تعداد نشریات | 54 |
تعداد شمارهها | 2,387 |
تعداد مقالات | 34,316 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,993,933 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,705,956 |
جلسه روانتحلیلگری و حکم تکلیفی خلوت با نامحرم | ||
جستارهای فقهی و اصولی | ||
مقاله 3، دوره 8، شماره 4 - شماره پیاپی 29، اسفند 1401، صفحه 75-106 اصل مقاله (765.12 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی (داوری سریع) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jrj.2021.59381.2193 | ||
نویسنده | ||
احمد مروارید* | ||
دانشآموختۀ حوزۀ علمیۀ مشهد و استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد ـ ایران؛ رایانامه: dr.morvarid@razavi.ac.ir | ||
تاریخ دریافت: 05 آذر 1399، تاریخ بازنگری: 25 تیر 1400، تاریخ پذیرش: 04 مرداد 1400 | ||
چکیده | ||
یکی از قواعد بسیار مهم در جلسات روانتحلیلگری آن است که درمانجو در فضایی امن و بدون حضور کسی جز درمانگر، آنچه را از ذهنش میگذرد برای وی بازگوید. با توجه به اینکه بسیاری از درمانجویان نیازمند رجوع به روانتحلیلگر از جنس مخالف هستند، این پرسش مطرح میشود که حکم تکلیفی خلوت میان روانتحلیلگر و درمانجوی غیرهمجنس چیست؟ در این مقاله برای پاسخ به این پرسش، حکم خلوت با نامحرم واکاوی شدهاست. حاصل این بررسیِ فقهی آن است که با توجه به کثرت روایات، ورود نهی از شارع در این مورد اجمالاً ثابت است، اما از این روایات نمیتوان حرمت مولوی خلوت با نامحرم را استنباط کرد، چراکه نهی در این روایاتْ ارشادی است. بر این اساس، خلوت میان روانتحلیلگر و درمانجوی غیرهمجنس نیز ازنظرِ تکلیفی حرام نیست. در ادامۀ مقاله حرمت این عمل از راه مُقدمی بودن نیز بررسی شده و این نتیجه بهدست آمدهاست که حرمت این کار از این راه نیز قابل اثبات نیست، زیرا این عمل بهقصدِ انجام فعل حرام صورت نمیگیرد و درصورتِ رعایت قواعد لازم در روانتحلیلگری منجر به فعل حرام نمیشود. در این فرض، براساسِ هیچکدام از مبانی گوناگون نمیتوان حرمت تکلیفی انجام مقدمه را استنتاج کرد. اگر نظریۀ برخی فقیهان مبنیبر حرمت خلوت با نامحرم درصورتِ احتمال وقوع مفسده، پذیرفته شود بازهم خلوت میان روانتحلیلگر و درمانجوی غیرهمجنس دارای حرمت مولوی نخواهد بود، زیرا درصورتِ انجام جلسات روانتحلیلگری بهصورتِ صحیح، احتمال وقوع مفسده بهحداقل میرسد و شرط حرمت خلوت بانامحرم محقق نخواهد بود. | ||
کلیدواژهها | ||
روانتحلیلگری و فقه؛ خلوت با نامحرم؛ نهی ارشادی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Psychoanalytic Therapy Session and Obligatory Ruling of Privacy with Non-Maḥrams | ||
نویسندگان [English] | ||
Ahmad Morvarid | ||
Assistant Professor Of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Razavi University of Mashhad, Iran | ||
چکیده [English] | ||
One of the most important rules in psychoanalytic sessions is that the client tells him what is going through his mind in a safe environment without the presence of anyone but the therapist. Given that many clients need to refer to a therapist of the opposite sex, the question arises what is the obligatory ruling of privacy between a therapist and a non-same-sex client? In order to answer this question, the ruling of being alone with non-maḥrams has been analyzed in this study. The result of this jurisprudential analysis is that according to the plurality of aḥādīth, the forbidding from the shāri’ (holy lawmaker) in this case is generally consistent. But it is not possible to infer the ḥurmat al-mawlawīyyah (obligatory prohibition) of being alone with non-maḥrams from these aḥādīth, because the forbidding in these aḥādīth is irshādī (advisory). Based on this, privacy between the therapist and the non-same-sex client is also not ḥarām (forbidden) in terms of obligatory ruling. In the continuation of this study, the prohibition