آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,486 |
| تعداد مقالات | 35,381 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,474,614 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,504,072 |
بسط الگوی منطقهگرایی دانش‌بنیان در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران؛ ساختار هنجاری و الزامات نهادی و اجتماعی | ||
| علوم سیاسی | ||
| دوره 24، شماره 94 - تابستان 400، مرداد 1400، صفحه 31-54 اصل مقاله (974.57 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/psq.2021.62414.2585 | ||
| نویسنده | ||
| راضیه مهرابی کوشکی* | ||
| استادیار پژوهشکده مطالعات فناوری، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 25 آبان 1400، تاریخ پذیرش: 28 آبان 1400 | ||
| چکیده | ||
| هدف پژوهش حاضر تبیین الگوی منطقهگرایی دانش‌بنیان جمهوری اسلامی ایران، ساختار و ملزومات آن در میدان عمل است. این الگو و کاربست آن در عرصه روابط خارجی همواره مسئله‌ای مهم در محیط همسایگی و حوزه تمدنی جهان اسلام بوده‌است. برخی با توجه به تمایزات هویتی موجود، بر انزواگرایی تأکید دارند و برخی تفاسیر آرمان‌گرایانه، ایدئولوژیک و به‌دور از واقعیات صحنه کنش، ایران را با پیامدهایی چون ایران‌هراسی و تنش‌های هویتی با محیط پیرامونی مواجه مینمایند. به‌نظر میرسد، مسیر ترسیمی در بیانیه گام دوم انقلاب با تقویت الزامات، حفظ ارزش‌ها و اصول بنیادین آن، بیش‌ترین تعامل سازنده با محیط پیرامونی را فراهم نماید تا در یک بازی برد ـ برد منافع ملی کشور در حد بهینه تأمین گردد. سؤال اصلی نوشتار این است که بیانیه گام دوم انقلاب در تبیین وضعیت آینده کنش‌گری جمهوری اسلامی ایران در صحنه نظام منطقهای و همسایگی چه الگویی را ارائه مینماید و ساختار هنجاری و الزامات نهادی و اجتماعی تحقق آن چیست؟ با ابتنا بر گزارههای بیانیه و بهرهگیری از نظریات و تجارب موجود، می‌توان به چارچوب عمل‌گرایانه‌ای رسید که در آن علم و فناوری، محور روابط جمهوری اسلامی ایران در منطقه پیرامونی قرار گیرد تا ضمن تنش‌زدایی به توسعه و پیشرفت درون تمدنی دست یافت. نتایج مطالعه نشان داد، مناسب‌ترین زمینه منطقهگرایی تکیه‌بر ظرفیت‌های علم و فناوری و اقتصاد مبتنی بر آن است. همچنین اصول و قواعد رفتاری باید به‌سوی ساخت تصویری مصمم، پیش‌رو، قابل‌اعتماد و منعطف از ایران برساخته شود تا در کنار تقویت دیپلماسی علم و فناوری، اصلاحات مناسب در ساختار نهادی به‌ویژه در وزارت امور خارجه انجام پذیرد. توجه به واسطه‌های قدرتمند یعنی نیروهای اجتماعی منطقه گزاره دیگری است که این الگو را به موفقیت و تأمین منافع ایران نزدیک میسازد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سیاست خارجی؛ منطقهگرایی؛ دیپلماسی علم و فناوری؛ بیانیه گام دوم انقلاب | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Pattern Expansion of knowledge-based regionalism in the foreign policy of the Islamic Republic of Iran; Normative structure and institutional and social requirements | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Razie Mehrabi Kooshki | ||
| Assistant Professor, Faculty of Technology Studies Institute, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The purpose of this study is to explain the pattern of regionalism of scholars in the Islamic Republic of Iran, its structure and requirements in the field. This model and its application in the field of foreign relations has always been an important issue in the neighborhood and in the field of civilization of the Islamic world. Some emphasize isolationism due to the existing identity differences, and some idealistic, ideological interpretations, far from the realities of the action scene, confront Iran with consequences such as Iranophobia and identity tensions with the surrounding environment. It seems that the drawing path in the statement of the second step of the revolution, by strengthening its requirements, preserving its values and fundamental principles, will provide the most constructive interaction with the surrounding environment in order to provide the national interests of the country optimally in a win-win game. The main question of the article is that the model of the statement of the second step of the revolution in explaining the future status of the Islamic Republic of Iran in the regional and neighborhood system presents a model and what is the normative structure and institutional and social requirements for its realization? Based on the statements of the statement and using the existing theories and experiences, it is possible to reach a pragmatic framework in which science and technology are the focus of the Islamic Republic of Iran's relations in the surrounding region to achieve development and progress within civilization while de-escalating tensions. The results of the study showed that the most appropriate context for regionalism is relying on the capacities of science and technology and the economy based on it. Also, the principles and rules of conduct should be built towards building a determined, progressive, reliable and flexible image of Iran, in addition to strengthening science and technology diplomacy, appropriate reforms in the institutional structure, especially in the Ministry of Foreign Affairs. Attention to powerful intermediaries, namely the social forces of the region, is another proposition that brings this model closer to Iran's success and security. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Foreign Policy, Regionalism, Science And Technology Diplomacy, The Power Of Loose Links, The Statement Of The Second Step Of The Revolution | ||
| مراجع | ||
|
احتشامی، ا. (1378). سیاست خارجی ایران در دوران سازندگی. (مترجم: ا. متقی و ز. پوستین‌چی). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
برزگر، ک. (1388«الف»). سیاست خارجی ایران از منظر رئالیسم تهاجمی و تدافعی. روابط خارجی، 1(1)، صص 113-153.
