسائل حسن البناء، بی‌جا: دار القرآن الکریم. 20. الجمل، عبدالرحمن یوسف (2003)، «منهج القاسمی فی تفسیره محاسن التأویل»، غزه: مجلة الجامعة الاسلامیة، دوره اول، شماره 1، ص 87-146. 21. دبدوب، علی محمود (2007)، القاسمی و آراؤوه الاعتقادیة، قاهره: المحدثین للبحث العلمی. 22. الدوخی، یحیی (1433ق)، منهج ابن تیمیه فی التوحید، بی‌جا: دار مشعر. 23. رشیدرضا، محمد (1315ق)، المنار، قاهره: چاپ المنار. 24. شنقیطی، محمد امین (بی‌تا)، منع جواز المجاز، بی‌جا: دار عالم الفوائد. 25. شوکانی، محمد‌بنعلی (1248ق)، القول المفید فی أدلة الإجتهاد و التقلید، قاهرة: مکتبة القرآن. 26. عجمی، محمدبن ناصر (2001)، الرسائل المتبادلة بین جمال‌الدین القاسمی و محمود شکری الآلوسی، بیروت: دار البشائر الاسلامیه. 27. علیوی، ابن خلیفه (بی‌تا)، عقیدة السلف والخلف فی ذات الله وصفاته وافعاله، دمشق: مکتبة زید‌بن ثابت. 28. الغنیمی، عبدالله (1994)، عقیدة الحافظ ابن کثیر بین التفویض و التأویل، دمام: دار‌الاخلاء. 29. قاسمی، ظافر (1965)، جمال‌الدین القاسمی و عصره، دمشق: بی‌نا. 30. قاسمی، محمد جمال‌الدین (1399ق)، اصلاح المساجد من البدع و العوائد، بیروت: المکتب الاسلامی. 31. قاسمی، محمد جمال‌الدین (1418ق)، محاسن التأویل، تحقیق محمد باسل عیون السود، بیروت: دار الکتب العلمیه. 32. القاضی، احمد‌بن عبدالرحمن (2003)، مذهب اهل التفویض فی نصوص الصفات، بی‌جا: بی‌نا. 33. کامل، عمر عبدالله (2007)، کلمة هادئة فی بیان خطاء التقسیم الثلاثی للتوحید، عمان – الاردن: دار الرازی. 34. متولی، تامر محمد محمود (2004)، منهج الشیخ رشید رضا فی العقیدة، بی‌جا: دار ماجد. 35. محتسب، عبدالمجید (1982)، اتجاهات التفسیر فی العصر الراهن، عمان – الاردن: منشورات مکتبة النهضة الاسلامیة. 36. مدخلی، ربیع‌بن هادی (1993)، اهل الحدیث هم الطائفة المنصورة الناجیة، بی‌جا: بی‌نا. 37. المشعبی، عبدالمجید (1997)، منهج ابن تیمیه فی مسألة التکفیر، الریاض: مکتبة اضواء السلف. 38. مصباح یزدی، محمدتقی (1386)، معارف قرآن (3-1): خداشناسی، کیهان‌شناسی، انسان‌شناسی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. 39. مصباح یزدی، محمدتقی (1391)، آموزش فلسفه، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. 40. المغراوی، محمدبن عبدالرحمن (2000)، المفسرون بین الاثبات و التأویل، بی‌جا: مؤسسة الرساله. 41. نزار، اباظه (1997)، اعلام المسلمین (جمال‌الدین القاسمی، احد علماء الاصلاح الحدیث فی الشام)، دمشق: دار‌القلم. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 617 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 270 |
||