of this act is also examined through its muqaddimī (precedence), and the conclusion is reached that the prohibition of this act cannot be proven in this way either. Because this action is not done with the intention of committing fi’l-ḥarām (a forbidden act), and if the necessary rules in psychoanalytic sessions are followed, it does not lead to a forbidden act. In this assumption, it is not possible to infer the ḥurmat al-taklīfīyyah (obligatory prohibition) of performing the introduction based on any of the various bases. If the theory of some jurists regarding the prohibition of privacy with non-maḥrams in case of the possibility of mafsadah (sin) is accepted, then the privacy between a therapist and a non-same-sex client will not be ḥurmat al-mawlawīyyah, because if the psychoanalytic sessions are conducted properly, the possibility of mafsadah will be minimized and the condition of prohibition of privacy with the non-maḥrams will not be fulfilled. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Therapist and Fiqh, Privacy with Non-Maḥrams, Irshādī Forbidding | ||
اصل مقاله | ||
به PDF مراجعه نمایید | ||
مراجع | ||
قرآن کریم ابنمنظور، محمدبن مکرم. (1414 ق). لسان العرب. چاپ سوم. بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر. احمدى بهسودى، محمدرضا. (1430ق). منهاج الوصول الى دروس فی علم الأصول؛ شرح الحلقة الثالثة. بیروت: نشر دار المصطفی لإحیاء التراث. امام خمینى، سید روحاللّٰه. (1409ق). تحریر الوسیلة، قم: مؤسسۀ مطبوعات دار العلم. امام خمینى، سید روحاللّٰه. (1367ش). رسالۀ توضیح المسائل. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی. امام خمینى، سید روحاللّٰه. (1424ق). رساله توضیح المسائل(المحشی)، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. انستیتو روان کاوی تهران، روانکاو کیست؟ وبگاه انستیتو روان کاوی تهران: پایگاه اطلاع رسانی. بازیابیشده در تاریخ 8 شهریور 1401، از: http://Psychoanalysis.ir/?=o239020002018400000 بهجت فومنی، محمدتقى. (1428ق). استفتاءات. قم: دفتر آیتالله بهجت. پروت، تریسی ای؛ وادکینز، ملانی جی. (1395ش). مهارتهای ضروری مصاحبه و مشاوره یک رویکرد یکپارچه برای تمرین. ترجمۀ شکوه نوابینژاد؛ نادره سعادتی؛ مهدی رستمی. تهران: انتشارات جنگل، جاودانه. تبریزی، جواد. (1425ق). رسالۀ احکام بانوان. قم: مجمع الإمام المهدی عج. حر عاملی، محمدبن حسن. (1409ق). تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل المسائل الشرعیة. قم: مؤسسة آلالبیت ع لإحیاء التراث. حسینی سیستانی، سید علی. (1414ق). قاعدة لاضرر و لاضرار. قم: دفتر آیت الله سیستانی. حسینی سیستانی، سید علی. (1422ق). المسائل المنتخبة. چاپ نهم. قم: دفتر آیت الله سیستانى. حلّی، یحییبن سعید. (1405ق). الجامع للشرائع. قم: انتشارات سید الشهداء ع. خراسانى، محمدکاظم. (ق1409). کفایة الأصول. قم: مؤسسة آلالبیت ع لإحیاء التراث. خوانساری، احمد. (1405ق). جامع المدارک، تصحیح علیاکبر غفاری. چاپ دوم. قم: مؤسسۀ اسماعیلیان. خوانسارى، محمدهاشمبن زینالدین. (1317ق). معدن الفوائد و مخزن الفرائد. قم: مؤلف. سیفی مازندرانى. علیاکبر. (1417ق). دلیل تحریر الوسیلة. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى (ره). شبیری زنجانی، سید موسی. (1428ق). المسائل الشرعیة. قم: مؤسسة نشر الفقاهة. شهید ثانی، زینالدینبن علی. (1410ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، حاشیۀ محمدرضا کلانتر. قم: کتابفروشی داوری. شهید ثانی، زینالدینبن علی. (1413قق). مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الاسلام. قم: موسسة المعارف الاسلامیة. شیخ انصاری، مرتضیبن محمد. (1383ش). مطارح الأنظار. تقریر ابوالقاسم کلانتری. چاپ دوم. قم: مجمع الفکر الإسلامی. شیخصدوق، محمدبن علىبن بابویه. (1362ش). الخصال. قم: مؤسسة النشر الاسلامی، التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة. شیخصدوق، محمدبن