برزگر، ک. (1394«ب»). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه: بین حوادث 11 سپتامبر 2001 و تحولات عربی. تهران: مرکز آموزش و پژوهش‌های بین‌المللی.
بیدل، پ.؛ محمودزاده، ع.ا. (1391). بررسی میزان تعلق اجتماعی مردم به جامعه ایران و رابطه آن با اعتماد اجتماعی و فردگرایی؛ مطالعه موردی شهر مشهد. تحقیقات فرهنگی، 5(2)، صص 31- 63.
توال، ف. (1384). ژئوپلیتیک شیعه. (مترجم: ک. باصر). تهران: ویستار.
چهرآزاد، س. (1398). کاربست دیپلماسی علم و فناوری در روابط بین‌‌الملل. مطالعات سیاسی، 45، صص 193-214.
خامنه‌ای، س.ع. (19/2/1384«الف»). بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان استان کرمان. قابل دسترس در:
خامنه‌ای، س.ع. (22/11/1397«ب»). بیانیه «گام دوم انقلاب» خطاب به ملت ایران. قابل دسترس در:
سیمبر، ر. (1385). منطقهگرایی و صلح‌سازی در جهان با تأکید بر خلیج فارس. چشم‌انداز جغرافیایی، صص 19-34.
شیخون، ا.؛ طالبی آرانی، ر. (1399). آینده‌پژوهی منطقهگرایی نوین پیش‌روی جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس. رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، 12(1)، صص 95-124.
ظریف، م.ج. (30/10/1399). برای تشکیل معاونت اقتصادی در وزارت خارجه کل ساختار را به‌هم زدیم. قابل دسترس در:
https://www.farsnews.ir/news
مستوفی، ف. (18/11/1399). وظایف و مسئولیت‌های رایزن بازرگانی. قابل دسترس در:
مظفری، م.؛ موسوی‌زاده، س.م. (1390). مقایسه مفهوم صدور انقلاب در انقلاب‌های فرانسه و روسیه. جستارهای سیاسی معاصر، 2(1)، صص 47-71.
میرحسینی، ف.؛ عیوضی، م.ر. (1398). سناریوهای آینده جایگاه ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی ایران در نظام قدرت منطقهای غرب آسیا در افق 1410، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال بیست و دوم، ش 83، تابستان، صص 143-169.
نصراللهی، ز. (8/9/1399). چند رایزن بازرگانی و اقتصادی در کشورهای همسایه داریم؟ قابل دسترس در:
نوروزی، ع.؛ مهرابی کوشکی، ر.؛ مشایخ، ج. (1399). ایران و چندجانبهگرایی راهبردی مبتنی بر دیپلماسی علم: مطالعه تطبیقی حضور ایران، ترکیه، عربستان و مالزی در سازمان‌های بین‌المللی علم و فناوری. علوم سیاسی، 89، ص 121-158.
Appleby, J. (1992). Recovering America’s Historic Diversity: Beyond Exceptionalism. The Journal of American History, 79(2), P.419-431.
Bell, D. (1991). The ‘Heglian Secret’: Civil Society and American Exceptionalism in Shafer. Byron E.(ed.). Is America Different? A New Look at American Exceptionalism. Oxford: Clarendon Press.
Davis, R.T. & Lynn-Jones, S.M. (1987). Citty Upon a Hill. Foreign Policy,66.
Ferrero, C. (2013). The Iran Narrative: The Ideational Context of US Foreign Policy Decision-Making toward the Islamic Republic of Iran’. Iran and the Caucasus, 17(1), P.41–76.
Granovetter, M. (1973). The Strength of Wak Tiese. American Journal of Sociology, 78(6), P.1360- 1380.
Holsti, K.J. (1964). The Concept of Power in the Study of International Relations. Background, 7(4). P.179–194.
Kratochwil, F. (2007). Constructivism: what it is(not) and how it matters. EUI Florence, Spring.
Lloyd, C. (2014). Introduction: American Exceptionalism, a Reconsideration. European Journal of American Culture, 33(3), P.159-164.
Nye, J.S. (2011). Power and foreign policy. Journal of Political Power, 4(1), P.9-24.
Onuf, N.G. (1989).World of Our Making: Rules and Rule in social Theory and International Relations. Columbia: University of South Carolina Press.Lin, N. (2001). Social Capital: A Theory of Social Structure and Action. Cambridge: Cambridge University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 716 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 527 |
||