شهبازیان, محمد, جهانی فرد, علی. (1401). گونه های مطالعات مستشرقان درباره اسلام و آسیب‌شناسی مطالعات آن ها. اسلام و مطالعات اجتماعی, 4(بهار و تابستان (پیاپی 7)), 42-77. doi: 10.22081/jikm.2022.63418.1071
محمد شهبازیان; علی جهانی فرد. "گونه های مطالعات مستشرقان درباره اسلام و آسیب‌شناسی مطالعات آن ها". اسلام و مطالعات اجتماعی, 4, بهار و تابستان (پیاپی 7), 1401, 42-77. doi: 10.22081/jikm.2022.63418.1071
شهبازیان, محمد, جهانی فرد, علی. (1401). 'گونه های مطالعات مستشرقان درباره اسلام و آسیب‌شناسی مطالعات آن ها', اسلام و مطالعات اجتماعی, 4(بهار و تابستان (پیاپی 7)), pp. 42-77. doi: 10.22081/jikm.2022.63418.1071
شهبازیان, محمد, جهانی فرد, علی. گونه های مطالعات مستشرقان درباره اسلام و آسیب‌شناسی مطالعات آن ها. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1401; 4(بهار و تابستان (پیاپی 7)): 42-77. doi: 10.22081/jikm.2022.63418.1071
1استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پژوهشکده مهدویت و اینده پژوهی
2دانشجوی سطح 4
تاریخ دریافت: 02 اسفند 1400،
تاریخ بازنگری: 10 مهر 1401،
تاریخ پذیرش: 16 شهریور 1401
چکیده
تحلیل اسلام و آموزه‌های آن برای مستشرقان جذابیت علمی داشته و به ویژه پس از انقلاب‌اسلامی ایران توجه به آموزه‌های اسلام و امامیه رشد فزاینده‌ای به خود گرفت تا جایی که برخی از محققان عبارت«شرق پژوهی» را مترادف با «اسلام پژوهی» دانسته‌اند. از طرف دیگر بررسی آموزه‌های دینی روش و سبکی را می‌طلبدکه از آن باعنوان«روششناسی مطالعات‌دینی» نام برده‌اند. دانشوران شرق‌پژوه تلاش دارند تا از این‌روش‌ها در تحلیل آموزه‌های مهدوی بهره‌برند اما در مطالعات دین پژوهانه و به ویژه نگرش به آموزه های دینی دیگران، نیاز به رعایت اسلوب و مبانی مورد قبول آن‌هاست و به عبارتی یک محقق موظف‌است حداقل‌هایی را در تحقیق آموزه‌های دیگران رعایت کند. این نوشتار تلاش دارد تا با روش تلفیقی و داده‌پردازی توصیفی –تحلیلی، به این سوالات پاسخ گوید که روش مطالعات‌اسلامی در غرب چیست؟ و چه آسیبی در نظریه‌های ارائه شده در برخی آموزه-های مهدویت از طرف مستشرقان وجود‌دارد؟نگارندگان معتقدند که با توجه به فزونی مطالعات-اسلامی و امامیه درغرب نیاز به شناخت روش‌مطالعات آنان امری ضروری‌است و با شناخت آسیب‌های روشی در مطالعات‌اسلامی غربی، می‌توان به سهولت نقد آراء مستشرقان را صورت‌داد و مشخص نمود که اشکال اساسی در تحلیل آموزه‌های امامیه از جانب آنان چیست؟ نتایج حاصله از بحث چنین‌است که مستشرقان عموما از روش تاریخینگری بهره‌برده و تحقیقات آنان دچار آسیب-هایی مانند: «تعمیم‌دادن یک واقعه» ،«عدم توجه به اعتبار متون» ،«برداشت آموزه از کتب دیگران»،«عدم تسلط به زبان عربی» ،«خلط میان اسلام و جامعه مسلمانان» و «عدم توجه به قواعد برداشت آموزه از منابع دینی» است.
