آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,387 |
| تعداد مقالات | 34,316 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,990,509 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,703,959 |
پویش فرهنگی شعوبیّه با محوریت برجسته‌سازی و برساخت روایات | ||
| تاریخ اسلام | ||
| مقاله 5، دوره 25، شماره 3، مهر 1403، صفحه 123-142 اصل مقاله (1.54 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/hiq.2022.59957.2137 | ||
| نویسندگان | ||
| احمد عباسی نیا* 1؛ حسن شادپور2؛ محمدنبی سلیم2 | ||
| 1دانشجوی دکترای تاریخ اسلام، دانشگاه آزاد واحد شاهرود، ایران | ||
| 2استادیار گروه تاریخ اسلام، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 05 بهمن 1399، تاریخ بازنگری: 21 اردیبهشت 1400، تاریخ پذیرش: 29 اردیبهشت 1400 | ||
| چکیده | ||
| با تسلط دودمان بنی‌امیه بر نظام سیاسی اسلام، تفکر برتری عرب بر عجم رواج یافت. گسترش روایاتی با مضمون برتری نژادی عرب‌ها از سوی اخباریون وابسته به خلافت، واکنش نومسلمانان، به‌ویژه طرف‌داران جنبش شعوبیّه را در پی داشت و اهل تسویه با هدف احراز و بازسازی فرهنگ ملی، منطبق با جوهره اسلام راستین، از راه برجسته‌سازی و گاه برساخت روایات، به نفی پان‌عربیسم اموی مبادرت کردند. این پژوهش با تکیه بر روش وصفی ـ تحلیلی، آهنگ آن دارد تا چرایی و چگونگی واکنش نهضت شعوبیّه به رویکرد امویان را بررسی کند. یافته‌های پژوهش، حاکی از آن است که در دوره اموی به دلیل سیطره خفقان‌آور نظام سیاسی، شعوبیّه نخست در چالشی تساوی‌خواهانه برای نفی برتری عرب و کسب هویت ملی مستقل، دست به برجسته‌سازی و گاه ساخت روایات زدند و سپس، قلمروی این پویش فرهنگی به عرصه‌های دیگر در حوزه: ادبیات، تاریخ، تفسیر، عرفان و مانند آن گسترش یافت | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شعوبیّه؛ امویان؛ ایرانیان؛ نژاد عرب؛ منازعات قومی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Cultural Survey of Sho’ubieh Focusing on Foregrounding and Constructing Narratives | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ahmad abasinia1؛ Hassan Shadpoor2؛ mohammadnabi Salim2 | ||
| 1Ph. D candidate of history of Islam, Islamic Azad Universiy, Shahrood branch, Iran. | ||
| 2Associate professor of history of Islam, Islamic Azad University, Shahrood, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Simultaneous with the dominance of the Umayyad dynasty over the political system of Islam, the idea of Arab superiority over non-Muslims got prevalent. The propagation of narratives concerning the racial superiority of the Arabs by the traditionists affiliated to the caliphate caused the reaction of the neo-Muslims, especially the followers of the Sho’ubieh movement, and they aimed to authenticate and restore the national culture in accordance with the essence of true Islam, and negated Umayyad Pan-Arabism by foregrounding and sometimes constructing the narratives. Relying on the descriptive-analytical method, this research is to investigate the why and how of the reaction of Sho’ubieh movement towards the Umayyad approach. The findings of the research indicate that, due to the suffocating dominance of the political system in Umayyad era, Sho’ubieh started foregrounding and sometimes constructing the narratives in an egalitarian challenge to negate Arab supremacy and to gain an independent national identity, and then, the territory of this cultural survey was expanded to other domains of literature, history, commentary, mysticism and the like. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Sho’ubieh, Umayyads, Iranians, Arab race, ethnic conflicts | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم، 1378ش، ترجمه: مهدی الهی قمشه‌ای، قم: نشر صدیقه.
نهج البلاغه، 1395ش، گردآوردنده: سید رضی، مترجم: محمد دشتی، تهران: پیام مهر عدالت.
ابراهیم حسن، حسن، 1360ش، تاریخ سیاسی اسلام، ترجمه: ابوالقاسم پاینده، تهران: جاویدان.
ابن‌الندیم، محمدبن‌اسحاق، 1381ش، الفهرست، ترجمه: محمدرضا تجدد، تهران: اساطیر.
ابن‌بلخی، 1385ش، فارسنامه ابن‌بلخی، تهران: اساطیر.
ابن‌جوزی، عبدالرحمن‌بن‌علی، 1386ق، الموضوعات، تحقیق: عبدالرحمن محمد عثمان، مدینة منورة: المکتبة السلفیة.
