آمار
| تعداد نشریات | 48 |
| تعداد شماره‌ها | 2,292 |
| تعداد مقالات | 33,210 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,811,224 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,995,046 |
ضوابط نصب قاضی غیرمجتهد بر پایه عناوین ثانوی مصلحت و اضطرار | ||
| فقه | ||
| دوره 28، شماره 106، تیر 1400، صفحه 166-193 اصل مقاله (727.89 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2021.59416.2177 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا نجارزادگان سرابی1؛ هادی صادقی* 2؛ محمد حسین ناظمی اشنی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق، واحد محلات، دانشگاه آزاد اسلامی، محلات، ایران. | ||
| 2استاد دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران. | ||
| 3استادیار گروه معارف دانشگاه فرهنگیان، سمنان، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 13 آذر 1399، تاریخ بازنگری: 14 اردیبهشت 1400، تاریخ پذیرش: 26 خرداد 1400 | ||
| چکیده | ||
| «اجتهاد» از شروط مهمی است که فقها برای قاضی قرار داده‌اند. این نظر بر اساس احکام اولیه است. اینک مسئله این است که آیا بر اساس عناوین ثانوی مانند اضطرار، حرج، مصلحت و... می‌توان به جواز قضاوت مقلد حکم کرد؟ فقها در این مورد اختلاف دارند. به نظر می‌رسد حق با اکثریت آنها باشد که قضاوت مقلد را مجزی می‌دانند. این تحقیق با هدف شناخت محدوده این مجزی‌بودن و شرایط آن و وظایف هر یک از حاکم و قاضی مقلد، در فرض تحقق عناوین ثانوی اضطرار و مصلحت، با روش توصیفی-تحلیلی در حوزه اندیشه‌های فقهی و با گردآوری کتابخانه‌ای انجام شده است. نتیجه آن این است که باید «حکم حاکم در دایره شریعت باشد»، «اهم بر مهم مقدم گردد»، «در تشخیص عناوین ثانوی از مشورت استفاده شود» و مقلد هم باید در مقام قضاوت «بر اساس فتوای مجتهد ناصب» حکم کند و در امور قضایی «مشورت» نماید؛ به‌علاوه، اینکه حاکم وظایفی در رابطه با قاضی غیرمجتهد دارد؛ از جمله «ایجاد بستر مناسب برای قضاوت وی»، «مشروعیت‌بخشی به قضاوت غیرمجتهدان» و «تقدیم اصلح بر صالح». | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اجتهاد قاضی؛ نصب قاضی؛ قاضی غیرمجتهد؛ قاضی مقلد؛ عناوین ثانوی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Criteria for Appointment of a Non-mujtahid Judge Based on Secondary Titles of Expediency and Urgency | ||
| نویسندگان [English] | ||
| zahra najjarzadegan sarabi1؛ hadi sadeqi2؛ mohamad hosein nazemi ashani3 | ||
| 1PhD Student in Jurisprudence and Fundamentals of Law, Islamic Azad University, Ma-hallat, Iran. | ||
| 2Professor, Quran and Hadith University, Qom, Iran. | ||
| 3Assistant Professor, Department of Education, Farhangian University, Semnan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Ijtihad is one of the most important conditions that jurists have set for the judge. This viewpoint is based on the first rulings. The question now is whether it is possible to decree according to permissibility of muqallid's (the person who performs taqlid) judgement, based on secondary titles such as urgency, fear, expediency, etc. The jurists disagree on this point. The majority of them seem to be right in the permissibility of the muqallid's judgment. This study has been carried out with the aim of recognizing the scope of this permissibility and its conditions and the duties of each jurist and the muqallid's judge, assuming the realization