The Types of Orientalists' Studies about Islam and the Pathology of Their Studies
نویسندگان [English]
mohammad shahbaziyan1؛ ALI jahani fard2
1assistant professor
2University student
چکیده [English]
The analysis of Islam and its teachings has a scientific appeal for Orientalists, and especially after the Islamic Revolution of Iran, attention to the teachings of Islam and Imamia grew to the point where some researchers equate the term "Oriental Studies" with "Islamic studies". Of course, the examination of religious teachings requires a method and a style that is called "methodology of religious studies". Eastern scholars seek to use these methods in the analysis of Mahdiism teachings, but in studies of the religion and especially the attitude towards the religious teachings of others, it is necessary to observe their accepted style and principles. In other words, a researcher is obliged to observe minimum standards in researching the teachings of others. The present paper aims to answer these questions with a descriptive-analytical data processing method: first, what is the method of Islamic studies in the West? Second, what harm is there in the theories of Orientalists in some teachings of Mahdiism? The authors believe that due to the increase of Islamic studies and Imamiyah in the West, it is necessary to know the method of their studies, and by knowing the harms of the method in Western Islamic studies, it is easy to criticize the views of the Orientalists and then determine that what are the basic problems in analyzing the teachings of Imamiyah from their side? The findings suggest that most of the Orientalists have used the historiography method and their research suffers from damages such as "generalizing an event", "ignoring the validity of texts", " Taking teachings from other people's books", "not mastering the Arabic language", "confusion between Islam and the Muslim community" and "ignoring the rules of taking teachings from religious sources".
کلیدواژه‌ها [English]
Orientalists, study method, Islam, historiography, phenomenology, sociological
مراجع
آریان‌پور، منوچهر. (1386). فرهنگ بزرگ (چاپ سی و هفتم). تهران: جهان رایانه.
آلوسی، محمود. (1415ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم (ج28). بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن ابی شیبة، عبدالله بن محمد. (14090ق). المصنف. ریاش: الرشد.
ابوالفرج الأصفهانى. على بن الحسین. (بى‌‌تا). مقاتل‌‌الطالبیین. بیروت: دارالمعرفة.
احمدوند، عباس. (1377). گذری بر مطالعات شیعی در غرب. فصلنامه علمی پژوهشی مقالات و بررسی‌ها. دفتر 63. تهران: دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران.
دشتی؛ محمد؛ طارمی، حسن و دشتی، مهدی. (1391). دائرة‌‌المعارف جهان نوین اسلام (ج3، ویراستار: جان اسپوزیتو). تهران: نشر کتاب مرجع و نشر کنگره.
اکبرنژاد، مهدی. (1383). نقد دیدگاه ابن خلدون درباره احادیث مهدویت. مجله قبسات، 9(33)، صص 177-188.
الزیادی، فتح الله. (1383). نگاهی به مکاتب شرق‌‌شناسی در اروپا (مترجم: حسن حسین‌‌زاده شانه‌‌چی). فصلنامه تاریخ اسلام، 5(20)، صص 129 -
الویری، محسن. (1381). مطالعات اسلامی در غرب. تهران: سمت.
انوری، حسن. (1381). فرهنگ سخن (ج4). تهران: سخن.
پطروشفسکی، ایلیا باولیچ.(1363). اسلام در ایران (چاپ هفتم). تهران: پیام.
ترمذی، محمد بن عیسی. (1419ق). سنن ترمذی (ج5). قاهره: دارالحدیث.
دارمستتر، جیمز. (1317). مهدی از صدر اسلام تا قرن سیزدهم. تهران: ادب.
دزفولی، محمدعلی. (1392). بررسی شواهد تاریخی باورمندی شیعه به مقام مفترض الطاعه‌بودن امام (با تأکید بر سه قرن اول). دوفصلنامه امامت‌‌پژوهی، 3(9)، صص 29-68.
دونالدسن، د. وایت. (1395). مذهب شیعه (ج2). قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
