اسلامی, الماس. (1400). سیر معنایی واژه شهادت در قرآن. اسلام و مطالعات اجتماعی, 3(پاییز و زمستان (پیاپی 6)), 97-136. doi: 10.22081/jikm.2022.62671.1068
الماس اسلامی. "سیر معنایی واژه شهادت در قرآن". اسلام و مطالعات اجتماعی, 3, پاییز و زمستان (پیاپی 6), 1400, 97-136. doi: 10.22081/jikm.2022.62671.1068
اسلامی, الماس. (1400). 'سیر معنایی واژه شهادت در قرآن', اسلام و مطالعات اجتماعی, 3(پاییز و زمستان (پیاپی 6)), pp. 97-136. doi: 10.22081/jikm.2022.62671.1068
اسلامی, الماس. سیر معنایی واژه شهادت در قرآن. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1400; 3(پاییز و زمستان (پیاپی 6)): 97-136. doi: 10.22081/jikm.2022.62671.1068
دبیر پژوهشکده جنگ های نامنظم و توسعه پدافند داخلی- پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس
تاریخ دریافت: 22 آذر 1400،
تاریخ بازنگری: 28 دی 1400،
تاریخ پذیرش: 10 بهمن 1400
چکیده
شهادت و شهادت‌طلبی از موضوعات و مسائل قرآنی و حدیثی و از اصول مهم و ضروریات دین اسلام است که باید به‌درستی شناخته شود. بهترین منبع برای شناسایی منشأ ماهیت و ویژگی‌های شهادت، بررسی و کشف ابعاد و زوایای آن در قرآن و روایات است. درک رازها و راه و رسم شهادت برای نمایش طریقۀ شهادت‌طلبی ضروری و لازم است. بررسی حوزه معنایی واژه شهادت و سیر معنایی آن در متون جاهلی و قرآن، نشان‌دهنده آن است که واژه شهادت از نظر لغوی همان معنای اولیه است و شهادت اصطلاحی بعد از نزول قرآن از توسیع و ترفیع معنایی برخوردار شده است. بررسی مشتقات ریشه «شهادت» با مفهوم کشته‌شده در راه خدا نشان می‌دهد این واژه با حفظ معنای اساسی «حضور»، «ادراک حضور»، «مشاهده»، «شاهد» و «گواهی» و با عناصر معنایی با بار ارزشی مثبت در سیر تکامل معنایی خود وارد نظام معنایی قرآن شده است؛ به عبارت دیگر می‌توان گفت هرچند مفهوم مشتقات «شهد» نزد عرب آن روز کاملاً شناخته‌شده بود، معنای کشته‌شده در راه خدا را پیدا کرد که براساس متعلق آن می‌توانست سعادت انسان را تأمین کند. این پژوهش درصدد است تا ضمن پاسخ به سؤال سیر معنایی شهادت در قرآن کریم، در ادامه عناصر سازندۀ معنایی شهید و شهادت را بررسی کند.
The Semantic Course of the Word "Martyrdom" in the Qur'an
نویسندگان [English]
almas eslami
چکیده [English]
Martyrdom and seeking martyrdom are among the issues and problems of the Qur'an and Hadith and one of the important principles and necessities of the religion of Islam that must be properly identified. The best source for identifying the origin of the nature and characteristics of martyrdom is to study and discover its aspects and angles in the Qur'an and narratives. Understanding the secrets and ways of martyrdom is necessary to show the path of martyrdom. Examining the semantic field of the word martyrdom and its semantic course in the texts of Jahiliyah (age of ignorance before the emergence of Islam) and the Qur'an, shows that the word martyrdom is literally the same as the original meaning and the term martyrdom after the revelation of the Qur'an has been expanded and promoted. Examining the root derivatives of "martyrdom" with the concept of being killed in the way of God shows that this word retains its basic meaning (in Persian) "presence", "perception of presence", "observation", "witness" and "testimony" and has entered the semantic system of the Qur'an with semantic elements with positive value in the course of its semantic evolution. In other words, it can be said that although the concept of "Shahada (in Arabic شَهَدَ)" derivatives was well known to the Arabs of that age, it was used as the meaning of being killed in the way of God, according to which it could ensure human happiness. This study seeks to answer the question of the semantic course of the word "martyrdom" in the Holy Qur'an, and then to examine the constructive semantic elements of "martyr and martyrdom".
کلیدواژه‌ها [English]
Course, semantics, Qatil fi Sabile Allah, jihad, martyr and martyrdom
مراجع
* قرآن‌کریم (مترجم: ناصر مکارم شیرازی). قم: اسوه.
* نهج البلاغه. (١٣٧٩). (مترجم: محمد دشتی). قم: انتشارات حضور.
ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی. (1379ق). فتح الباری شرح صحیح البخاری (محقق: محمد فؤاد عبدالباقی). بیروت: دارالمعرفة،
ابن درید الأزدی، بو بکر محمد بن الحسن. (1987م). جمهرة اللغة (محقق: رمزی منیر بعلبکی). بیروت: دارالعلم للملایین.
ابن فارس، ابوالحسین احمد بن فارس بن زکریا. (1404ق). معجم مقاییس اللغة. قم: مکتب الأعلام الإسلامی.
ابن‌اسحاق، محمد. (بی‌تا). سیرة ابن اسحاق (محقق: محمد حمید الله). معهد الدراسات والأبحاث للتعریف.
ابن ماجه. (1395ق). سنن ابن ماجه (به کوشش: محمد فؤاد). بیروت: دار احیاء التراث العربى.
سجستانی، أبوداود. (2009م). سنن ابوداود سلیمان بن اشعث (محقق: شعیب أرنؤوط و محمد کامل قره بللی). بیجا: دار الرسالة.
ابن‌منظور، محمد بن مکرم. (1414ق /1993م). لسان العرب (چاپ سوم). بیروت: دار صادر.