of secondary titles of urgency and expediency, through descriptive-analytical method in the field of jurisprudential thoughts and library date collection method. The finding suggests that the ruling should be in the circle of Shari'a, the most important should take precedence over the important, consultation should be used in recognizing secondary titles, and the muqallid should decree as a judge according to the fatwa of the appointed Mujtahid and Consult in judicial affairs. In addition, the ruler has duties in relation to a non-mujtahid judge; including creating a suitable context for his judgment, legitimizing the judgment of non-mujtahids and prioritizing the best to the better. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ijtihad of a judge, appointment of a judge, non-mujtahid judge, muqallid judge, secondary titles | ||
| مراجع | ||
|
*قرآن کریم **نهج البلاغه 1. آشتیانی، میرزا محمدحسن بن جعفر. (۱۴۲۵ق). کتاب القضاء (چاپ اول). قم: انتشارات زهیر، کنگره علامه آشتیانی(قدس سره). 2. ابن‌منظور، محمد بن مکرم. (۱۴۱۴ق). لسان العرب (چاپ سوم). بیروت: دار صادر. 3. اردبیلی، احمد بن محمد. (۱۴۰۳ق). مجمع الفائدة والبرهان فی شرح إرشاد الأذهان (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی. 4. اصفهانی، محمد بن حسن. (۱۴۱۶ق). کشف اللثام والإبهام عن قواعد الأحکام (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی. 5. انصاری، مرتضی بن محمدامین. (۱۴۱۵ق). القضاء و الشهادات (چاپ اول). قم: کنگره جهانی بزرگداشت شیخ انصاری. 6. بهجت، محمدتقی. (۱۴۲۸ق). استفتائات (چاپ اول). قم: دفتر آیت‌الله بهجت. 7. بهرامی، بهرام. (۱۳۹۰). بایسته‌های تفسیر قوانین و قراردادها. تهران: نگاه بینه. 8. حکیم، سید محسن طباطبائی. (۱۴۰۸ق). حقائق الأصول فی شرح کفایة الأصول. قم: بصیرتی. 9. حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی. (۱۴۲۰ق). تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه (چاپ اول). قم: مؤسسه امام صادق(علیه السلام). 10. خامنه‌ای، سید علی. (۱۴۲۰ق). أجوبة الاستفتائات (چاپ سوم). بیروت: الدار الاسلامیه. 11. موسوی خلخالی، سیدمحمدمهدی. (۱۴۲۲ق). حاکمیت در اسلام یا ولایت فقیه (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی. 12. خمینی، روح‌الله الموسوی. (۱۴۲۱ق). کتاب البیع (چاپ اول). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). 13. خمینی، روح‌الله الموسوی. (۱۴۲۲ق). استفتائات (چاپ پنجم). قم: دفتر انتشارات اسلامی. 14. خمینی، روح‌الله الموسوی. (بی‌تا). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). 15. خوئی، ابوالقاسم. (۱۴۱۸ق). موسوعة الإمام الخوئی (چاپ اول)، قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی(ره). 16. راغب اصفهانی. (بی‌تا). معجم مفردات الفاظ القرآن (ج۱، گردآورنده: ندیم مرعشلی). بیروت، دار الکتاب العربی. 17. رشتی، میرزا حبیب‌الله. (۱۴۰۱ق). کتاب القضاء (چاپ اول). قم: دار القرآن الکریم. 18. زراعت، عباس؛ حاجی‌زاده، حمیدرضا. (۱۳۹۰). ادله اثبات دعوا. کاشان: قانون‌مدار. 19. سبحانی تبریزی، جعفر. (۱۴۱۸ق). نظام القضاء والشهادة فی الشریعة الإسلامیة الغراء (چاپ اول). قم: مؤسسه امام صادق(علیه السلام). 20. صافی، لطف‌الله. (۱۴۱۷ق). جامع الأحکام (چاپ چهارم). قم: انتشارات حضرت معصومه(علیهاالسلام). 21. طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم. (۱۴۰۹ق). العروة الوثقی فیما تعلم به البلوی (چاپ دوم). بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. 