آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,408 |
| تعداد مقالات | 34,617 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,341,210 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,871,536 |
ارزیابی مبانی سبک تفسیر موضوعی تنزیلی | ||
| مطالعات علوم قرآن | ||
| مقاله 3، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 12، تیر 1401، صفحه 49-76 اصل مقاله (1.74 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqss.2022.64057.1194 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن قمرزاده* 1؛ نسیم تیموری2 | ||
| 1استادیار و مدیرگروه فقه قرآن و حدیث مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم السلام). قم. ایران | ||
| 2دانش‌پژوه سطح 4 مجتمع آموزش عالی کوثر. تهران. ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 05 خرداد 1401، تاریخ بازنگری: 02 تیر 1401، تاریخ پذیرش: 12 شهریور 1401 | ||
| چکیده | ||
| محققان از منظرهای گوناگونی به تفسیر موضوعی پرداخته‌اند که حاصل آن ابداع شیوه‌های متفاوت در این سبک تفسیری است. یکی از رویه‌هایی که در عصر حاضر نظر جامعه علمی را به خود معطوف ساخته، سبک تفسیر موضوعی تنزیلی است. ازآنجاکه این رویه، مدعی کشف روش‌های نهادینه‌سازی آموزه‌های قرآنی است، بررسی میزان کارایی آن در این مقاله بررسی شده است. بدین منظور ابتدا به مبانی این رویه که عبارت است از «مشروعیت و جواز تفسیر به ترتیب نزول»، «امکان دستیابی به ترتیب نزول»، «حکیمانه‌بودن قرآن در محتوا و روش»، «انسجام آیات و سور»، «عدم تعارض تفسیر تنزیلی با قول توقیفیت آیات و سور در مصحف رسمی» و «گفتاری‌بودن کلام قرآن» اشاره می‌شود و سپس تحت عناوین «عدم مشروعیت تفسیر به ترتیب نزول»، «عدم تأثیر ترتیب نزول در فهم مراد الهی»، «عدم اطمینان به ترتیب سور»، «تغییر قرآن»، «دشواری یافتن محور اصلی هر سوره» به روش توصیفی - تحلیلی ارزیابی می‌شود که حاصل آن کارآمدی نسبی این رویه تفسیری است؛ هرچند نیازمند تنقیح و بازنگری جدی در برخی از مبانی آن است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تفسیر موضوعی؛ رویه موضوعی تنزیلی؛ ارزیابی مبانی تنزیلی؛ ترتیب نزول | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Evaluation of the Basics of Revelational Thematic Interpretation Style | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohsen Ghamarzadeh1؛ Nasim Teymoori2 | ||
| 1Assistant Professor and Director of the Qur'an and Hadith Fiqh Center at the Jurisprudential Center of Pure Imams. Qom. Iran. | ||
| 2Islamic Seminary Student in Level 4, Kawsar Higher Education Institute. Tehran. Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Researchers have dealt with the thematic interpretation (of the Qur'an) from various perspectives, which resulted in the creation of different methods in this interpretation style. One of the procedures that has attracted the attention of the scientific community in the current era is the revelational interpretation style. Since this procedure claims to discover the methods of institutionalization of Qur'anic teachings, its effectiveness has been examined in this paper. For this purpose, first of all, the basics of this procedure are considered, which are "legitimacy and permissibility of interpretation in the order of descent", "the availability of the order of descent", "the wisdom of the Qur'an in its content and method", "coherence of verses and surahs", "non-conflict of the revelational interpretation with the belief in devotion of verses and surahs in the formal Holy Qur'an" and "the words of the Qur'an as being verbal". Then, they are evaluated under the titles of "The illegitimacy of interpretation according to the order of revelation", "The lack of influence of the order of revelation in the understanding of God's purpose", "Uncertainty about the order of surahs", "Changes in the Qur'an", "Difficulty in finding the main axis of each surah" in a descriptive-analytical method and leads to the relative efficiency of this interpretation procedure. However, it needs explanation and serious revision in some of its basics. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Thematic interpretation, thematic procedure of revelation, evaluation of revelational basics, revelation order | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم. 1. ابن‌ماجه، محمد بن یزید. (1418ق). سنن ابن‌ماجه (ج1). بیروت: دارالجیل. 2. اخوان، محمد. (1395). نقدی بر مقاله «نگاهی به تفسیر قرآن براساس ترتیب نزول». مطالعات تفسیری، 7(25)، صص 175 - 190. 3. بازرگان، عبدالعلی. (1375). نظم قرآن (ج1). تهران: قلم. 4. بازرگان، مهدی. (1365). سیر تحول قرآن. تهران: انتشارات کلمه. 5. بازرگان، مهدی. (1374). پا به پای وحی: تفسیر تدبری قرآن بر حسب نزول. