آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,316 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,994,392 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,706,257 |
بازنگری کفایت اقرار واحد در ثبوت جرائم حدی قیادت، قذف، شرب خمر و سرقت | ||
| فقه | ||
| دوره 28، شماره 108، دی 1400، صفحه 98-136 اصل مقاله (843.74 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2021.60736.2288 | ||
| نویسندگان | ||
| حامد حق محمدی* 1؛ محمد محسنی دهکلانی2؛ محمد مهدی زارعی3 | ||
| 1دانشجوی دکترای گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
| 3استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 14 اردیبهشت 1400، تاریخ بازنگری: 06 مهر 1400، تاریخ پذیرش: 05 آذر 1400 | ||
| چکیده | ||
| در اعتبار و حجیت اقرار به‌عنوان یکی از دلائل اثبات جرائم حدی هیچ تردید و اختلافی نیست، اما در تعداد اقرار لازم جهت ثبوت چنین جرائمی، تفاوت در آرا مشاهده میشود. مشهور و -به‌تبعیت از آن- قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ در جرائم قیادت، قذف، شرب خمر و سرقت (حد قطع) به‌اعتبار دو اقرار در ثبوت این جرائم ملتزم شده است. برخی نیز اقرار واحد را کافی دانسته‌اند. منشأ نظر مشهور، قیاس به مستندات زنا و لواط، عدم‌مداقه در مستندات کفایت اقرار واحد، و جریان‌دادن وسیع اصول و قواعد حاکم بر حدود است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی پس از بازنگری دلائل، در نهایت قائل به تفصیل شده است. بر اساس این پژوهش، ادله مشهور از قبیل استناد به شهرت فتوایی، فحوای روایات، بیان سلار دیلمی و علامه حلی، عدم‌امکان تمسک به عموم قاعده اقرار و دلائل دیگر، در اثبات لزوم دو اقرار در ثبوت جرائم قیادت، قذف، شرب خمر کافی نبوده و حقْ کفایت اقرار واحد است؛ اما در ثبوت حد سرقت، مستندات قائلان کفایت اقرار واحد و اشکالات آنان در مباحث روایی باب، از اتقان لازم برخوردار نبوده، فلذا اعتبار دو اقرار در ثبوت حد سرقت به قوت خویش باقی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جرائم حدی؛ اقرار واحد؛ اعتبار تعدد اقرار؛ محقق خویی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Examination of the Adequacy of a Single Confession in Proving the Hadd Crimes for Qiadat, Qazf, Drinking Alcohol, and Theft | ||
| نویسندگان [English] | ||
| hamed haghmohammadi1؛ mohammad mohseni dehkalani2؛ mohammad mahdi zarei3 | ||
| 1PhD Student, Department of Islamic Jurisprudence and Law, Faculty of Theology, Mazandaran University, Babolsar, Iran. | ||
| 2Associate Professor, Department of Islamic Jurisprudence and Law, Faculty of Theology, Mazandaran University, Babolsar, Iran. | ||
| 3Assistant Professor, Department of Islamic Jurisprudence and Law, Faculty of Theology, University of Mazandaran, Babolsar, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| There is no doubt in the validity and authenticity of the confession as one of the arguments for proving hadd crimes, but jurists have different viewpoints in the number of confessions necessary to prove such crimes. According to most jurists' viewpoint and Islamic penal code of 2013, it is required to validate two confessions in proving the crimes of qiadat (pimping, or ‘bringing people together for zena or lavvat’ with or without payment), qazf (slanderous accusations of zena or sodomy), drinking alcohol and theft (limit of certainty). Some have considered a single confession sufficient. The origin of most jurists' viewpoint is the comparison of documents of adultery and sodomy, the lack of accuracy in the documents of the adequacy of a single confession, and the great focus on the principles and rules of hudud. The current study is finally detailed using a descriptive-analytical