یوسفی مقدم, محمد صادق, آل نبی, سید محسن. (1400). نقد و بررسی رویکرد قرآن‌محوری در فرآیند استنباط فقهی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 26(101), 25-42. doi: 10.22081/jqr.2022.61882.3328
محمد صادق یوسفی مقدم; سید محسن آل نبی. "نقد و بررسی رویکرد قرآن‌محوری در فرآیند استنباط فقهی". اسلام و مطالعات اجتماعی, 26, 101, 1400, 25-42. doi: 10.22081/jqr.2022.61882.3328
یوسفی مقدم, محمد صادق, آل نبی, سید محسن. (1400). 'نقد و بررسی رویکرد قرآن‌محوری در فرآیند استنباط فقهی', اسلام و مطالعات اجتماعی, 26(101), pp. 25-42. doi: 10.22081/jqr.2022.61882.3328
یوسفی مقدم, محمد صادق, آل نبی, سید محسن. نقد و بررسی رویکرد قرآن‌محوری در فرآیند استنباط فقهی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1400; 26(101): 25-42. doi: 10.22081/jqr.2022.61882.3328
2دانش‌آموخته حوزه علمیه قم و دکتری دانشگاه تهران، پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
تاریخ دریافت: 22 شهریور 1400،
تاریخ بازنگری: 01 دی 1400،
تاریخ پذیرش: 14 دی 1400
چکیده
قرآن‌محوری یکی از جریان‌های پیشینه‌دار در حوزه معارف دینی و ازجمله تشریع است. این جریان در اهل سنت با سابقه تاریخی مشخص و با طی فراز و نشیب‌های زیادی نضج گرفته و امروزه در میان برخی عالمان اهل تسنن پیروانی دارد. اما در نگرش شیعی آن نوپدید است. به تعبیر دیگر، اگر مشخصه اصلی قرآن‌محوری را مرجعیت انحصاری قرآن و نفی یکپارچه سنت بدانیم، این دو خصلت به‌طور تام و تمام در شیعه ظهور نیافته است. اما در عین حال نمی‌توان از رگه‌ها و لایه‌هایی از حضور این جریان در تفکر شیعی، همچون نگاه انتقادی به حدیث و سنت فقهی گذشته، شأن توضیحی و تأکیدی سنت، اعتبارزدایی از شهرت و اجماع و رها شدن از دیدگاه‌های گذشتگان چشم‌پوشی نمود؛ علائمی که به حضور نحیف و بی‌رمق سنت در فرآیند استنباط منجر شده است. نشانه‌ها و علائم این حضور، هم در اصل فرآیند اجتهاد، و هم در نتایج و پیامدهای آن قابل رهگیری است؛ علائمی که در سنت فقهی شیعه قابل هضم و توجیه نیست و نوعی تجدیدنظرطلبی را نمایان می‌سازد. این مقاله با همین نگاه و به استناد پیروان این نگرش، در صدد تبیین و بازنمایی بیشتر این نشانه‌ها و البته نقد و ارزیابی آنها می‌باشد.
Critique of the Qur’an-centered Approach in the Process of Jurisprudential Inference
نویسندگان [English]
Muhammad Sadeq Yusefi Muqaddam1؛ Sayyid Mohsen Al-e Nabi2
1Associate Professor, Islamic Sciences and Culture Research Institute
2Qum Seminary and Tehran University Ph.D. Graduate; Researcher of Islamic Sciences and Culture Research Institute
چکیده [English]
Qur’an-centeredness is one of the long-standing trends in the field of religious education, including legislation. This trend has matured in the Sunnis with a clear historical background and through many ups and downs, and today it has followers among some Sunni scholars. But in the Shi’ite view it is new. In other words, if we consider the main characteristic of the Qur’an-centeredness as the exclusive authority of the Qur’an and the integrate negation of the Sunnah, these two qualities have not appeared in full in the Shi’ism. But at the same time, one cannot ignore the traces and layers of the presence of this trend in Shi’ite thought, such as a critical view of the hadith and the jurisprudential tradition of the past, the explanatory and emphatic dignity of the tradition, discrediting fame and consensus and abandoning the views of the past; signs that have led to the weak presence of tradition in the process of inference. The signs and symptoms of this presence is traceable both in the process of ijtihad and in its results and consequences; signs that are not digestible and justifiable in the Shi’ite jurisprudential tradition and show a kind of revisionism. This article, with the same view and citing the followers of this attitude, seeks to further explain and represent these signs and, of course, to critique and evaluate them.
