آمار

تعداد نشریات48
تعداد شماره‌ها2,291
تعداد مقالات33,203
تعداد مشاهده مقاله11,810,502
تعداد دریافت فایل اصل مقاله4,994,432
ضیایی فر, سعید. (1401). معنا و اقتضائات اجتهاد تخصصی در عبادات و غیرعبادات براساسِ ایدۀ آیت‌الله عبدالکریم حائری یزدی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 8(3), 67-95. doi: 10.22034/jrj.2022.63614.2455
سعید ضیایی فر. "معنا و اقتضائات اجتهاد تخصصی در عبادات و غیرعبادات براساسِ ایدۀ آیت‌الله عبدالکریم حائری یزدی". اسلام و مطالعات اجتماعی, 8, 3, 1401, 67-95. doi: 10.22034/jrj.2022.63614.2455
ضیایی فر, سعید. (1401). 'معنا و اقتضائات اجتهاد تخصصی در عبادات و غیرعبادات براساسِ ایدۀ آیت‌الله عبدالکریم حائری یزدی', اسلام و مطالعات اجتماعی, 8(3), pp. 67-95. doi: 10.22034/jrj.2022.63614.2455
ضیایی فر, سعید. معنا و اقتضائات اجتهاد تخصصی در عبادات و غیرعبادات براساسِ ایدۀ آیت‌الله عبدالکریم حائری یزدی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1401; 8(3): 67-95. doi: 10.22034/jrj.2022.63614.2455

معنا و اقتضائات اجتهاد تخصصی در عبادات و غیرعبادات براساسِ ایدۀ آیت‌الله عبدالکریم حائری یزدی

جستارهای فقهی و اصولی
مقاله 3، دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 28، آذر 1401، صفحه 67-95    اصل مقاله (711.18 K)
نوع مقاله: پژوهشی (داوری سریع)
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jrj.2022.63614.2455
نویسنده
سعید ضیایی فر*
دانشیار گروه فلسفه فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛ قم ، ایران
تاریخ دریافت: 23 اسفند 1400،  تاریخ بازنگری: 12 اردیبهشت 1401،  تاریخ پذیرش: 02 تیر 1401 
چکیده
این مقاله به هدف تحقیق و تعمیق ایدۀ آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی دربارۀ تخصصی شدن اجتهاد تدوین شده‌است و سؤال اصلی این است: معنای اجتهاد تخصصی و اقتضائات آن چیست؟ این مسئله با روش تحلیلی ـ تبیینی بررسی شده‌است و مهم‌ترین نتایج آن عبارت‌اند از: لزوم بهره‌گیری از تاریخ معتبر و درنظر گرفتنِ ملابسات پیرامون محیط صدور نص در احکام غیرعبادی، سخت‌گیری و دقت بیشتر در خبر واحد در امور مخالف با ارتکازها و رویه‌های عقلایی در احکام غیرعبادی، تفاوت در شیوۀ استدلال و مراجعه به ادله و منابع در احکام عبادی و غیرعبادی، ارائۀ تفسیری عقلایی از نصوص در احکام غیرعبادی، ‌قاعدۀ اوّلیِ اعتبار ملاکات در استنباط احکام غیرعبادی، ‌قاعدۀ اولیِ جمود بر نص و عدم تعدّی در احکام عبادی و محوریت ارتکازها و رویه‌های عقلایی در احکام غیرعبادی، نبود ‌قاعدۀ اولیِ صدور از شأن بیان حکم شرعیِ معصوم در احکام غیرعبادی، ‌قاعدۀ اولیِ ثبات تحدید‌های کمی در احکام عبادی و محوریت ارتکازها و رویه‌های عقلایی در احکام غیرعبادی، شناسایی و تفکیک قواعد فقهی اختصاصی احکام عبادی و غیرعبادی، شناسایی و تفکیک ضوابط اصولی اختصاصی احکام عبادی و غیرعبادی، لزوم مشورت در موضوع‌شناسی با اهل تخصص حوزه‌های غیرعبادی.
کلیدواژه‌ها
حائری یزدی؛ اجتهاد تخصصی؛ عبادات؛ معاملات؛ اختلاف روش
عنوان مقاله [English]
The Meaning and Necessities of Specialized Ijtihād in Devotional and Non-Devotional Precepts According to the Theory of Āyatollāh ‘Abd al-Karīm Ḥāʼirī-Yazdī
نویسندگان [English]
Saeid Ziyaei Far
Department for Philosophy of Jurisprudence and Law, Islamic Sciences and Culture Academy
چکیده [English]
This article was written for the purpose of researching and studying Āyatollāh ‘Abd al-Karīm Ḥāʼirī-Yazdī’s theory regarding specialized ijtihād. The main question is what is the meaning of specialized ijtihād and its necessities? This issue has been investigated by the analytical-explanatory method and its most important results include, the necessity of using authentic history and considering the circumstances surrounding the issuance of naṣṣ (designation) in non-devotional precepts, more strictness and precision in khabar al-waḥid (tradition with a single transmitter) in matters that are against the rational reliance and procedures in non-devotional precepts, presenting a rational interpretation of nuṣūs (designations) in non-devotional precepts, the primary principle of the validity of criteria in deriving non-devotional ḥukm (precepts), the primary principle is to stick to the naṣṣ and not to transgress in the devotional precepts and the centrality of the concentration and rational procedures in the non-devotional precepts and the absence of primary principle of issuing from the expression of an infallible religious precept in non-devotional precepts, the primary principle of the stability of quantitative limitations in devotional precepts and the centrality of rational reliance and procedures in non-devotional precepts, identifying and distinguishing specific jurisprudential rules for devotional and non-devotional precepts, identifying and distinguishing specific principles criteria of devotional and non-devotional precepts and the necessity of consulting in thematics with experts in non-devotional fields. 
کلیدواژه‌ها [English]
Ḥāʼirī-Yazdī, Specialized Ijtihād, ‘Ibādāt (acts of devotion), Mu’āmilāt (Transactions), Difference in Method
اصل مقاله

