آمار

تعداد نشریات48
تعداد شماره‌ها2,293
تعداد مقالات33,216
تعداد مشاهده مقاله11,831,014
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,015,235
نقی زاده, حسن, اسماعیلی زاده, عباس, جدی, حسین. (1400). تبیین مبانی حضور فراتاریخی قرآن کریم. اسلام و مطالعات اجتماعی, 26(99), 5-30. doi: 10.22081/jqr.2020.58426.2984
حسن نقی زاده; عباس اسماعیلی زاده; حسین جدی. "تبیین مبانی حضور فراتاریخی قرآن کریم". اسلام و مطالعات اجتماعی, 26, 99, 1400, 5-30. doi: 10.22081/jqr.2020.58426.2984
نقی زاده, حسن, اسماعیلی زاده, عباس, جدی, حسین. (1400). 'تبیین مبانی حضور فراتاریخی قرآن کریم', اسلام و مطالعات اجتماعی, 26(99), pp. 5-30. doi: 10.22081/jqr.2020.58426.2984
نقی زاده, حسن, اسماعیلی زاده, عباس, جدی, حسین. تبیین مبانی حضور فراتاریخی قرآن کریم. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1400; 26(99): 5-30. doi: 10.22081/jqr.2020.58426.2984

تبیین مبانی حضور فراتاریخی قرآن کریم

پژوهش های قرآنی
مقاله 1، دوره 26، شماره 99، مرداد 1400، صفحه 5-30    اصل مقاله (959.21 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqr.2020.58426.2984
نویسندگان
حسن نقی زاده* 1؛ عباس اسماعیلی زاده2؛ حسین جدی3
1استاد دانشگاه فردوسی مشهد
2دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد
3دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد
تاریخ دریافت: 11 مرداد 1399،  تاریخ بازنگری: 07 آذر 1399،  تاریخ پذیرش: 08 آذر 1399 
چکیده
از مسائل نوین قرآن‌شناختی که از سوی پاره‌ای از دگراندیشان مذهبی مطرح شده، انگاره تاریخ‌مندی آموزه‌های درون قرآنی است. باوجود ارتباط تنگاتنگ میان گفتمان جاودانگی قرآن و اثرپذیری آن از شرایط نزول، اما سازوکار التزام به ابعاد فراتاریخی‌ قرآن کریم، می‌تواند فصل نوینی را از مطالعات قرآنی فراروی قرآن‌پژوهان بگشاید. این مقاله، با به‌کارگیری رویکردی تبیینی-انتقادی، شبهات تاریخ‌مندی قرآن را اصولاً به دو ساحت «مفهوم‌شناختی» و «آیه‌شناختی» قابل ارجاع می‌داند. ازاین‌رو «مفاهیم قرآنی» نه‌تنها از ویژگی‌های ممتازی چون «قصدی‌بودن معنای واژگان نزد ماتن»، «نزاهت معنایی و جامعیت دلالی» و «هویت مستقل معنایی» در راستای ابعاد فراعصری برخوردارند، بلکه «آیه‌های قرآنی» نیز از رهگذر دو الگوی راهبردی قابل ارائه‌اند: الف) تعمیم‌گذاری مخاطبان قرآن در راستای ابعاد فراتاریخی آن، ب) خطاب‌های طولی دلالت‌های آیات قرآنی. التزام به مؤلفه‌های مزبور، نه‌تنها ابعاد و کارکرد نظارتی قرآن را در زمانه نزول بیش‌ازپیش می‌نماید، بلکه با سازوکاری که اساساً در بن‌مایه کاربست‌های آن به‌کار رفته، بر تمامی نیازهای کلان مخاطبان در سده‌های پسین نیز توسعه یافته است.
کلیدواژه‌ها
فراتاریخی بودن قرآن؛ نزاهت معنایی؛ جامعیت دلالی؛ خطاب‌های طولی
عنوان مقاله [English]
Elucidating the Fundamentals of the Trans-historical Presence of the Holy Qur'an
نویسندگان [English]
Hasan Naqizaseh1؛ Abbas Isma’ilizadeh2؛ Husayn Jeddi3
1Professor, Ferdowsi University of Mashhad
2Associate Professor, Ferdowsi University of Mashhad
3Ph.D. Student, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]
Among the new Qur’anologic issues raised by some orthodox thinkers is the idea of ​​the historicity of the intra-Qur’anic teachings. Despite the close connection between the discourse of the immortality of the Qur’an and its impressionability from the conditions of revelation, the mechanism of adherence to the trans-historical dimensions of the Holy Qur’an can open a new chapter in Qur’anic studies for Qur’anic scholars. This article, by adopting an explanatory-critical approach, considers the misconceptions of the historicity of the Qur’an to be basically referable to the two fields of “conceptology” and “versology”. Therefore, not only the “Qur’anic concepts” have special features such as “intentionality of the meaning of words with the texter (mātin)”, “semantic purification and evidential comprehensiveness” and “independent semantic identity” in terms of trans-epochal dimensions, but also the “Qur’anic verses” can be presented through two strategic models: A) Generalizing the addressees of the Qur’an in line with its trans-historical dimensions; B) Longitudinal commands of the implications of Qur’anic verses. Commitment to the above-mentioned components not only overemphasizes the supervisory dimensions and function of the Qur’an at the time of its revelation, but also it has developed on all the major needs of the addressees in later centuries through a mechanism that is essentially used in its application. 
کلیدواژه‌ها [English]