method after reviewing the arguments. According to this study, well-known arguments such as referring to the most jurists' fatwas, the content of narrations, the statements of Sallar Deylami and Allameh Helli, the impossibility of relying on the general rule of confession and other arguments were not enough to prove the necessity of two confessions in proving the crimes of qiadat, qazf and drinking alcohol and a single confession is sufficient. However, in proving the hadd of theft, the documents of those who believe in the sufficiency of a single confession and their problems in the common narrative issues have not been necessarily valid, so the validity of the two confessions in proving the hadd of theft remains in force. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Hadd crimes, single confession, validity of multiple confessions, Mohaghegh Khoi | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم. 1. ابن‌أبی‌زینب، محمد بن ابراهیم. (۱۳۹۷ق). الغیبة للنعمانی (چاپ اول). تهران: نشر صدوق. 2. ابن‌ادریس حلی، محمد بن منصور بن احمد. (۱۴۱۰ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى (چاپ دوم). قم: دفتر انتشارات اسلامى. 3. ابن‌براج طرابلسى، قاضى عبدالعزیز. (۱۴۰۶ق). المهذب (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامى. 4. ابن‌حمزه طوسى، محمد بن على. (۱۴۰۸ق). الوسیلة إلى نیل الفضیلة (چاپ اول). قم: انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشی(ره). 5. ابن‌رشد، محمد بن احمد. (۱۹۹۵م). بدایة المجتهد ونهایة المقصد (چاپ اول). بیروت: دارالفکر. 6. ابن‌زهره حلبی، حمزة بن على حسینى. (۱۴۱۷ق). غنیة النزوع إلى علمی الأصول والفروع (چاپ اول). قم: مؤسسه امام صادق(علیه السلام). 7. ابن‌قدامه، عبدالله بن احمد. (۱۳۸۸ق). المغنی (چاپ اول). قاهره: مکتبة القاهره. 8. ابن‌قولویه قمی، جعفر بن محمد. (۱۳۹۸ق). کامل الزیارات (چاپ اول). نجف اشرف: دارالمرتضویة. 9. احسایى، محمد بن علی. (۱۴۰۵ق). عوالی اللئالی العزیزیة (چاپ اول). قم: دار سید الشهداء. 10. اکبرنژاد، محمدتقی. (۱۳۸۹). حجیت ذاتى بناهاى عقلایى و تأثیر آن در فقه و اصول. فقه، (۶۴)، صص ۱۱۴-۱۶۵. 11. بجنوردى، سیدحسن بن آقابزرگ موسوى. (۱۴۱۹ق). القواعد الفقهیة (چاپ اول). قم: نشر الهادی. 12. بروجردی، سیدحسین طباطبایی. (۱۴۱۲ق). حاشیة علی کفایة الاصول (مقرر: حسینعلی منتظری، چاپ اول). قم: نشر انصاریان. 13. بروجردی، سیدحسین طباطبایی. (۱۴۱۵ق). نهایة الاصول (مقرر: حسینعلی منتظری، چاپ اول). قم: نشر تفکر. 14. بروجردی، سیدحسین طباطبایی. (۱۴۱۶ق الف). البدر الزاهر (چاپ سوم). قم: دفتر آیت‌الله بروجردی(ره). 15. بروجردی، سیدحسین طباطبایی. (۱۴۱۶ق ب). تقریر بحث السید البروجردی (مقرر: علی‌پناه اشتهاردی، چاپ اول).قم: دفتر انتشارات اسلامى. 16. بهجت، محمدتقى. (۱۴۲۶ق).جامع المسائل (چاپ دوم). قم: دفتر معظم‌له. 17. تبریزی، جواد بن على. (۱۴۱۷ق). أسس الحدود والتعزیرات (چاپ اول). قم: دفتر مؤلف. 18. ترحینی عاملى، سیدمحمدحسین. (۱۴۲۷ق). الزبدة الفقهیة فی شرح الروضة البهیة (چاپ چهارم). قم: دارالفقه للطباعة والنشر. 19. حر عاملى، محمد بن حسن. (۱۴۰۹ق). وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة (چاپ اول). قم: مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام). 20. حسینی جلالی، سیدمحمدرضا. (۱۳۷۸). المنهج الرجالی والعمل الرائد (چاپ اول). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. 21. حلى، سیدبن طاووس. (۱۴۰۶ق). فلاح السائل ونجاح المسائل (چاپ اول). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم. 22. حلى، مقداد بن عبدالله سیورى. (۱۴۰۴ق). التنقیح الرائع لمختصر الشرائع (چاپ اول). قم: انتشارات کتابخانه معظم‌له. 23. حلى، مقداد بن عبدالله سیورى. (۱۴۲۵ق). کنز العرفان فی فقه القرآن (چاپ اول). قم: انتشارات مرتضوى. 24. حلى، یحیى بن سعید. (۱۴۰۵ق). الجامع للشرائع (چاپ اول). قم: مؤسسة سیدالشهداء العلمیة. 