آمار

تعداد نشریات54
تعداد شماره‌ها2,473
تعداد مقالات35,286
تعداد مشاهده مقاله14,156,112
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,351,459
پیکانی, جلال, انجم شعاع, زینب, عبدل آبادی, علی اکبر, خادمی, مهدی. (1401). سهم دیوید هیوم در پیدایش روان‌شناسی‌گرایی در فلسفۀ غربی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 27(108), 115-146. doi: 10.22081/jpt.2022.64555.1966
جلال پیکانی; زینب انجم شعاع; علی اکبر عبدل آبادی; مهدی خادمی. "سهم دیوید هیوم در پیدایش روان‌شناسی‌گرایی در فلسفۀ غربی". اسلام و مطالعات اجتماعی, 27, 108, 1401, 115-146. doi: 10.22081/jpt.2022.64555.1966
پیکانی, جلال, انجم شعاع, زینب, عبدل آبادی, علی اکبر, خادمی, مهدی. (1401). 'سهم دیوید هیوم در پیدایش روان‌شناسی‌گرایی در فلسفۀ غربی', اسلام و مطالعات اجتماعی, 27(108), pp. 115-146. doi: 10.22081/jpt.2022.64555.1966
پیکانی, جلال, انجم شعاع, زینب, عبدل آبادی, علی اکبر, خادمی, مهدی. سهم دیوید هیوم در پیدایش روان‌شناسی‌گرایی در فلسفۀ غربی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1401; 27(108): 115-146. doi: 10.22081/jpt.2022.64555.1966

سهم دیوید هیوم در پیدایش روان‌شناسی‌گرایی در فلسفۀ غربی

نقد و نظر
مقاله 5، دوره 27، شماره 108، دی 1401، صفحه 115-146    اصل مقاله (647.48 K)
نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jpt.2022.64555.1966
نویسندگان
جلال پیکانی* 1؛ زینب انجم شعاع2؛ علی اکبر عبدل آبادی3؛ مهدی خادمی4
1دانشیار گروه فلسفه دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2دانشجوی دکتری رشته فلسفه دین،دانشگاه پیام نور،تهران، ایران
3استادیار گروه حکمت و کلام ادیان و عرفان، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
4استادیار گروه فلسفۀاسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 04 مرداد 1401،  تاریخ بازنگری: 24 شهریور 1401،  تاریخ پذیرش: 12 مهر 1401 
چکیده
دیوید هیوم از جهات بسیار، پیشگام تحولاتی بزرگ در فلسفه است؛ تحولاتی که برخی‌شان تا به امروز ادامه دارد. یکی از آن‌ها، وارد‌ساختن نسخه‌ای از روان‌شناسی‌گرایی به جنبه‌های مختلف فلسفه بود. در مقاله حاضر که با روش توصیفی و تحلیلی تدوین شده، ابتدا توصیفی از حضور عنصر روان‌شناسی‌گرایانه در بخش‌های مهم فلسفۀ هیوم شامل بحث علیت، جوهر، این‌همانی، نفس، منشأ اخلاق و مفاهیم کلی ارائه خواهد شد. سپس سهم و اهمیت رویکرد روان‌شناسی‌گرایانۀ او از جهات مختلف بررسی و تحلیل شده است. کوشیدیم تا نشان دهیم جریان‌های بسیار تأثیر‌گذار امروزی، نظیر طبیعی‌گرایی و مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم شناختی چگونه از رویکرد روان‌شناسی‌گرایانۀ او نشئت گرفته است.
کلیدواژه‌ها
روان‌شناسی‌گرایی؛ دیوید هیوم؛ طبیعی‌گرایی؛ علوم شناختی؛ اخلاق؛ متافیزیک
عنوان مقاله [English]
David Hume’s Contribution to Emergence of Psychologism in Western Philosophy
نویسندگان [English]
Jalal Peykani1؛ Zeinab Anjom Shoaa2؛ Ali Akbar Abdol Abadi3؛ Mahdi Khademi4
1Associate professor, Department of Philosophy, Payame Noor University, Tehran, Iran
2PhD student of philosophy of religion, Payame Noor University, Tehran, Iran
3Assistant professor, Department of Philosophy and Theology, Religions, and Mysticism, Shahid Beheshti University, Tehran,
4. Assistant professor, Department of Islamic Philosophy, Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]
In many respects, David Hume pioneered tremendous developments in philosophy, some of which continue until today. A case in which is his introduction of a version of psychologism into different areas of philosophy. In the present article, which uses the descriptive and analytical method, we begin with a description of the presence of the psychologistic element in major parts of Hume’s philosophy, including his discussions of causation, substance, identity, the soul, the origin of morality, and universal concepts. We then analyze his contribution and the importance of his psychologistic approach in various aspects. We aim to show that very influential trends today, including naturalism and interdisciplinary studies in cognitive science, have roots in his psychologistic approach.
کلیدواژه‌ها [English]
Psychologism, David Hume, naturalism, cognitive science, ethics, metaphysics
مراجع
1. توماس، هنری. (۱۳۷۲). بزرگان فلسفه (مترجم: فریدون بدره‌ای، چاپ سوم). تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی. 
2. شاملو، غلامرضا؛ سلمانى، على. (1391). زدودن یک تلقى نادرست: جایگاه عقل در اخلاق و زیبایى‌شناسى از دیدگاه هیوم. پژوهش‌های اخلاقی، ش7، صص 95-112.
3. حکاک. سید محمد. (1380). تحقیق در آراء معرفتى هیوم. تهران: مشکوه.
4. خاتمی، محمود. (1386). مدخل فلسفۀ غربی معاصر. تهران: علم.
5. کرد فیروزجائی، یارعلی. (1386). فلسفۀ فرگه (چاپ دوم). قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمة الله علیه).
6. لازمی، فریده؛ شهرآیینی، سید مصطفی. (1399). تحویل‌گراییِ اخلاق نسبت به دین در فلسفۀ دیوید هیوم: کوششی برای شفاف‌سازی نسبتِ دین و اخلاق در فلسفۀ دیوید هیوم. فلسفۀ دین، 23(2)، صص 11-31.
7. لیکاف، جورج؛ جانسون، مارک. (1394). فلسفۀ جسمانی: ذهن جسمانی و چالش آن با اندیشۀ غرب (مترجم: جهانشاه میرزابیگی). تهران: آگاه. 
8. مگى، بریان. (1385). فلاسفۀ بزرگ، آشنایى با فلسفۀ غرب (مترجم: عزت‏اللّه فولاوند). تهران: خوارزمى.
9. هیوم، دیوید. (1387). تاریخ طبیعی دین (مترجم: حمید عنایت). تهران: خوارزمی.
10. هیوم، دیوید. (1395 الف). کاوشی در خصوص فهم بشری (مترجم: کاوه لاجوردی). تهران: نشر مرکز.
11. هیوم، دیوید. (1395 ب). رساله‌ای دربارۀ طبیعت آدمی (مترجم: جلال پیکانی). تهران: ققنوس.
12. هیوم، دیوید. (1396). جستاری در باب اصول اخلاق (مترجم: مجید داودی). تهران: 
نشر مرکز.
13. هیوم، دیوید. (1397). رساله‌ای دربارۀ طبیعت آدمی،کتاب دوم و سوم: در باب انفعالات و اخلاق (مترجم: جلال پیکانی). تهران: نشر ققنوس.
14. یوسفی، محمدتقی؛ شادپور، میثم. (1396). تحلیل انتقادی دیدگاه دیوید هیوم دربارۀ جوهریت و این‌همانی ذهن. معرفت فلسفی، (58)، صص 67-84.


