آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,446 |
| تعداد مقالات | 34,905 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,860,021 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,184,922 |
نقدی بر گزینش متون صوفیه در کتب درسی ادبیات فارسی و تاثیر ضمنی آن در ایجاد باورهای فرقه‌‌ای | ||
| نقد و نظر | ||
| دوره 26، شماره 103، مهر 1400، صفحه 172-199 اصل مقاله (1.05 M) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jpt.2020.52127.1523 | ||
| نویسندگان | ||
| سید محمد رضا حسینی* 1؛ محمد امین میکائیلی2؛ محمد طاهر یعقوبی3 | ||
| 1دانشیار دانشگاه پیام نور | ||
| 2مربی گروه معارف اسلامی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
| 3استادیار دانشگاه پیام نور | ||
| تاریخ دریافت: 27 شهریور 1397، تاریخ بازنگری: 11 مرداد 1400، تاریخ پذیرش: 08 آذر 1399 | ||
| چکیده | ||
| کتاب‌‌های درسی تاثیر غیرقابل انکاری در ایجاد و تثبیت باورها و اندیشه‌‌های افراد جامعه در دوره دانش‌‌آموزی و نوجوانی دارند. هدف از این نوشتار بررسی و نقد تأثیر متون ادبی صوفیانه انتخاب شده در کتب درسی ادبیات فارسی، بر باورپذیری عقاید فرقه‌‌ای در ذهن دانش‌‌آموزان بوده و آن را به چالش کشیده است. این تحقیق با روش توصیفی، تحلیلی و انتقادی با مراجعه به 6 جلد کتاب ادبیات فارسی دوره دبیرستان و منابع تاریخ تصوف و کتب صوفیه انجام یافته؛ در همایش ملّی تصوف، شاخصه‌‌ها و نقدها، ارائه و برگزیده شده است. در این پژوهش موارد متعددی از مطالبی که می‌‌تواند در ایجاد باورهای فرقه‌‌ای و عقاید ناهمسو با مذهب رسمی جمهوری اسلامی ایران (تشیع)، تاثیرگذار باشد؛ معرفی و مورد نقد قرار گرفته است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که درج برخی متون انتخاب شده از کتب نویسندگانی با اعتقادات اَشعری - صوفیانه، در کتاب‌‌های درسی، می‌‌تواند تأثیر منفی بر اعتقادات، اندیشه و عملکرد نوجوانان گذاشته؛ به ترویج روحیه انفعالی و جبرگرایی اَشعری در جامعه شیعی ایران کمک کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کتاب درسی؛ ادبیات فارسی دبیرستان؛ دانش‌‌آموز؛ صوفیه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Critique of the Selection of Sufi Texts in Persian Literature Textbooks And its Implicit Role in Creating Sectarian Beliefs | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Syyed Mohamad Reza Hoseini1؛ Mohammad Amin Mikaeili2؛ Mohammad Taher Yaqubi3 | ||
| 1Associate professor, Islamic History and Civilization, Payam-e Noor University, | ||
| 2Lecturer, Department of Islamic Teachings, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabili, Iran | ||
| 3Assistant professor, History of Islam, Payam-e Noor University, | ||
| چکیده [English] | ||
| School textbooks are undeniably crucial to the establishment of people’s beliefs and thoughts during their adolescence. This paper aims to examine and criticize the impact of Sufi literary texts selected for textbooks of Persian literature on students’ susceptibility to sectarian beliefs. Drawing on the descriptive, analytic, and critical method, we have scrutinized six volumes of Persian literature textbooks of the high school in Iran as well as sources of the history of Sufism and Sufi books. In this paper, we present materials that might lead to sectarian beliefs incompatible with the official denomination of the Islamic Republic of Iran (Shiism). We find that incorporation of certain texts from authors with Ash‘arite Sufi beliefs in school textbooks might negatively affect teenagers’ beliefs and performances, promoting a spirit of passivism and determinism in the Iranian Shiite community. