آمار
| تعداد نشریات | 42 |
| تعداد شماره‌ها | 2,098 |
| تعداد مقالات | 31,211 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,473,437 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,863,367 |
بررسی آیات مستثنیات سوره بقره | ||
| مطالعات علوم قرآن | ||
| مقاله 6، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 12، تیر 1401، صفحه 134-158 اصل مقاله (1.7 MB) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqss.2022.64100.1195 | ||
| نویسندگان | ||
سهیلا پیروزفر  1؛ امیررضا قندهاری نژاد2
| ||
| 1دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد. ایران | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد. ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 11 خرداد 1401، تاریخ بازنگری: 02 مهر 1401، تاریخ پذیرش: 06 تیر 1401 | ||
| چکیده | ||
| آیات مستثنیات یا متداخل، به معنای وجود بعضی آیات مدنی در سوره‌های مکی و برعکس است. ادعای وجود آیات مستثنیات در آثار قرن اول منعکس نشده است، بلکه در آثار متأخر آمده و با گذشت زمان گستره موارد استثنا توسعه یافته و با موافقان و مخالفانی مواجه شده است. به‌تدریج در منابع علوم قرآنی و تفسیر از 197 آیه مدنی در سوره‌های مکی و 26 آیه مدنی در سور مدنی یاد شده است. برخی از اساس، وجود استثنا را رد کرده‌اند و برخی دیگر، مواردی را رد و مواردی را تأیید کرده یا درباره آن سکوت کرده‌اند؛ بیشترین نقد درباره وجود آیات مکی در سوره‌های مدنی است. این مقاله به روش تحلیل انتقادی ادعای وجود آیات مکی در سوره مدنی بقره را بررسی و با تحلیل چرایی شکل‌گیری این ادعا، با استناد به سیاق و تناسب آیات و بهره‌گیری از تفاسیر و نقد ادله مدعیان استثنا، نشان داده است خلط میان معیار مکانی و زمانی در تعریف مکی و مدنی و پذیرش بدون چون و چرای روایات و تفسیر نادرست از آیه، موجب شکل‌گیری استثنا در آیات شده است و نزول این آیات با آیات پیشین و پسین خود یکپارچه و در دوران مدنی بوده و این ادعا اساساً باطل است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آیات مستثنیات؛ سوره بقره؛ مکی؛ مدنی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Examination of the Verses of Mustasnayat in Surah Al-Baqarah | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Soheila Pirouzfar1؛ Amir Reza Ghandahari Nejad2 | ||
| 1Associate professor, Department of Qur'an and Hadith Sciences, Faculty of Theology, University of Ferdowsi, Mashhad, Iran | ||
| 2M.A Student, University of Ferdowsi, Mashhad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Verses of Mustasnayat (exceptions) or Mutadakhil mean the existence of some Madani verses in Makki surahs and vice versa. The claim of the existence of verses of Mustasnayat is not reflected in the works of the first century, but in the later works, and with the passage of time, the range of exceptions has been developed and faced with supporters and opponents. Gradually, 197 Madani verses in Makki surahs and 26 Makki verses in Madani surahs have been mentioned in the sources of Qur'anic sciences and interpretation. Some have rejected the existence of the exception and others have rejected some cases and confirmed some cases or remained silent about it. The most criticism is about the presence of Makki verses in 0existence of Makki verses in Madani Surah of al-Baqarah and by analyzing the reason for the formation of this claim, referring to the context and appropriateness of the verses and using the interpretations and criticism of the arguments of the claimants of exception, it has been shown that the mixture of the time and place criteria in the definition of Makki and Madani and the unquestioning acceptance of narrations and incorrect interpretation of the verse have led to the formation of exceptions in the verses. The revelation of these verses was integrated with the preceding and following verses in the Madani era, and this claim is basically invalid. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Verses of Mustasnayat, Surah Al-Baqarah, Makki, Madani | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم. * نهج البلاغه. 1. آلوسى، محمود بن عبدالله. (1415ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی (ج1). بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون. 2. ابن‌اثیر، علی بن محمد. (1386ق). الکامل فی التاریخ (ج2). بیروت: دارصادر. 