25. حلی، حسن بن یوسف. (۱۴۱۷ق). خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال. نجف اشرف: منشورات المطبعة الحیدریة. 26. خمینى، سیدروح اللّٰه. (۱۴۲۱ق). کتاب البیع (چاپ اول). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره). 27. خمینی، سیدروح‌الله. (۱۴۰۹ق). تحریر الوسیلة (چاپ اول). قم: مؤسسه مطبوعات دارالعلم. 28. خمینی، سیدروح‌الله. (۱۳۸۲). تهذیب الاصول (مقرر: جعفر سبحانی، چاپ اول). قم: انتشارات اسماعیلیان. 29. خمینی، سیدروح‌الله. (۱۴۱۵ق). انوار الهدایة فی تعلیقات علی الکفایة (چاپ اول). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). 30. خوانسارى، سیداحمد بن یوسف. (۱۴۰۵ق).جامع المدارک فی شرح مختصر النافع (چاپ دوم). قم: مؤسسه اسماعیلیان. 31. خویى، سیدابوالقاسم. (۱۴۱۷ق). مصباح الأصول: مباحث حجج و امارات (چاپ پنجم). قم: مکتبة الداوری. 32. خویی، سیدابوالقاسم. (۱۴۰۹). معجم رجال الحدیث (چاپ چهارم). قم:دفتر معظم له. 33. خویی، سیدابوالقاسم. (۱۴۱۹ق). دراسات فی علم الاصول (مقرر: سیدمحمود شاهرودی، چاپ اول). تهران: دائرةالمعارف اسلامی. 34. خویی، سیدابوالقاسم. (۱۴۲۲ق الف). مبانی تکملة المنهاج (چاپ اول). قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی(ره). 35. خویی، سیدابوالقاسم. (۱۴۲۲ق ب). مصباح الاصول (مقرر: سیدمحمد سرور بهسودی، چاپ پنجم). قم: نشر داوری. 36. خویی، سیدابوالقاسم. (بی‌تا). مصباح الفقاهة (مقرر: محمدعلی توحیدی). نجف اشرف: المطبعة ال‍ح‍ی‍دری‍ه. 37. روحانى قمى، سیدصادق حسینى. (۱۴۱۲ق). فقه الصادق(علیه السلام) (چاپ اول). قم: دارالکتاب مدرسه امام صادق(علیه السلام). 38. سبحانى تبریزى، جعفر. (۱۳۸۸). الوسیط فی اُصول الفقه (چاپ چهارم). قم: مؤسسه امام صادق(علیه السلام). 39. سبحانی تبریزی، جعفر. (۱۴۲۹ق). الموجز فی اصول الفقه (چاپ اول). قم: مؤسسه امام صادق(علیه السلام). 40. سبزوارى، سیدعبدالأعلى. (۱۴۱۳ق). مهذّب الأحکام (چاپ چهارم). قم: مؤسسة المنار. 41. سلار دیلمى، حمزة بن عبد العزیز. (۱۴۰۴ق). المراسم العلویة والأحکام النبویة(چاپ اول). قم: منشورات الحرمین. 42. سید مرتضى، على بن حسین موسوى. (۱۴۱۵ق). الانتصار فی انفرادات الإمامیة (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامى. 43. شبیری زنجانی، سیدموسی. درس خارج: کتاب نکاح. سال سوم، جلسه ۲۴۰. 44. شهید اول، محمد بن مکى عاملی. (۱۴۱۰ق). اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة (چاپ اول). بیروت: دارالتراث-الدار الإسلامیة. 45. شهید ثانی، زین‌الدین بن على عاملی. (۱۴۱۳ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام (چاپ اول). قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة. 46. صدوق، محمد بن على. (۱۳۶۲). الخصال (چاپ اول). قم: جامعه مدرسین. 47. صدوق، محمد بن على. (۱۴۱۳ق). من لا یحضره الفقیه (چاپ دوم). قم: دفتر انتشارات اسلامى. 48. صدوق، محمد بن على. (۱۴۱۵ق). المقنع (چاپ اول). قم: مؤسسه امام هادى(علیه السلام). 49. طباطبایی حائرى، سیدعلى بن محمد. (۱۴۱۸ق). ریاض المسائل (چاپ اول). قم: مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام). 50. طباطبایی حائرى، سیدعلى بن محمد. (بی‌تا). ریاض المسائل (چاپ اول). قم: مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام). 51. طوسی، محمد بن حسن. (۱۳۸۷ق الف). الجمل و العقود فی العبادات (چاپ اول). مشهد: نشر دانشگاه فردوسى. 52. طوسی، محمد بن حسن. (۱۳۸۷ق ب). المبسوط فی فقه الإمامیة (چاپ سوم). تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة. 53. طوسی، محمد بن حسن. (۱۳۹۰ق). الاستبصار فیما اختلف من الأخبار (چاپ اول). تهران: دارالکتب الإسلامیة. 54. طوسی، محمد بن حسن. (۱۴۰۰ق). النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى (چاپ دوم). بیروت: دارالکتاب العربی. 55. طوسی، محمد بن حسن. (۱۴۰۷ق الف). الخلاف (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامى. 56. طوسی، محمد بن حسن. (۱۴۰۷ق ب). تهذیب الأحکام (چاپ چهارم). تهران: دارالکتب الإسلامیة. 