15. Cussins, Adrian. (1987). Varieties of Psychologism. Synthese (70), pp. 123-154. D. Reidel Publishing Company.
16. De Caro, Mario, & Mccarthur, David. (Eds.). (2004). Introduction in De Caro and Mccarthur, Naturalism in Question. Harvard University Press.
17. Ellis, B. (1979). Rational Belief Systems. Totowa, N. J.: Rowman and Littlefield.
18. Ellis, B. (1990). Truth and Objectivity. Oxford: Blackwell.
19. Gaskin, j. c. a. (1988). Hume’s Philosophy of Religion (2nd Ed.): Library of Philosophy and Religion, Basingstoke: Macmillan. 
20. Goldman, Alvin .(1999). Knowledge in a social world. Oxford: Oxford University Press.
21. Goldman, Alvin. (2011). Toward a Synthesis of Reliabilism and Evidentialism; or: Evidentialism’s Troubles, Reliabilism’s Rescue Package. In Evidentialism and its Discontents (Trent Dougherty, ed., pp. 254-279). Oxford University Press.
22. Kicther, Patricia (1995), “Revisiting Kant's Epistemology: Skepticism, Apriority, and Psychologism”, in: Noûs, 29(3), pp. 285-315.
23. Kusch, Martin. (2007). Psychologism. In Stanford Encyclopedia of philosophy. First published Wed Mar 21, 2007; substantive revision Thu Feb 27, 2020
24. Pakaluk, Michael. (1989). Quine's 1946 Lectures on Hume. Journal of the History of Philosophy (Vol 27, Number 3, pp. 445-459). Johns Hopkins University Press.
25. Quine W. V. Q. (1994). Epistemology Naturalized. In Naturalazing Epistemology (Hillary Kornblith, Ed., pp. 15-32). 
26. Sluga Hans. D. (1980). Gottlob Frege.1st. pub London: Routledge & Kegan paul.
27. Waxman, W. (2019). A Guide to Kant’s Psychologism. New York: Routledge. 
28. White, M. (2000). The Ideas of the Enlightenment and Their Legacy The Psychologism of Hume and Quine Compared. In The Proceedings of the Twentieth World Congress of Philosophy (Vol. 7, pp. 151- 159).
29. Zagzebski, Linda. (2001), “Introductionn” in: Fairweather. Abrol, Zagzebski. Linda, Virtue Epistemology, Oxford University Press.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,900
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 327


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب