ستاره شناس بی نظیر

با دانشمندان

ستاره‌شناس بی‌نظیر

ناهید رحیمی

یک روز صبح در کشور یونان پدر و پسری در کنار رودخانه قدم می‌زدند. ناگهان چشم‌شان به مردی افتاد که کنار رودخانه نشسته بود.

مرد گفت: «اوه... این مردِ ایرانی هم این‌جاست؟... وای که ما یونانی‌ها چه‌قدر بدبختیم!»

پسر با تعجب پرسید: «مگر این مرد کیست پدرجان؟ مگر او چه‌کار کرده؟»

مرد با عصبانیت گفت: «این مرد «عبدالرحمن صوفی» ستاره‌شناس معروف ایرانی است. مدتی پیش دانشمندان کشورمان او را به یونان دعوت کردند تا با او و نظریاتش آشنا شوند.»

چشم‌های پسر از خوش‌حالی برق زدند. او با هیجان گفت: «وای! راست می‌گویید پدرجان؟»

مرد با تعجب گفت: «حالا تو چرا آن‌قدر ذوق‌زده شده‌ای پسر؟»

پسر با خوش‌حالی گفت: «خودتان گفتید او عبدالرحمن صوفی است. او همان کسی است که...»

مرد وسط حرف پسرش پرید و گفت: «لازم نیست تو او را به من بشناسانی. من خودم می‌دانم او کیست. دانشمندی است که ستاره‌شناسان جهان، او را بیش‌تر از دانشمندان خودمان قبول دارند.»

پسر گفت: «خب با آن همه کار سخت و عجیبی که او در علم ستاره‌شناسی انجام داده، این کم‌ترین کاری بود که می‌شد برایش کرد. باید بیش‌تر از این‌ها قدر او را بدانیم.»

مرد اخمی کرد و گفت: «ای داد...! حالا دیگر پسر من هم شده طرفدار این ستاره‌شناس ایرانی.»

پسر گفت: «پدرجان، او اولین کسی است که خیلی از ستاره‌ها و سحابی‌های آسمان را کشف و نام‌گذاری کرد. خوب است بدانید او «کهکشان آندرومدا»، همان کهکشان معروف را که چند میلیون سالِ نوری⁽¹⁾ از کره‌ی زمین فاصله دارد، بدون هیچ وسیله و دوربینی کشف کرد. خدماتی که عبدالرحمن صوفی به دنیای علم و دانش کرده را هیچ‌کس نکرده است. تازه او بسیاری از نظریات بطلمیوس، دانشمند خودمان را تکمیل و خیلی از اشتباهات او در علم ستاره‌شناسی را پیدا کرد. کتاب معروفش «صُوَرُالکَواکِب» هم به چند زبان ترجمه شد و دانشمندان جهان مرتب از نتایج تحقیقات او استفاده می‌کنند.»

مرد که از شدت عصبانیت قرمز شده بود، گفت: «بیا برویم الآن کلاس ستاره‌شناسی‌ات شروع می‌شود.»

پسر گفت: «اجازه بدهید پیش او بروم و چیزهای بیش‌تری یاد بگیرم.»

پسر این را گفت و با حرکتی سریع و غافلگیرانه به طرف عبدالرحمن صوفی دوید. مرد هم با ناراحتی رفتن پسرش را تماشا کرد.

1. واحد شمارش فاصله‌ی سیاره‌‌ها و ستاره‌ها از یک‌دیگر.

***

عبدالرحمن صوفی ستاره‌شناس مشهور ایران و جهان، در سال 282 هجری شمسی در ری متولد شد و بعد از 82 سال تلاش و کوشش در شیراز درگذشت.

به احترام تلاش‌های ‌او یک دهانه در کره‌ی ماه را به نام کرده‌اند.