57. علامه حلى، حسن بن یوسف. (۱۴۱۰ق). إرشاد الأذهان (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامى. 58. علامه حلى، حسن بن یوسف. (۱۴۱۰ق). مختلف الشیعة فی احکام الشریعة (چاپ دوم). قم: دفتر انتشارات اسلامى. 59. فاضل لنکرانى، محمد. (۱۴۱۶ق). القواعد الفقهیة (چاپ اول). قم: چاپخانه مهر. 60. فاضل لنکرانى، محمد. (۱۴۲۲ق). تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة: الحدود (چاپ اول). قم:مرکز فقهى ائمه اطهار(علیهم السلام). 61. فاضل هندى، محمد بن حسن. (۱۴۱۶ق). کشف اللثام والإبهام عن قواعد الأحکام (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامى. 62. فیاض کابلی، محمداسحاق. (بی‌تا). منهاج الصالحین. قم: مکتب سماحة آیة‌الله العظمی الحاج شیخ محمد اسحاق الفیاض. 63. کشی، محمد بن عمر. (بی‌تا). اختیار معرفة الرجال. قم: مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام). 64. کلینی، محمد بن یعقوب. (۱۴۰۷ق). الکافی (چاپ چهارم). تهران: دارالکتب الإسلامیة. 65. گرجی، ابوالقاسم. (۱۳۸۵). تاریخ فقه و فقها (چاپ هشتم). تهران: انتشارات سمت. 66. گلپایگانى، سیدمحمدرضا موسوى. (۱۴۱۲ق). الدر المنضود فی أحکام الحدود (چاپ اول). قم: دارالقرآن الکریم. 67. مؤمن قمى، محمد. (۱۴۲۲ق). مبانی تحریر الوسیلة: کتاب الحدود (چاپ اول). تهران: تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره). 68. محدث نورى، میرزا حسین. (۱۴۰۸ق). مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل (چاپ اول). بیروت: مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام). 69. اردبیلی، محمد بن علی. (۱۴۰۳ق). جامع الرواة (چاپ اول). بیروت: دارالأضواء. 70. محقق اردبیلی، احمد بن محمد. (۱۴۰۳ق). مجمع الفائدة والبرهان فی شرح إرشاد الأذهان (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامى. 71. محقق حلى، جعفر بن حسن. (۱۴۰۸ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال والحرام (چاپ دوم). قم: مؤسسه اسماعیلیان. 72. محقق حلى، جعفر بن حسن. (۱۴۱۸ق). المختصر النافع فی فقه الإمامیة (چاپ ششم). قم: مؤسسة المطبوعات الدینیة. 73. محقق داماد، سیدمصطفى. (۱۴۰۶ق). قواعد فقه (چاپ دوازدهم). تهران: مرکز نشر علوم اسلامى. 74. محقق کرکی، علی بن حسین. (۱۴۱۴ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد (چاپ دوم). قم: مؤسسة آل‌البیت(علیهم السلام). 75. مرعشى نجفى، سیدشهاب‌الدین. (۱۴۲۴ق). السرقة على ضوء القرآن والسنة (چاپ اول). قم: انتشارات کتابخانه آیة‌الله مرعشى. 76. مظفر، محمدرضا. (۱۳۷۰). اصول الفقه (چاپ چهارم). قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. 77. مغربى، نعمان بن محمد تمیمى. (۱۳۸۵ق). دعائم الإسلام (چاپ دوم). قم: مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام). 78. مفید بغدادی، محمد بن محمد بن نعمان. (۱۴۱۳ق). المقنعة (چاپ اول). قم: کنگره جهانى هزاره شیخ مفید. 79. مکارم شیرازی، ناصر. (۱۴۱۱ق). القواعد الفقهیة (چاپ سوم). قم: مدرسه امیرالمؤمنین(علیه السلام). 80. منتظری نجف‌آبادى، حسینعلى. (بی‌تا). کتاب الحدود (چاپ اول). قم: انتشارات دارالفکر. 81. موسوی اردبیلی، سیدعبدالکریم. (۱۴۲۳ق). فقه القضاء (چاپ دوم). قم: مؤسسة النشر لجامعة المفید. 82. موسوی اردبیلی، سیدعبدالکریم. (۱۴۲۷ق). فقه الحدود والتعزیرات (چاپ اول). قم: مؤسسة النشر لجامعة المفید. 83. نجاشی، احمد بن علی. (بی‌تا). رجال النجاشی. قم: نشر اسلامی. 84. نجفى، محمدحسن. (۱۴۰۴ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام (چاپ هفتم). بیروت: دارإحیاء التراث العربی. 85. نراقى، مولى احمد بن محمدمهدى. (۱۴۱۷ق). عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام (چاپ اول). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى. 86. وحید خراسانى، حسین. (۱۴۲۸ق). منهاج الصالحین (چاپ پنجم، ۳ جلد). قم: مدرسه امام باقر(علیه السلام). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 465 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 420 |
||