یادداشت

سینما و هویت زنان 

سینما، پیش از آن‌که قالب یا موضوعی هنری باشد، رسانه است و اتفاقاً کارکردهای خاص رسانه‌ای خود را دارد. فیلم‌های سینمایی، نقشی انکارناپذیر در شکل‌گیری دیدگاه‌ها و تحولات فکری و رفتاری مخاطبان و در مجموع، روند حرکت اجتماع دارند. سینما بیش از این‌که برای مخاطب جذاب باشد، سینماگران را مجذوب خود کرده است که در این بین، سینماگران زن هم در این عرصه حضور پررنگی از خود نشان داده‌اند؛ اما اگر نگاهی ارزشی به سینما داشته باشیم، باید بتوانیم هویت واقعی یک زن را در آن پیدا کنیم؛ چرا که هویت و شأنیت زنان، به‌خاطر مسئولیت خطیر تربیت و آموزش در نهاد خانواده، بسیار پراهمیت است. اما هویت زنان در سینما، در دو زمان قبل و بعد از انقلاب با هم متفاوت است. هویت زن در سینمای قبل از انقلاب را می‌توان از اصل بی‌هویتی نامید؛ چرا که آنان در آن برهه، به‌طورکلی در قالبی کلیشه‌ای، مبتنی بر سینمای غیربومی نمایان می‌شدند و فیلم‌سازان در گزینش بازیگران زن، توجه چندانی به مهارت بازیگری‌شان نداشتند. او یا عروسک خانه‌نشین بود و یا عروسک مجالس! اما با ظهور انقلاب، هویت به زنان سینماگر هدیه شد؛ به‌گونه‌ای که دیگر نگاه به زن، نگاهی ابزاری نبود. او شأنیت پیدا کرد و توانست حضوری در منزلت حقیقی خود داشته باشد و فرصتی بیابد برای ابراز اندیشه‌هایی که وی را در پیشبرد تعالی جامعه‌اش سهیم می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد، حضور زنان در سینمای قبل از انقلاب تنها در عرصه‌ی بازیگری، آن هم در نقش‌های کلیشه‌ای پررنگ بوده است و در جایگاه‌های دیگر، نقشی نداشته‌اند؛ اما در سینمای پس از انقلاب، حضور زنان در جایگاه‌های دیگر تولید فیلم، به‌ویژه عرصه‌های مهم و محوری مانند کارگردانی، چهره‌پردازی و طراحی صحنه و لباس افزایش یافته است. بنابراین به گواهی تحقیقات انجام‌شده، ظهور انقلاب اسلامی نقش پررنگی‌تر در هویت‌بخشی به زنان سینماگر از دوره‌های قبل داشته است. 

ترین‌های ماه

خبر خوب ماه: اطلاعات زنان سرپرست خانوار در وزارت کار تکمیل شد.

خبر تلخ ماه: زنان بیشتر در معرض کرونا هستند.

خبر پرسش قابل تأمل ماه: اگر زنان در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کنند، شورای نگهبان آن‌ها را تأیید صلاحیت می‌کند؟

خبر مسرت‌بخش ماه: افسردگی پاییزی که بیشتر به سراغ زنان می‌آید، قابل درمان است.

خبر عجیب ماه: عروس فیلیپینی تصمیم گرفت تا با پیاده‌شدن از ویلچر، خودش راهروی محل برگزاری جشن عروسی تا محلی را طی کند که داماد حضور داشت.

خبر شیرین ماه: بانوان شطرنج‌باز ایران، مقابل باخت نخست قهرمانی جام ملت‌های آسیا پیروز شدند.