به PDF مراجعه نمایید.

مراجع
قرآن

  1. آخوند خراسانی، محمد کاظم. ( 1412ق). کفایة الاصول. چاپ دوم. قم: مؤسسة آل البیتbb لإحیاء التراث.
  2. آشتیانى، میرزا محمد حسن. (1425ق). کتاب القضاء. قم: انتشارات زهیر.
  3. آل کاشف الغطاء، محمدحسین. (1424ق). تحریر المجله، تهران: المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامیه.
  4. آملی، محمدتقی، (1413ق). المکاسب و البیع (تقریرات درس خارج آیت‌الله نائینى). قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  5. ابن‌ادریس حلی، محمد. (1410ق). السرائر. چاپ دوم. قم: مؤسسة النشر الاسلامی، التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة.
  6. ابن‌شهر آشوب مازندرانى، محمد. (‏1369). متشابه القرآن و مختلفه. قم: بیدار.
  7. استادی، رضا. (1375). شرح احوال حضرت آیت‌الله العظمی اراکی. اراک: انجمن علمی هنری استان اراک.
  8. امام خمینی، سید روح‌الله، (1385ق). الرسائل. قم: اسماعیلیان.
  9. امام خمینى ، سید روح‌الله، (۱۴۲۶ق ) ، الاجتهاد و التقلید، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى (ره).
  10. امام خمینی، سید روح‌الله. (1421‍ق). کتاب البیع. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى (ره).
  11. انصارى، مرتضى. (1428ق). فرائد الأصول. چاپ نهم. قم: مجمع الفکر الاسلامی.
  12. ایروانى، باقر. (1426ق ). دروس تمهیدیة فی القواعد الفقهیة. چاپ سوم. قم: دار الفقه.
  13. تبریزى، جواد، (1426ق). تنقیح مبانی العروة - کتاب الطهارة. قم: دار الصدیقة الشهیدة سلام‌الله‌علیها.
  14. جناتی، محمد ابراهیم. (1402ق). کتاب الحج (تقریرات درس خارج آیت‌الله سید محمود شاهرودی). قم: مؤسسۀ انصاریان.
  15. حاج عاملی، محمدحسین. (1424ق). إرشاد العقول الى مباحث الأصول (تقریرات درس خارج اصول آیت‌الله سبحانى تبریزى). قم: موسسۀ امام صادق.
  16. حر عاملى، محمد. ( 1418ق). الفصول المهمة فی أصول الأئمة. قم: موسسۀ معارف اسلامی امام رضاA.
  17. حر عاملى، محمد. (1414ق). وسائل الشیعة الی تحصیل الشریعة. قم: چاپ دوم. مؤسسة آل البیتb لإحیاء الثراث.
  18. حلی، حسین. (1432ق). أصول الفقه. قم: مکتبة الفقه و الأصول المختصه.
  19. خوانسارى، سید احمد. (1405ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع. چاپ دوم. قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
  20. رشتى، میرزا حبیب الله. (1311ق). کتاب الإجارة. بی‌جا:بی‌نا.
  21. رشتى، میرزا حبیب الله، (بی‌تا). کتاب الغصب. بی‌جا: بی‌نا.
  22. روحانی، سید صادق. (1412ق). فقه الصادقA. قم: دار الکتاب.
  23. زیدان، عبدالکریم، (1390ق). الوجیز فی اصول الفقه. چاپ چهارم. بغداد: موسسة العانی.
  24. سبحانى، جعفر. (1419ق). مصادر الفقه الإسلامی و منابعه. بیروت: دار الأضواء.
  25. سبحانى، جعفر، (بی‌تا). نظام النکاح فی الشریعة الإسلامیة الغراء. قم: موسسۀ امام صادقA.
  26. سبحانى، جعفر(1415ق). الرسائل الأربع. قم: موسسۀ امام صادقA.
  27. سید مرتضی، على. (1415ق). الانتصار فی انفرادات الإمامیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  28. سید محمود هاشمى شاهرودى، (1426ق). بحوث فی الفقه الزراعی. قم: مؤسسۀ دائرة‌المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل‌بیتD.
  29. سیفى مازندرانى، علی‌اکبر. (1425‍ق). مبانی الفقه الفعال فی القواعد الفقهیة الأساسیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  30. شریف العمری، نادیه. (1405ق)، الاجتهاد فی الاسلام. چاپ سوم. بیروت: موسسة الرساله.