3. ابن‌سعد، محمد بن سعد بن منیع الهاشمی. (1410ق). طبقات الکبری (ج2). بیروت: دار الکتب العلمیه. 4. ابن‌ضریس، محمد بن ایوب. (1408ق). فضائل القرآن. دمشق: دارالفکر. 5. ابن‌ابی‌زمنین، محمد بن عبدالله. (1424ق). تفسیر ابن‌ابی‌زمنین (ج1). بیروت: دارالکتب العلمیة. 6. ابنعادل، عمر بن على. (1419ق). اللباب فى علوم الکتاب (ج1). بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون. 7. ابن‌عاشور، محمدطاهر. (1420ق). تفسیر التحریر و التنویر المعروف بتفسیر ابن‌عاشور (ج1). بیروت: مؤسسة التاریخ العربی. 8. ابوعبیده، معمر بن مثنى. (1381ق). مجاز القرآن (ج1). قاهره: مکتبة الخانجی. 9. بازرگان، مهدی. (1386). سیر تحول قرآن (ج1). تهران: بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان. 10. پیروزفر، سهیلا. (1390). اسباب نزول و نقش آن در تفسیر قرآن. مشهد: به‌نشر. 11. ترمذی، محمد بن عیسی. (1387ق). الجامع الصحیح معروف به سنن ترمذی (ج5). مدینه: المکتبه السلفیه. 12. ثعلبى، احمد بن محمد. (1422ق). الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی (ج1 و 5). بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 13. حکیم، سیدمحمدباقر. (1425ق). علوم القرآن. قم: مجمع الفکر الاسلامی. 14. حیدری مزرعه آخوند، محمدعلی. (1395). عوامل پیدایش آیات مستثنیات، فصلنامه علمی – پژوهشی پژوهش‌های قرآنی، 21(81)، صص142-165. 15. دانی، عثمان بن سعید. (۲۰۱۱م). البیان فی عد آی القرآن (محقق: فرغلی سیدعرباوی). بیروت: دارالکتب العلمیة. 16. دروزه، محمد عزه. (1421ق). التفسیر الحدیث: ترتیب السور حسب النزول (ج6، چاپ دوم). بیروت: دارالغرب الإسلامی. 17. زرقانى، محمد عبدالعظیم. (بی‌تا). مناهل العرفان فى علوم القرآن (ج1). بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 18. زرکشى، محمد بن بهادر. (1410ق). البرهان فى علوم القرآن (ج1). بیروت: دارالمعرفة. 19. زمخشرى، محمود بن عمر. (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل (ج1، چاپ سوم)، بیروت: دارالکتاب العربی. 20. سمرقندى، نصر بن محمد. (1416ق). تفسیر السمرقندى المسمى بحر العلوم (ج1). بیروت: دارالفکر. 21. سید قطب شاذلی. (1425ق). فى ظلال القرآن (ج1، چاپ سی‌وپنجم). بیروت: دار الشروق. 22. سیوطى، عبدالرحمن بن ابىبکر. (1404ق). الدر المنثور فى التفسیر بالماثور (ج1). قم: کتابخانه عمومى حضرت آیت‌الله العظمى مرعشى نجفى&. 23. سیوطى، عبدالرحمن بن ابىبکر. (1421ق). الإتقان فی علوم القرآن (ج1، چاپ دوم). بیروت: دارالکتاب العربی. 24. طباطبایى، سیدمحمدحسین. (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج1 و 2، چاپ دوم). بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. 25. طبرسی، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (ج1، 2 و 6). تهران: ناصرخسرو. 26. طبری، محمد بن جریر. (۱۴۱۲ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن (ج1، 2 و 20). بیروت: دارالمعرفة. 27. طبرى، محمد بن جریر. (1356). ترجمه تفسیر طبرى (ج1، چاپ دوم). تهران: توس. 28. عیاشى، محمد بن مسعود. (1380ق). التفسیر (تفسیر العیاشی) (ج1). تهران: مکتبة العلمیة الاسلامیة. 29. فائز، قاسم. (1390). بررسی نظریه آیات مستثنیات سور مکی و مدنی، فصلنامه مطالعات تفسیری، ۲(8)، صص 127-152. 30. فائز، قاسم. (1395). بررسی و نقد تداخل آیات مکی و مدنی. مشهد: بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی. 31. فخر رازى، محمد بن عمر. (1420ق). التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب) (ج5). بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 32. قرشى بنابى، علىاکبر. (1377). تفسیر احسن الحدیث (ج1، چاپ سوم). تهران: بنیاد بعثت. 33. قرطبى، محمد بن احمد. (1364). الجامع لأحکام القرآن (ج1، 3). تهران: ناصرخسرو. 34. کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). الکافی (ج4). تهران: دارالکتب الاسلامیه. 35. ماوردى، على بن محمد. (بی‌تا). النکت و العیون تفسیر الماوردى (ج1). بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون. 36. معرفت، محمدهادى. (1410ق). التمهید فی علوم القرآن (ج1، چاپ سوم). قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم. 37. مقاتل بن سلیمان. (1423ق). تفسیر مقاتل بن سلیمان (ج1). بیروت: دار احیاء التراث العربی. 38. یعقوبی، محمد بن اسحاق. (1422ق). تاریخ الیعقوبی (ج2). بیروت: دارالکتب العلمیه. 39. هیثمی، نورالدین علی بن ابی‌بکر. (1408ق). مجمع الزوائد (ج6). بیروت: دارالکتب العلمیة. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 194 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 51 |
||
