وقتی در دل شب نورهای ریز و شگفت انگیزی می بینی

وقتی در دلِ شب نورهای ریز شگفت‌انگیز می‌بینی.

مترجم: آیدا ترکانلو

در یک شب تابستانی چه چیزی می‌تواند هیجان‌انگیزتر از دیدن یک شب‌تاب باشد؟ اگر شبی، شب‌تابی را دیدید و خواستید آن را بگیرید و به دیگران نشان دهید؛ آن را در یک بطری بگذارید و تا یکی- دو روز می‌توانید آن را نگه دارید.

در طبیعت بیش از دو هزار گونه حشره‌‎ی شب‌تاب وجود دارد. شب‌تاب‌ها نوعی سوسک هستند. برخلاف نام این موجودات، فقط بعضی از گونه‌های ماده می‌درخشند. به عنوان مثال شب‌تاب‌هایی که در غرب آمریکا زندگی می‌کنند توانایی تولید نور را ندارند.

هدف شب‌تاب‌ها از نورافشانی

شب‌تاب‌ها از این نور برای جفت‌گیری و جلب توجه جنس مخالف استفاده می‌کنند. حشره‌ی نر به حشره‌ی ماده علامت می‌دهد و حشره‌ی ماده نیز با یک پالس نور به او پاسخ می‌دهد. هر گونه از شب‌تاب‌ها الگوی تابش نوری مخصوص به خود را دارند. شب‌تاب‌ها جفت خود را بر اساس تعداد تابش‌ها و نیز الگوی متفاوت تابشش از سایر حشره‌ها انتخاب می‌کنند.

گاهی اوقات شب‌تاب‌ها در بعضی از مناطق همه با هم و در یک زمان می‌تابند.

نور شب‌تاب‌ها به رنگ‌های زرد، سبز و نارنجی هستند. حشره‌های نوزاد نیز توانایی تابیدن دارند. حتی بعضی از این نوزادها در زیرزمین یا زیر آب زندگی می‌کنند. آن‌ها از نورشان برای ارتباط برقرار کردن استفاده می‌کنند و با نورافشانی به شکارچیان می‌فهمانند که ما موجودات خوش‌مزه‌ای نیستیم. این روش یک روش تدافعی برای امنیت جانی است.

تغذیه‌ی شب‌تاب‌ها

شب‌تاب‌های نوزاد، گوشت‌خوار هستند و از حشرات دیگر تغذیه می‌کنند. معمولاً غذای مورد علاقه‌ی این حشرات، حلزون و عمرشان حدود یک سال است. حشره‌های بالغ معمولاً از شهد گل‌ها و گیاهان تغذیه می‌کنند.

چگونه نورافشانی می‌کنند؟

بسیاری از مردم، شب‌تاب‌ها را از روی اسم‌شان می‌شناسند؛ اما اکثر آن‌ها نمی‌دانند این حشرات چه‌طور نورافشانی می‌کنند.

در بدن شب‌تاب‌ها واکنش شیمیایی اتفاق می‌افتد که در این واکنش اکسیژن با لوسفرین ترکیب و به این شکل نور سردی منتشر می‌شود. اندام نوری شب‌تاب‌ها زیر شکم‌شان قرار دارد. نور آزاد شده از بدن این حشرات بازدهی بالایی دارد؛ چون در این واکنش صددرصد انرژی به صورت نور آزاد می‌شود.

زیست‌گاه شب‌تاب‌ها

شب‌تاب‌ها با عادت‌های مختلفی زندگی می‌کنند. بسیاری از گونه‌ها در جنگل‌ها و دشت‌ها و برخی دیگر نیز در نواحی خشک زندگی می‌کنند. از شمال تا جنوب آمریکا و اروپا و هم چنین در آسیا زیست‌گاه این حشرات نورانی و زیباست.

اکثر گونه‌های شب‌تاب در یک چیز مشترک هستند و آن زندگی در نواحی گرم و مرطوب است. این حشرات در مجاورت تالاب‌ها، جوی‌های آب، مرداب‌ها، رودها و دریاچه‌ها زندگی می‌کنند. برکه‌های بهاری و گودال‌های کوچک که آب را در خود نگه می‌دارند مکانی مناسب برای پاسخ‌گویی تمام نیازهای این حشرات هستند.

شب‌تاب‌ها علف‌های بلند را دوست دارند و در شب پرواز می‌کنند. این حشرات در طول روز بیش‌تر وقت‌شان را روی زمین می‌گذرانند و هنگام شب روی تیغه‌ی علف‌ها آهسته حرکت و لابه‌لای شاخه‌های درختان پرواز می‌کنند و برای جفت‌شان علامت می‌فرستند. آن‌ها در بین علف‌های بلند بهتر می‌توانند پنهان شوند. آن‌ها برای زنده ماندن به محیط‌های مرطوب نیاز دارند.

شب‌تاب ژاپنی

شب‌تاب «لوسیولا» نوعی شب‌تاب است که به نام شب‌تاب ژاپنی هم معروف است. این گروه از شب‌تاب‌ها در آسیا دیده شده‌اند، ولی به ندرت در بخش‌های جنوبی اروپا و آفریقا هم زندگی می‌کنند. در فرهنگ سنتی ژاپنی‌ها این دسته از شب‌تاب‌ها نماد ارواح هستند.

شب‌تاب پرتغالی

دسته‌ی دیگری از شب‌تاب‌ها، شب‌تاب‌های پرتغالی هستند که در این دسته ماده‌ها پرواز نمی‌کنند و اندازه‌ی آن‌ها از نرها بزرگ‌تر است. ماده‌هایی که توانایی پرواز ندارند نسبت به ماده‌هایی که می‌توانند پرواز کنند، بیش‌تر تخم می‌گذارند.

شب‌تاب فوتینیتی

این گروه از شب‌تاب‌ها که با یک‌دیگر هماهنگ هستند؛ نمایش نورافشانی زیبایی را به طور هم زمان اجرا می‌کنند. این نمایش در کوه‌های آمریکا اتفاق می‌افتد. اندازه‌ی این دسته از شب‌تاب‌ها 8 تا 5/12 میلی‌متر است. در این گروه شب‌تاب‌های نر، نوری فسفری رنگ را از خود تولید می‌کنند و با این کار به شب‌تاب‌های ماده علامت می‌دهند. این نوع از شب‌تاب‌ها در چوب‌های سخت و محکم جنگل‌ها، کنار نهرها و رودخانه‌ها زندگی می‌کنند.