trans-historicality of the Qur’an, semantic purification, evidential comprehensiveness, longitudinal commands
مراجع
  1. قرآن کریم.
  2. ابن‌بابویه، محمدبن علی (1362) ‏، الخصال، قم: جامعه مدرسین‏.
  3. ابن‌بابویه، محمدبن علی (1378)، عیون اخبار الرضا7، تهران: اسلامیة.
  4. ابوزید، نصر حامد (1389)، معنای متن، ترجمه ابوالفضل کریمی‌نیا، تهران: طرح نو‏‏.
  5. ابوزید، نصر حامد (1994)، نقد خطاب الدینی، قاهره: للنشر سینا.
  6. ابوزید، نصر حامد (1995)، السلطه، النص، الحقیقة، بیروت: المرکز الثقافی العربی.
  7. ارکون، محمد (1996)، تاریخیة الفکر العربی الاسلامی، ترجمه: هاشم صالح، بیروت: بی‌نا.
  8. ایزتسو، توشی هیکو (1361)، خدا و انسان در قرآن، ترجمه احمد آرام، سهامی انتشار.
  9. برقی، احمدبن خالد (1371)، المحاسن‏، قم: دار الکتب الإسلامیة.
  10. جوادی آملی، عبدالله (1384)، تفسیر انسان به انسان، قم: اسراء.
  11. جوادی آملی، عبدالله (1389)، تسنیم، قم: اسراء.
  12. حاجی ابوالقاسم، محمد (1397)، فراعصری بودن قرآن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  13. حجتی، محمدباقر (1389)، اسباب نزول، تهران: نشر فرهنگ اسلامی.
  14. حرانی، ابن شعبه حسن‌بن علی (1404ق)، ‏تحف العقول‏، قم: جامعه مدرسین.
  15. حرّ عاملی، محمدبن حسن‏ (1409ق)، وسائل الشیعة، قم: مؤسسة آل البیت:.
  16. حسن‌زاده آملی، حسن (1383)، ممهّد الهمم در شرح فصوص الحکم، تهران: فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  17. حسنی، حمیدرضا (1393)، عوامل فهم متن در دانش هرمنوتیک و علم اصول استنباط از دیدگاه پل ریکور و محقق اصفهانی، تهران: انتشارات هرمس.
  18. حسینی شاهرودی، مرتضی (1388)، نقد گمانه‌های دکتر نصر حامد ابوزید، بی‌جا: بی‌نا.
  19. حکیم، محمدباقر (1378)، علوم قرآنی، ترجمه لسانی فشارکی، تهران: انتشارات تبیان.
  20. خمینی، سید روح الله (بی‌تا)، صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  21. رجبی، محمود (1393)، روش تفسیر قرآن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  22. زارع ارنانی، محمد (1393)، بررسی جاودانگی قرآن با تأکید بر نقد شبهه تاریخ‌مندی آن، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه معارف اسلامی.
  23. سروش، عبدالکریم (1370)، قبض و بسط تئوریک شریعت، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.
  24. سروش، عبدالکریم (1385)، بسط تجربه نبوی، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.
  25. سروش، عبدالکریم (1397)، کلام محمد، رؤیای محمد، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.
  26. سعیدی روشن، محمدباقر (1388)، «قرآن، نزول تاریخی و حضور فراتاریخی»، پژوهش‌های فلسفی و کلامی، سال هفتم، شماره چهارم، صص 5-30.
  27. سیوطی‏، جلال‌الدین (1404ق)، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم: کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی.
  28. سیوطی‏، جلال‌الدین (1421ق)، الإتقان فی علوم القرآن، بیروت: دار الکتاب العربى.
  29. شیوا پور، حامد (1394)، بررسی نظریه روح معنا در تفسیر قرآن، قم: دانشگاه مفید.
  30. طبرسی، احمدبن علی (1403ق)، الإحتجاج علی أهل اللجاج، مشهد: نشر مرتضی‏.
  31. الطعان، احمد ادریس (1428ق)، العَلمانیون و القرآن الکریم «تاریخیة النص»، الریاض: دار ابن حزم.
  32. عبدالرؤوف، عالمی (1396)، نقد و بررسی نظریه تاریخ مندی احکام فقهی قرآن، رساله دکتری، جامعة المصطفی العالمیة.
  33. عرب‌صالحی، محمد (1387)، «تاریخی‌نگری و مرزهای دانش»، اندیشه نوین‌ دینی، شماره 14، صص 99-128.
  34. عرب‌صالحی، محمد (1388)، «شرطی‌های کاذب المقدم و تاریخ‌مندی»، کتاب نقد، شماره 49، صص 121-146.
  35. عرب‌صالحی، محمد (1391)، تاریخی‌نگری و دین، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  36. علی حرب (2005)، نقد النص، بیروت: الدار البیضاء.
  37. کلینی، محمدبن یعقوب (1407ق)، الکافی‏، ‏تهران: دارالکتب الإسلامیة.
  38. مجتهد شبستری، محمد (1379)، نقدی بر قرائت رسمی از دین، بی‌جا: بی‌نا.
  39. مجتهد شبستری، محمد (1381)، هرمنوتیک کتاب و سنت، تهران: طرح نو.
  40. مکارم شیرازی، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب السلامیة.
  41. ملکیان، مصطفی (1381)، راهی به رهایی، تهران: نگاه معاصر.
  42. مؤدب، رضا؛ مهری، اصغر (1397)، «اعتبار و رجحان تفسیر انفسی قرآن کریم»، آموزه‌های قرآنی، شماره 27، صص 55-82.
  43. ناصف، مصطفی (بی‌تا)، نظریة المعنی فی النقد العربی، بی‌جا: بی‌نا.
  44. واحدی نیشابوری، علی‌بن احمد (1412ق)، أسباب نزول القرآن، بیروت: دارالإصلاح.
  45. واعظی، احمد (1392)، نظریه تفسیر متن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  46. ولایى، عیسى (1387)، فرهنگ تشریحى اصطلاحات اصول، تهران: نشر نی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 974
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 83