علىبن بابویه. (1413قق). من لا یحضره الفقیه. چاپ دوم. قم: مؤسسة النشر الاسلامی، التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة. شیخ طوسی، محمدبن حسن. (1414ق). الأمالی. قم: دار الثقافة. شیخ طوسی، محمدبن حسن. (1387ش). المبسوط فی فقه الإمامیة. چاپ سوم. تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة. شیخ مفید، محمدبن محمد. (1413قق). الأمالی. قم: کنگرۀ جهانی هزارۀ شیخ مفید. صدر، محمد باقر. (1417ق). بحوث فی مباحث علم الأصول. تقریر محمود هاشمی شاهرودی. قم: مجمع علمی شهید صدر. طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم. (1419ق). العروة الوثقى، (المحشّٰى). قم: مؤسسة النشر الاسلامی، التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة. طبرسی، فضلبن حسن. (1412ق). مکارم الأخلاق. قم: نشر الشریف الرضی. عراقی، ضیاءالدین. (1417ق). نهایة الأفکار. تقریر محمد تقی بروجردی. چاپ سوم. قم: مؤسسة النشر الاسلامی، التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة. علامهمجلسى، محمد باقربن محمد تقى. (1404ق). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول. چاپ چهارم. تهران: انتشارات اسلامیه. فروید، زیگموند. (1395). اصول روانکاوی بالینی. ترجمۀ سعید شجاع شفتی. چاپ هشتم. تهران: انتشارات ققنوس. کلینى، محمدبن یعقوب. (1407ق). الکافی. تصحیح علی اکبر غفاری. چاپ چهارم. تهران: انتشارات اسلامیه. کوفى، محمدبن محمد اشعث. (بیتا). الجعفریات ـ الأشعثیات. تهران: مکتبة نینوى. گلی، جعفرعلی؛ سلمان نعمتی و سیدعلی سید موسوی. 1396. بررسی فقهی خلوت با نامحرم در منابع شیعه. اولین کنفرانس پژوهش در فقه، حقوق و علوم اسلامی. بازیابیشده در تاریخ 8 شهریور 1401، از: https://civilica.com/doc/669589 مظفر، محمدرضا. (1375ش). أصول الفقه. چاپ پنجم. قم: انتشارات اسماعیلیان. مکارم شیرازی، ناصر. (1428ق). احکام بانوان. چاپ یازدهم. قم: انتشارات مدرسۀ امام علىبن ابىطالبA. منتظری، حسینعلی. (1415ق). دراسات فی المکاسب المحرمة. قم: نشر تفکر. منشور اخلاقی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران، 1397، بازیابی شده در تاریخ 8 شهریور 1401، از: http://old.pcoiran.ir/fa/forms منصورى، ایاد. (1427ق). البیان المفید فی شرح الحلقة الثالثة من حلقات علم الأصول، قم: انتشارات حسنینC. موسوی خویی، سید ابوالقاسم. (1417ق). محاضرات فی أصول الفقه. تقریر محمد اسحاق فیاض. چاپ چهارم. قم: مؤسسۀ انصاریان. موسوی خویی، سید ابوالقاسم. (1377ق). مصباح الفقاهة. تقریر: محمدعلی توحیدی. قم: انتشارات داوری. نائینی، محمدحسین. (1420ق). أجود التقریرات. تقریر ابوالقاسم خوئی. قم: مؤسسة صاحب الامر. نجاشى، احمدبن على. (1407ق). رجال النجاشی؛ فهرست أسماء مصنفی الشیعة. تصحیح: سید موسی شبیری زنجانی. قم: مؤسسة النشر الاسلامی، التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة. نجفى، صاحب الجواهر، محمدحسن. (1404قق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. چاپ هفتم. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. نورى، حسینبن محمد تقى. (1408ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم: مؤسسة آل البیتb لإحیاء التراث. وحید خراسانی، حسین. (1428ق). رساله توضیح المسائل. چاپ نهم. قم: مدرسۀ امام باقرA. ورام، مسعودبن عیسى. (1410ق). تنبیه الخواطر و نزهة النواظر(مجموعه ورام). قم: مکتبة الفقیه. Web sites: http://www.pcoiran.ir/fa/forms Ethical Charter of the Organization of Psychology and Counseling of Islamic Republic of Iran https://civilica.com/doc/669589 Qulī, Jafar Alī, Nimatī, salmān, sayyid mūsavī.2017/1396. Jurisprudence Investigation of Loneliness with Non-Law. The first research conference in jurisprudence, law and Islamic sciences. http://Psychoanalysis.ir/?=o239020002018400000 Who is Psychoanalyst,Tehran Psychoanalytic Institute. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 679 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 229 |