پورشمسی, رفعت, مهریزی طرقی, مهدی, راد, علی, ایازی, سید محمدعلی, سرشار, مژگان. (1401). تحلیل نظری غرر آیات در آرای قرآن‌پژوهان با رویکرد اخلاقی و تربیتی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 27(102), 113-136. doi: 10.22081/jqr.2021.62606.3417
رفعت پورشمسی; مهدی مهریزی طرقی; علی راد; سید محمدعلی ایازی; مژگان سرشار. "تحلیل نظری غرر آیات در آرای قرآن‌پژوهان با رویکرد اخلاقی و تربیتی". اسلام و مطالعات اجتماعی, 27, 102, 1401, 113-136. doi: 10.22081/jqr.2021.62606.3417
پورشمسی, رفعت, مهریزی طرقی, مهدی, راد, علی, ایازی, سید محمدعلی, سرشار, مژگان. (1401). 'تحلیل نظری غرر آیات در آرای قرآن‌پژوهان با رویکرد اخلاقی و تربیتی', اسلام و مطالعات اجتماعی, 27(102), pp. 113-136. doi: 10.22081/jqr.2021.62606.3417
پورشمسی, رفعت, مهریزی طرقی, مهدی, راد, علی, ایازی, سید محمدعلی, سرشار, مژگان. تحلیل نظری غرر آیات در آرای قرآن‌پژوهان با رویکرد اخلاقی و تربیتی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1401; 27(102): 113-136. doi: 10.22081/jqr.2021.62606.3417
1دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات وعلوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران
4استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 07 مرداد 1400،
تاریخ بازنگری: 14 آذر 1400،
تاریخ پذیرش: 17 آذر 1400
چکیده
یکی از مسائلی که در طول تاریخ نظر عده‌ای از قرآن‌پژوهان و مفسران را به خود جلب نموده، بحث در زمینه مفاهیم، مضامین و آیات و سوره‌های بنیادین و کلیدی قرآن کریم است که نقشی اصیل، مرجع و گاه جامع در تفسیر برخی آیات دیگر دارند. این دغدغه در میان آنان منجر شد که هر یک، اصطلاحاتی را برای این مفاهیم و آیات و سوره‌ها برگزینند. این تحقیق با روش تحلیلی، به کتاب‌ها و آثار قرآن‌پژوهان از قرن پنجم هجری تا دوره معاصر مراجعه و اصطلاحات متعدد در این زمینه را استخراج و تحلیل نموده و به چیستی و مؤلفه‌های عناوین وضع‌شده توسط آنان پرداخته و به برخی نکات اشتراک و افتراق آنها دست یافته است. بررسی‌ها نشان داد که با شش واژه برای نشان‌دادن مفاهیم و آیات برگزیده قرآن مواجهه‌ایم که عبارت‌اند از: 1- محکم، 2- جواهر، 3- افضل و فاضل، 4- کلید، 5- مضامین اصلی، 6- غرر آیات. یکی از مؤلفه‌های مشترک همه اصطلاحات شش‌گانه «توحید» است که مهم‌ترین مبنای تربیت اخلاقی قرآن می‌باشد.
Theoretical Analysis of the Exalted Verses (Ghurar al-Āyāt) in Views of the Qur’an Researchers with a Moral and Educational Approach
نویسندگان [English]
Raf’at PourShamsi1؛ Mahdi Mehrizi Toroqi2؛ Ali Rad3؛ Sayyid Muhammad Ali Ayazi4؛ Mozhgan Sarshar4
1Ph.D. Student of Qur’an and Hadith Sciences, Science and Research Branch of Islamic Azad University of Tehran
2Associate Professor, Science and Research Branch of Islamic Azad University of Tehran
3Associate Professor, Farabi Pardis, Tehran University
4Assistant Professor, Science and Research Branch of Islamic Azad University of Tehran
چکیده [English]
One of the issues that has attracted the attention of some Qur’an researchers and commentators throughout history is the discussion about the basic concepts, themes, verses, and key chapters of the Holy Qur’an that have an original, referential, and sometimes comprehensive role in the interpretation of some other verses. This concern among them prompted each one of them to choose terms for these concepts and verses and sūras. This research, by analytical method, refers to the books and works of Qur’an researchers from the fifth century AH to the contemporary period and extracts and analyzes various terms in this field and deals with the nature and components of the titles given by them and achieves some points of similarities and differences. Studies have shown that we are faced with six words to indicate the selected concepts and verses of the Qur’an, which include: 1. unequivocal (muḥkam), 2. essences (jawāhir), 3. the best (afḍal) and the most virtuous (fāḍil), 4. key, 5. main themes, 6. exalted verses. One of the common components of all six terms is tawḥīd (monotheism), which is the most important basis of moral education of the Qur’an.
کلیدواژه‌ها [English]
exalted verses, the verses of the essences, the best and the most virtuous, the key (miftāḥ), monotheism
مراجع
قرآن کریم.
آلوسى، محمود (1415ق)، روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانى، بیروت: دارالکتب العلمیة.
ابن بابویه (صدوق)، محمدبن على (1398ق)، التوحید، قم: جامعه مدرسین.
ابن درید، محمدبن حسن (1987)، جمهرة اللغة، بیروت: دار العلم للملایین.
پورافخم، مریم؛ ایازی، سید محمدعلی (1393)، «ایزوتسو و دو اثر قرآنی وی»، فصلنامه تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال یازدهم، شماره 3، ص 5-32.
پورافخم، مریم؛ و عباسی، مهرداد (1391)، «بررسی کاربرد معناشناسی همزمانی در دیدگاه معناشناختی ایزوتسو با تکیه بر مفهوم ایمان»، پژوهش های اعتقادی کلامی، سال دوم، شماره 5، ص 113-142.
ثعلبی، احمدبن محمّد (1422ق)، الکشف و البیان، بیروت: دار احیاء التراث.
جباروند بهروز، وحیده (1394)، تحلیل و بررسی غرر آیات از دیدگاه آیت االله جوادی آملی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مراغه: دانشکده علوم قرآنی.
جوادی آملی، عبدالله (1380)، تسنیم، قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1383)، توحید در قرآن، قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1386)، سرچشمه اندیشه، به کوشش عباس رحمیان محقق، قم: اسراء.
مجلسی، محمدباقر (1989)، بحارالانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
مصباح یزدی، محمدتقی (بی‌تا)، معارف قرآن، قم: مؤسسسه امام خمینی.
معرفت، محمدهادی (1415ق)، التمهید فی علوم القرآن، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
مکارم شیرازی، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
موسوی بهبهانی، سید علی (1368)، «نقد و بررسی نظرات مهم درباره متشابهات قرآن»، کیهان اندیشه، شماره 28، ص93-100.
میبدی، احمد (1371)، کشف الاسرار وعدة الابرار، تهران: امیر کبیر.
میرحسینی، محمود؛ قاسمی، محمد (1393)، «معرّفی و نقد روش ایزوتسو در کتاب مفاهیم اخلاقی ـ دینی در قرآن مجید»، پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین)، سال پنجم، شماره 19، ص 147-174.
