2استادیار، پردیس بین الملل دانشگاه تهران،کیش، ایران
تاریخ دریافت: 18 آذر 1398،
تاریخ بازنگری: 25 دی 1398،
تاریخ پذیرش: 07 خرداد 1399
چکیده
یکی از مسائل فقهی اختلافی شیعه و عامه، مسح پا یا شستن آن در وضو است. آیه 6 سوره مائده از منشأ های اصلی این اختلاف است، زیرا کلمه «ارجل» در آیه مذکور به سه اعراب رفع و نصب و جر قرائت شده است. در تببین و توضیح این قرائت ها و حکم فقهی مستفاد از آنها در بین فقیهان اختلاف است و سعی در توجیه آیه طبق نظر خود نموده اند. در این پژوهش قرائت های سه گانه و حکم مستفاد از آنها از دیدگاه ادبی با استفاده از منابع کتابخانه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برتری این پژوهش این است که مفاد آیه طبق هر 3 قرائت، به دور از تعصب و بدون پیش داوری فقهی و نظر به روایات مفسره آن، تنها مطابق با قواعد ادبی و نحوی مورد بررسی قرار گرفته است و تقریب ها و اشکالات هر وجه تنظیم و دسته بندی گردیده. طبق این پژوهش قرائت رفع و یکی از وجوه قرائت های نصب و جر مفید هیچکدام از اقوال نیستند و از میان دیگر وجوه قرائت نصب و جر، استفاده حکم مسح بدون اشکال است در حالی که استفاده حکم غسل با ایراد مواجه است.
Jurisprudential-Literary Rethinking in the Recitation of ‘Arjulukum’ and the Inferred Ruling of the Verse of Wuḍū
نویسندگان [English]
Seyed Mostafa Tabatabai1؛ Hasan Alidadi Soleimani2
1Ph.D., Islamic Seminary of Qom, Qom, Iran
2Assistant Professor, International Campus University of Tehran, Kish, Iran
چکیده [English]
Wiping (masḥ) the foot or washing it in wuḍū is one of the most contentious issues in Shīʿah and Sunnī fiqh. The sixth verse of Sūrah al-Māʾidah is one of the main sources of this contention. Because the word ‘arjulukum’ in the aforementioned verse has been recited with the three diacritical marks of rafʿ, naṣb (a diagonal line over a letter(, and jarr (a diagonal line under a letter). There is a discrepancy among the fuqahā (jurists) in explaining these recitations and in the inferred ruling of them, that each of whom has tried to justify the verse according to his own opinion. By using library sources, this study has been analyzed the three recitations and the inferred ruling of them from a literary point of view. The difference of this study is that the contents of the verse have been studied and analyzed according to all three recitations, far from prejudice, without jurisprudential prejudice, without considering the narrations which interpreted it, and only in accordance with literary and syntactic rules. According to this study, the rafʻ recitation and one of the types of the naṣb and jarr recitations are not useful for any of the opinions. It is permissible to use the ruling of wiping the foot from the other types of the naṣb and jarr recitations without any problem, while the use of the rule of ghusl (ritual bathing) is not permissible and is flawed.
کلیدواژه‌ها [English]
verse of wuḍū, arjulukum, masḥ (wiping the foot), ghusl, jarr bi al-mujāwirah, ʿaṭf bi al-muḥal
اصل مقاله
به فایل PDF مراجعه فرمایید.
مراجع
قرآن مجید. ترجمۀ محمدمهدی فولادوند.
آخوند خراسانی، محمدکاظم. (1409ق). کفایة الاصول. قم: مؤسسة آل البیتb لإحیاء التراث.
عاملی، سیدجواد. (1419ق). مفتاح الکرامة. قم: مؤسسة النشر الاسلامی، التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة.
عاملی، محمدبن علی موسوی. (1411ق). مدارک الأحکام. بیروت: مؤسسة آل البیتb لإحیاء التراث.
عروسی حویزی، عبد علی‌بن جمعه. (1415ق). تفسیر نور الثقلین. چاپ چهارم. قم: اسماعیلیان.
عسکری، ابوهلال. (1400ق). الفروق فی اللغة. چاپ چهارم. بیروت: دار الآفاق الجدیدة.
علامه حلی، حسن‌بن یوسف. (1414ق). تذکرة الفقهاء. چاپ چهارم. قم: مؤسسة آل البیتb لإحیاء التراث.
علامه حلی، حسن‌بن یوسف. (1413ق). مختلف الشیعة. چاپ دوم. قم: مؤسسة النشر الاسلامی، التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة.
علامه حلی، حسن‌بن یوسف. (1419ق). نهایة الإحکام. قم: مؤسسة آل البیتb لإحیاء التراث.
علامه حلی، حسن‌بن یوسف. (بی‌تا). تحریر الأحکام. مشهد: مؤسسة آل البیتb لإحیاء التراث.
فخلعی، محمدتقی؛ شیخی، مجیدرضا. (1390). بررسی آرای فقها در مورد منافات اخذ اجرت با قصد قربت با رویکرد به دیدگاه امامخمینی(ره). پژوهشنامه متین، 13 (51)، 85-104.
فراهیدی، خلیل. (1410ق). کتاب العین. چاپ دوم. قم: هجرت.