22. طوسی، محمد بن حسن. (۱۳۸۷ق). المبسوط فی فقه الإمامیة. (چاپ سوم). تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة. 23. عاملی کرکی، علی بن حسین. (۱۴۱۴ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد (چاپ دوم). قم: مؤسسه آل البیت(علیهم السلام). 24. عاملی، زین‌الدین بن علی شهید ثانی. (۱۴۱۳ق). مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام (چاپ اول). قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة. 25. عاملی، محمد بن مکی شهید اول. (بی‌تا). القواعد و الفوائد (چاپ اول). قم: کتابفروشی مفید. 26. عبدی، محمدحسین. (۱۳۹۷). الأساس فی اصول الفقه (چاپ اول). قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم. 27. عراقی، عبدالنبی نجفی. (۱۳۸۰). المعالم الزلفی فی شرح العروة الوثقی (چاپ اول). قم: المطبعة العلمیة. 28. علامه حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی. (۱۴۱۰ق). إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. 29. فاضل موحدی لنکرانی، محمد. (بی‌تا). جامع المسائل فارسی (چاپ یازدهم). قم: امیرقلم. 30. فیض، محمدمحسن بن شاه‌مرتضی. (بی‌تا). مفاتیح الشرائع (چاپ اول). قم: انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی(ره). 31. قمی، محمدحسین. (۱۳۰۳). توضیح القوانین (چاپ اول). تهران: دارالطباعه. 32. موسوی گلپایگانی، سیدمحمدرضا. (۱۴۱۳ق). کتاب القضاء (چاپ اول)، قم: دار القرآن الکریم. 33. مشکینی اردبیلی، علی. (۱۳۷۴). اصطلاحات الأصول و معظم أبحاثها (چاپ ششم). قم: الهادی. 34. مشکینی اردبیلی، علی. (بی‌تا). مصطلحات الفقه. بی‌جا: بی‌نا. 35. مظفر، محمدرضا. (۱۳۸۷). اصول الفقه (چاپ پنجم، تعلیقه‌نویس: زارعی). قم: بوستان کتاب. 36. مکارم شیرازی، ناصر. (۱۳۷۰). القواعد الفقهیة (چاپ سوم). قم: مدرسه امام علی بن ابی‌طالب(علیه السلام). 37. مکارم شیرازی، ناصر. (۱۴۲۲ق). بحوث فقهیة هامة (چاپ اول). قم: انتشارات مدرسة الإمام علی بن أبی‌طالب(علیه السلام). 38. مکارم شیرازی، ناصر. (۱۴۲۷ق الف). استفتائات جدید (چاپ دوم). قم: انتشارات مدرسه امام علی بن ابی‌طالب(علیه السلام). 39. مکارم شیرازی، ناصر. (۱۴۲۷ق ب). دائرة المعارف فقه مقارن (چاپ اول). قم: انتشارات مدرسه امام علی بن ابی‌طالب(علیه السلام). 40. موسوی قزوینی، سید ابراهیم. (۱۲۵۸ق). نتائج الأفکار (چاپ اول). بمبئی. 41. موسوی گلپایگانی، سیدمحمدرضا. (۱۴۰۹ق). مجمع المسائل (چاپ دوم). قم: دارالقرآن الکریم. 42. مومن قمّی، محمد. (۱۴۱۵ق). کلمات سدیدة فی مسائل جدیدة (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی. 43. مومن قمّی، محمد. (۱۴۲۲ق). مبانی تحریر الوسیلة- القضاء و الشهادات (چاپ اول، محققان: گروه پژوهش مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). 44. مهنا، عبدالله علی. (۱۴۱۳ق). لسان اللسان (چاپ اول)، بیروت: دار الکتب العلمیة. 45. نائینی، میرزا محمدحسین غروی. (۱۴۲۴ق). تنبیه الأمة و تنزیه الملة (چاپ اول، مصحح: سیدجواد ورعی). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. 46. نجفی، علی بن محمدرضا (کاشف الغطاء). (۱۳۸۱ق). النور الساطع فی الفقه النافع (چاپ اول). نجف: مطبعة الآداب. 47. نجفی، محمدحسن. (۱۴۰۴ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام (چاپ هفتم). بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 48. هاشمی شاهرودی، سیدمحمود. (۱۴۲۶ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(علیهم السلام) (چاپ اول). قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 452 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 366 |
||