  31. شهید اول ، محمد. (بی‌تا). القواعد و الفوائد. قم: دار المفید.
  32. شهید ثانی، زین الدین. (1416ق). تمهید القواعد. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
  33. شهید صدر، سید محمدباقر. (1417). اقتصادنا‌. قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
  34. شیخ صدوق، محمد(1361). معانی الاخبار. قم: مؤسسة النشر الاسلامی، التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة.
  35. صافی اصفهانی، حسن. (1417ق). الهدایه فی الاصول (تقریرات درس خارج اصول آیت‌الله خوئی). قم: مؤسسة صاحب الامرf..
  36. صالح، محمد ادیب، (1423ق). مصادر التشریع الاسلامی و مناهج الاستنباط. ریاض: مکتبة العبیکان.
  37. ضیائی‌فر، سعید. (1397). فلسفه علم فقه. چاپ دوم. قم/تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت.‏
  38. ضیائی‌فر، سعید. (1390). مکتب فقهی امام خمینی. تهران: مؤسسۀ چاپ و نشر عروج.
  39. ضیائی‌فر، سعید. (1398). ‌قاعدۀ اولی حجیت سیره‌های عقلایی در غیر عبادات. جستارهای فقهیـ اصولی، 5 (4)، 27-7.
  40. عدنان قطیفى، سیدمنیر. (1414ق). الرافد فى علم الاصول (تقریرات درس خارج اصول آیتالله سیستانى). بیروت: دارالموّرخ العربى.
  41. عراقى، ضیاء‌الدین. (1414ق). شرح تبصرة المتعلمین. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  42. فاضل لنکرانى، محمد. (1427ق). تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة - المکاسب المحرمة. قم: مرکز فقهى ائمه اطهارD.
  43. کاشف الغطاء، على. (بی‌تا). باب مدینة العلم، بی‌جا، مؤسسۀ کاشف الغطاء.
  44. محقق اردبیلی، احمد. (1362). مجمع الفائدة والبرهان. قم: مؤسسة النشر الاسلامی، التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة.
  45. محمصانی، صبحی، (1980م). فلسفه التشریع فی الاسلام. چاپ پنجم. بیروت: دار العلم للملایین.
  46. مدرسى یزدى، سید عباس. (1410ق). نموذج فی الفقه الجعفری. قم: کتابفروشى داورى.
  47. منتظری، حسینعلی. (1415ق). دراسات فی المکاسب المحرمة. قم: نشر تفکر.
  48. منتظرى، حسینعلى. (1409ق). دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الإسلامیة. چاپ دوم. قم: نشر تفکر.
  49. موسوی بجنوردى، حسن. (1380). منتهى الأصول. تهران: موسسة العروج.
  50. موسوى اردبیلى، سید عبدالکریم. (1427ق). فقه الحدود و التعزیرات. قم: مؤسسة النشر لجامعة المفید (ره).
  51. موسوى خویى، سیدابوالقاسم. (1409ق). معجم رجال الحدیث. چاپ چهارم. قم: منشورات مدینه العلم.
  52. موسوى زنجانى، محمد. (1316ق). التنقیذ لأحکام التقلید. تهران: احمد الشیرازی.
  53. مؤمن، محمد. (1387). اصول فقه حکومتی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  54. میرزای قمی، ابوالقاسم. (1378). القوانین المحکمة. چاپ دوم، قم: مکتبة العلمیة الاسلامیة
  55. نجفى، محمدحسن. (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. چاپ هفتم. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  56. نمر، عبد المنعم. (1987م). الاجتهاد. قاهره: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
  57. وحید بهبهانی، محمدباقر. (1417ق). حاشیة مجمع الفائدة و البرهان. قم: موسسة العلام المجدد الوحید البهبهانی.
  58. وحید بهبهانى، محمدباقر. (1415ق). الفوائد الحائریه. قم: مجمع الفکر الاسلامى.
  59. همدانی، رضا. (1417ق). مصباح الفقیه، قم: المکتبة الجعفریة لإحیاء الآثار الجعفریه؛ مؤسسة النشر الاسلامی، التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 169
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 67