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Textbook, high school Persian literature, students, Sufism | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم 1. بقلی شیرازی، روزبهان. (1374). شرح شطحیات (چاپ پنجم). تهران: طهوری. 2. جامی، عبدالرحمان. (1386). نفحات‌‌الانس من حضرات‌‌القدس (چاپ پنجم). تهران: سخن. 3. جرجانی، میرسید شریف. (1907م). شرح المواقف. قم: الشریف الرضی، افست. 4. حلاج، حسین بن منصور. (1384). طواسین (چاپ اول). تهران: نشر علم. 5. حیدری، بتول. (1393). بررسی تحلیلی عبارت «من عشق فکتم و عفّ فمات فهو شهید» بر اساس متون عربی و فارسی. ادبیات عرفانی و اسطوره‌‌شناختی، 10(35)، صص 137-178. 6. رودگر، محمد. (1395). شگرد باورپذیری در حکایات عطار در مقایسه با داستانهای مارکز. پژوهش‌‌های ادبیات تطبیقی، 4(4)، صص 1-24. 7. شبستری، شیخ محمود. (1382). گلشن راز (چاپ اول). تهران: طلایه. 8. شیخ‌‌الاسلامی، راضیه‌السادات. (1387). نقد و بررسی کتب درسی ادبیات فارسی دوره‌‌ی متوسطه. وبلاگ گروه ادبیات استان همدان. http://adabiyat-e-jam.blogfa.com. 9. صادق‌‌زاده، رقیه؛ منادی، مرتضی. (1387). جایگاه نمادهای هویت ملی در کتاب های درسی ادبیات فارسی و تاریخ دوره متوسطه رشته علوم انسانی. نوآوری‌‌های آموزشی، 7(27)، صص 125-136. 10. عطار نیشابوری، فریدالدین. (1905م). تذکره‌‌الاولیاء (ج2، چاپ اول). لیدن: مطبعه لیدن. 11. عطار نیشابوری، فریدالدین. (1373). منطق‌‌الطیر (چاپ اول). تهران: مرکز نشر دانشگاهی. 12. عفیفی، فرج‌‌الله. (1388). صوفیان و حدیث سازی (چاپ اول). تهران: راه نیکان. 13. عین‌‌القضات همدانی، عبدالله بن محمد. (1341). تمهیدات. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 14. غزالی، محمد. (بی‌‌تا). احیاء علوم‌‌الدین (ج8، چاپ اول) بیروت: دارالکتب العربی. 15. فروزانفر، بدیع الزمان. (1390). احادیث و قصص مثنوی (چاپ ششم). تهران: امیرکبیر. 16. لاهیجی، محمد. (1383). مفاتیح‌‌الاعجاز فی شرح گلشن راز (چاپ پنجم). تهران: زوّار. 17. مولوی، جلال‌‌الدین. (1375). مثنوی معنوی (تصحیح: رینولد نیکلسون، ج1 و2، چاپ اول). تهران: توس. 18. مهرمحمدی، محمود و همکاران. (1390)، برنامه درسی، نظرگاهها، رویکردها و چشم‌اندازها، تهران: سمت. 19. نعیم، محمد. (1387). شرح مثنوى (مصحح و محقق: علی اوجبی، چاپ اول)، تهران: کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شوراى اسلامى. 20. نظرپور، مهدی. (1387). آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. قم: دفتر نشر معارف. 21. وثاقتی جلال، محسن. (1394). شگردهای هجویری برای باورپذیری حکایت‌‌های شگفت انگیز کشف المحجوب. عرفانیات در ادب فارسی، 7(25)، صص121-141. 22. همایی، جلال‌‌الدین. (1376). مولوی نامه (ج1، چاپ نهم). تهران: موسسه نشر هما. 23. همدانی، امید. (1386). از کلام اشعری تا باورهای صوفیانه، تأثیر کلام اشعری بر باب اول مصباح الهدایه. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد، 39 (3)، صص 127-146. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,253 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 994 |
||