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. 6. بخاری، محمد بن اسماعیل. (1401ق). صحیح البخاری (ج2). بیروت: دارالفکر. 7. بقاعی، ابراهیم بن عمر. (1427ق). نظم الدرر فی تناسب الآی و السور (ج1 و 3، چاپ سوم). بیروت: دارالکتب العلمیه. 8. بهجت‌پور، عبدالکریم. (1392). تفسیر تنزیلی، مبانی، اصول، قواعد و فوائد. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. 9. بهروزی‌لک، غلام‌رضا؛ رنجبر، محمدرضا. (1397). فرآیند دولت‌سازی نبوی در سورههای مکی مبتنی بر تفسیر تنزیلی. مجله سیاست متعالیه، (21)، صص ۷-24. 10. بهروزی‌لک، غلام‌رضا؛ رنجبر، محمدرضا. (1397). فرآیند دولت‌سازی نبوی در نخستین سوره مدنی براساس تفسیر تنزیلی». مجله پژوهشهای سیاست اسلامی، (13)، صص۳۵- 58. 11. جواهری، محمدحسن. (1398). قرینه زمان نزول و خطای راهبردی در فهم مفسر. فصلنامه ذهن، 20(80). صص 97- 125. 12. حکیم، سیدمحمدباقر. (1425ق). علوم القرآن. قم: مجمع الفکر الاسلامی. 13. حوی، سعید. (1412ق). الاساس فی التفسیر (ج5). قاهره: دارالاسلام. 14. دروزه، محمدعزت. (1383ق). التفسیر الحدیث (ج3، 6 و 11). قاهره: دار إحیاء الکتب العربیه. 15. دهخدا، علی‌اکبر. (1325). لغت‌نامه (ج12). تهران: مجلس شورای ملی. 16. رابینز، استیفن. (1384). تئوری سازمان (مترجمان: سیدمهدی الوانی و حسن دانایی‌فرد، چاپ دهم). تهران: صفار. 17. رامیار، محمود. (1362). تاریخ قرآن. تهران: امیرکبیر. 18. سبحانی تبریزی، جعفر. (1383). منشور جاوید قرآن (ج1). قم: مؤسسه امام صادق(علیه السلام). 19. سیوطی، جلال‌الدین. (بی‌تا)، الاتقان فی علوم القرآن (ج1 و 2). بیروت: دارالمعرفه. 20. شرقاوی، احمد بن محمد. (1425ق). موقف الشوکانی فی تفسیره من المناسبات (ج1). مصر: جامعه الازهر. 21. شهرستانی، محمد عبدالکریم. (1376). مفاتیح‌الاسرار و مصابیح‌الابرار (مترجم: محمدعلی آذرشب). تهران: دفتر نشر مکتوب. 22. شوکانی، محمد بن علی. (1414ق). فتح الغدیر (ج1). بیروت: دارالکلم الطیب. 23. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج1 و 13، چاپ پنجم). قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. 24. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1420ق). قرآن در اسلام (ج3). قم: لوح محفوظ. 25. طبرسی، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (ج6، محقق: جواد بلاغی). تهران: انتشارات ناصرخسرو. 26. عروسى حویزى، عبد على بن جمعه. (1415ق). تفسیر نور الثقلین (ج4، محقق: سیدهاشم رسولی محلاتی، چاپ چهارم). قم: انتشارات اسماعلیان. 27. عیاشی، محمد بن مسعود. (1380ق). تفسیر عیاشی (ج1). تهران: چاپخانه علمیه. 28. غلامی، عبدالله. (1391). مطالعه و بررسی خلافت در قرآن به سبک تفسیر تنزیلی. پژوهشنامه معارف قرآنی، (10)، صص ۱- 18. 29. فخر رازی، محمد بن عمر. (1420ق). التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب) (ج10). بیروت: دار احیاء التراث العربی. 30. فرشچیان، رضا. (1388). نقدی بر تفسیر به ترتیب نزول. پژوهش دینی، (19)، صص 89 - 102. 31. فیض کاشانی، محمدمحسن. (1406ق). الوافی. اصفهان: کتابخانه امام علی(علیه السلام). 32. قطب، محمد. (1412ق). فی ظلال القرآن (ج1، چاپ هفدهم). بیروت: دارالشروق. 33. قمى، على بن ابراهیم. (1367). تفسیر قمى (ج2، محقق: سیدطیب موسوى جزایرى، چاپ چهارم). قم: دارالکتب. 34. قمی‌مشهدی، محمدرضا. (1423ق). کنز الدقائق و بحر الغرائب (ج7). قم: دارالغدیر. 35. کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). الکافی (ج1، 2 و 5، محققان و مصححان: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی). تهران: دارالکتب الاسلامیه. 36. کونتز، هارولد؛ اوردانل، سیریل و ویریچ، هینز. (1379). اصول مدیریت (مترجم: محمدهادی چمران). تهران: انتشارات علمی دانشگاه صنعتی شریف. 37. مجلسی، محمدباقر. (1404ق). بحارالانوار الجامعه الدرر الاخبار الائمه الاطهار(علیهم السلام) (ج1، 22، 40 و 89). بیروت: مؤسسه الوفاء. 38. مراغی، احمد بن مصطفى. (1422ق). تفسیر المراغی (ج29). بیروت: دارالفکر. 39. مصباح یزدی، محمدتقی. (1392). قرآن‌شناسی (ج2، محقق و نگارنده: غلامعلی عزیزی‌کیا). قم: مؤسسه امام خمینی(ره). 40. معرفت، محمدهادی. (1379). تفسیر و مفسران (ج1). قم: التمهید. 41. معرفت، محمدهادی. (1415ق). التمهید فی علوم القرآن (ج1). قم: مؤسسه نشر الاسلامی. 42. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران. (1374). پیام قرآن: روش تازه‌ای در تفسیر موضوعی قرآن. قم: مدرسه امام علی بن ابی‌طالب(علیه السلام). 43. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران. (1380). تفسیر نمونه (ج12). تهران: دارالکتب الاسلامیه. 44. نعمانی، محمدابراهیم. (1397ق). الغیبه. تهران: مکتبه الصدوق. 45. نکونام، جعفر. (1380). درآمدی بر تاریخ‌گذاری قرآن. تهران: هستی نما. 46. نوری، میرزا حسین. (1408ق). مستدرک الوسائل (ج3). قم: مؤسسه آل‌البیت لاحیاء التراث. 47. نیازمند، سیدرضا. (1390). شرحی بر قرآن به ترتیب نزول. اصفهان: انتشارات بنی‌هاشم. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,922 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 226 |
||