ابن‌خلدون، ابوزیدعبدالرحمن‌بن‌محمد، 1383ش، العبر (تاریخ ابن‌خلدون)، ترجمه: عبدالمحمد آیتی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ابن‌خلکان، شمس‌الدین احمد، بی‌تا، وفیات الأعیان وإنباء أبناء الزمان، مصحح: احسان عباس، بیروت: دار الثقافة.
ابن‌عبدربه اندلسی، عمربن‌محمد، 1411ق، العقد الفرید، بیروت: دار الکتب العربی.
اصفهانی ابوالفرج، علی‌بن‌حسین، 1368ش، الأغانی، ترجمه: محمدحسین مشایخ فریدونی، تهران: علمی و فرهنگی.
افتخارزاده، محمودرضا، 1376ش، شعوبیّه ناسیونالیسم ایرانی، قم: دفتر نشر معارف اسلامی.
امین، احمد، 1358ش، فجر الإسلام، ترجمه: عباس خلیلی، تهران: اقبال.
امینی، عبدالحسین، 1387ش، الغدیر، ترجمه: زین‌العابدین قربانی، تهران: انتشارات بنیاد بعثت.
انصاف‌پور، غلامرضا، 1359ش، روند نهضت‌های ملی و اسلامی در ایران، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
بلعمی، ابوعلی محمدبن‌محمد، 1353ش، تاریخ بلعمی، تصحیح: محمدتقی بهار، تهران: تابش.
بیات، عزیزالله، 1370، تاریخ ایران از ظهور اسلام تا دیالمه، تهران: دانشگاه ملی ایران.
بیهقی، ابوبکر احمدبن‌حسین، 1405ق، دلائل النبوة ومعرفۀ احوال صاحب الشریعة، بیروت: دار الکتب العلمیة.
جاحظ، ابی‌عثمان عمروبن‌بحر، 1409ق، البیان والتبیین، قم: المنشورات الأرومیة.
جعفریان، رسول، 1381، تاریخ ایران اسلامی، تهران: دانش و اندیشه معاصر.
حسین، طه، 1388ش، آئینه اسلام، ترجمه: محمدابراهیم آیتی، قم: اندیشه مولانا.
حقی، اسماعیل، 1405ق، روح البیان، بیروت: دار الفکر.
دهقان منگابادی، بمانعلی، 1383ش، تاریخ تدوین حدیث و جوامع حدیثی، تهران: هستی‌نما.
زرین‌کوب، عبدالحسین، 1362، بامداد اسلام، تهران: امیرکبیر.
شهرستانی، محمدبن‌عبدالکریم، 1387ش، الملل والنحل، ترجمه: سید محمدرضا جلالی نائینی، تهران: اقبال.
صدیقی، غلامحسین، 1375، جنبش‌های دینی ایرانی در قرن‌های دوم و سوم هجری، تهران: پاژنگ.
طباطبایی، سید محمدحسین، 1378، تفسیر المیزان، مترجم: محمدباقر موسوی، قم: اسلامی.
طبرسی، ابوعلی فضل‌بن‌حسن، 1410ق، مجمع البیان، تهران: مکتب العلمیة الإسلامیة.
طبری، محمد‌بن‌جریر، 1375ش، تاریخ طبری، مترجم: ابوالقاسم پاینده، تهران: اساطیر.
عسقلانی، ابن‌حجر، 1390ق، لسان المیزان، بیروت: الأعلمی.
عسگری، سید مرتضی، 1362ش، یکصد پنجاه صحابی ساختگی، ترجمه: محمد سردارنیا، تهران: بدر.
غروی نائینی، نهله، 1379ش، فقه الحدیث و روش‌های نقد متن، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
کلینی، ابوجعفر محمد‌بن‌یعقوب، 1367ش، الکافی، تحقیق: علی‌اکبر غفاری، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
متقی هندی، علاءالدین علی‌بن‌حسام‌الدین، 1409ق، کنز العمال، بیروت: مؤسسة الرسالة.
مجلسی، محمدباقر، 1403ق، بحار الأنوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
معارف، مجید، 1377ش، تاریخ عمومی حدیث، تهران: انتشارات کویر.
معروف حسنی، هاشم، 1372ش، اخبار و آثار ساختگی، مترجم: حسین صابری، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
مقدّسی، ابوعبدالله محمد‌بن‌احمد، 1361ش، أحسن التقاسیم، مترجم: علی‌نقی منزوی، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان.
مقریزی، احمدبن‌علی، 1998م، الخطط، بیروت: مکتبة مدبولی.
مکارم شیرازی، ناصر، 1380، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
ممتحن، حسینعلی، 1354ش، نهضت شعوبیّه، تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
نرشخی، ابوبکربن‌محمد جعفر، 1362ش، تاریخ بخارا، ترجمه: ابونصر القبادی، تهران: قوس.
یعقوبی، احمد، 1366ش، تاریخ یعقوبی، ترجمه: محمدابراهیم آیتی، تهران: علمی و فرهنگی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 442 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 52 |
||