هدیه راستکی یک بابانوئل واقعی

هدیه‌ی راستکی یک بابانوئل واقعی

نگاهی به انیمیشن «کلاوس»

علی خانمرادی

خلاصه‌ی داستان:

جاسپر، پسری تنبل و بی‌مسئولیت است که پدر ثروتمندش، مدیر یک اداره‌ی پست است. پدر برای این‌که پسرش را خوب تربیت کند، او را مجبور می‌کند به یک دهکده‌ی دورافتاده در قطب شمال برود و تا زمانی که شش‌صدهزار نامه را از مردم دریافت و به مقصد نرسانده، حق ندارد به خانه‌ی گرم و نرمش برگردد. در آن دهکده‌ی عجیب و غریب که مردمش سال‌هاست با هم‌دیگر دشمن هستند و اثری از مهربانی و ارتباط دوستانه پیدا نمی‌شود، با پیرمردی تنها و غمگین، آشنا می‌شود و اتفاق‌هایی رخ می‌دهد که همه چیز در آن‌جا تغییر می‌کند...

قصه‌ی بابانوئل و عمونوروز

«کلاوس» نشان می‌دهد چه‌طور یک پسر تنبل و خوش‌گذران به عنوان پستچی می‌تواند دهکده‌ای را که کینه و نفرت از سر و روی‌اش می‌بارد تبدیل کند به سرزمینِ دوستی و مهربانی.

پیرمرد اخمو و کم حرف فیلم، که در گذشته همسرش را از دست داده و هیچ‌وقت صاحب فرزندی نشده، با دیدن شادی بچه‌های فقیر از گرفتن هدیه، تصمیم می‌گیرد با کمک جاسپر پستچی برای تمام بچه‌ها اسباب‌بازی تهیه کند. قسمت زیبای کار آن‌جاست که کارگردان سعی کرده تمام افسانه‌ها و قصه‌هایی که در مورد بابانوئل گفته شده و همه غیرواقعی هستند، بدون این‌که کلک بزند به شکلی نشان دهد که واقعی به نظر برسند؛ قصه‌هایی مثل پرواز با کالسکه و گوزن‌هایش و حضور نامرئی‌اش در خانه‌ها که همه‌ی‌شان را توجیه کرده و برای هر کدام دلیل آورده است.

در فرهنگ ما ایرانی‌ها هم شخصیتی به نام «بابانوروز» یا «عمونوروز» وجود دارد که دقیقاً همین کارهای بابانوئل را انجام می‌دهد. عمونوروز هم قصه‌ای شبیه به بابانوئل دارد و نمی‌تواند همسرش «ننه‌سرما» را ببیند. در آغاز سال نو برای بچه‌های ایران‌زمین هدیه می‌آورد و چهره‌ای مهربان دارد با ریش سفید بلند. این شباهت‌ها نشان می‌دهد افسانه‌ها در سرزمین‌های مختلف همیشه در حال نقل شدن و بازگویی بوده‌اند و به شکل‌هایی نزدیک به هم روایت شده‌اند.

قیافه‌های هچل‌هفت

انیمیشن«کلاوس» تصاویری غلو شده و کاریکاتوری دارد که در ابتدا کمی توی ذوق می‌زند؛ اما وقتی وارد ماجرای فیلم می‌شوی و قصه را دنبال می‌کنی متوجه می‌شوی استفاده از این شیوه و شکل و شمایل شخصیت‌ها به جذابیت و فضای شاد انیمیشن کمک کرده است. ضمن آن‌که در برخی قسمت‌ها، فضای ترسناک انیمیشن، با چهره‌های جالب و نامتناسب شخصیت‌ها هم‌خوانیِ خوبی دارد.

مخاطب را کنجکاو نگه دار!

در بخش‌هایی از انیمیشن و دقیقاً وقتی همه چیز دارد خوب پیش می‌رود، نویسنده و کارگردان برای این‌که دنباله‌ی ماجرا هم‌چنان جذاب باقی بماند و به اصطلاح «چالش و کشمکش» ایجاد کند، رهبران دو قبیله را که دوست دارند همه چیز به حالت کینه و نفرت قدیم برگردد، در مقابل جاسپر و کارهای خوبش قرار می‌دهند. جاسپر باید ثابت کند همه‌ی تلاش‌هایش واقعاً از ته دل بوده و هدفش نزدیک کردن مردم دهکده است و این یعنی ایجاد چالش و کشمکش در روند حرکت داستان.

هدیه‌ی راستکی یک بابانوئل واقعی

گذشته از شخصیت‌پردازی خوب و فضا و رنگ و لعاب جذاب انیمیشن «کلاوس» و پرداختن به جزئیات در صحنه‌ها و نماهای مختلف انیمیشن و همین‌طور شیوه‌ی ساخت سنتی آن‌که به شکل نقاشی متحرک بوده و

کم‌تر شباهتی به انیمیشن‌های کامپیوتری دارد. در دیالوگ‌ها و گفت‌وگویی که بین جاسپر و کلاوس شکل می‌گیرد، اشاره می‌شود به تأثیر کارهای خیر و خالصانه؛ کلاوس می‌گوید یک کار خوب خالصانه می‌تواند روی همه‌ی آدم‌ها تأثیر بگذارد و دل‌ها را نرم کند؛ که همین اتفاق هم می‌افتد. جاسپر با مهربانی و عشقی که به مردم می‌دهد باعث می‌شود صلح و آشتی بین مردمانی که پر از کینه و نفرت بودند، برقرار شود.

انیمیشن کلاوس در سال 2020 جوائز مختلفی از جشنواره‌ها گرفت و نامزد دریافت جایزه‌ی اسکار بهترین انیمیشن سال هم شد.