محقق گرفمی, البرز, دلبری, سید علی, مرویان حسینی, سید محمود. (1401). قرینه‌شناسی آیات سوره کهف و روایات برای اثبات نبوت ذوالقرنین. اسلام و مطالعات اجتماعی, 27(104), 113-136. doi: 10.22081/jqr.2022.63903.3530
البرز محقق گرفمی; سید علی دلبری; سید محمود مرویان حسینی. "قرینه‌شناسی آیات سوره کهف و روایات برای اثبات نبوت ذوالقرنین". اسلام و مطالعات اجتماعی, 27, 104, 1401, 113-136. doi: 10.22081/jqr.2022.63903.3530
محقق گرفمی, البرز, دلبری, سید علی, مرویان حسینی, سید محمود. (1401). 'قرینه‌شناسی آیات سوره کهف و روایات برای اثبات نبوت ذوالقرنین', اسلام و مطالعات اجتماعی, 27(104), pp. 113-136. doi: 10.22081/jqr.2022.63903.3530
محقق گرفمی, البرز, دلبری, سید علی, مرویان حسینی, سید محمود. قرینه‌شناسی آیات سوره کهف و روایات برای اثبات نبوت ذوالقرنین. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1401; 27(104): 113-136. doi: 10.22081/jqr.2022.63903.3530
1دانش‌آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه علوم اسلامی رضوی
2دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی
3استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی
تاریخ دریافت: 17 اردیبهشت 1401،
تاریخ بازنگری: 14 مرداد 1401،
تاریخ پذیرش: 06 شهریور 1401
چکیده
هویت‌شناسی ذوالقرنین و فهم مؤلفه‌های شکل‌دهنده ماجرای او از دیر‌باز مورد توجه قرآن‌پژوهان بوده است. یکی از عناصر محوری در شناخت استوارتر ذوالقرنین، موضوع پیامبری اوست. ثمرۀ این بحث در انطباق شخصیت‌های تاریخی با وی آشکار خواهد شد. این پژوهش با بهره از روش توصیفی- تحلیلی و استناد به منابع نوشتاری، در پی بررسی شاخصه نبوّت در ماجرای قرآنی ذوالقرنین است. برای این منظور 11 مؤلفه مندرج در آیات موضوع و روایات مرتبط استخراج شده‌اند که شایستگی نقش‌آفرینی در قامت قرینه‌هایی برای اثبات نبوّت ذوالقرنین را دارند. این قرینه‌ها عبارت‌اند از: مخاطب قرار گرفتن ذوالقرنین توسط پروردگار، برانگیخته شدن، دعوت توحیدی، بهره از تمکّن الهی، بهره‌وری از سبب، واگذار شدن قضاوت به وی، کنش‌های توحید‌محور، اِخبار از قیامت و تشبیه وی به حضرت علی (ع). تطبیق این قرینه‌ها با نمونه‌های مشابه قرآنی و بهره از روایات معتبر، سبب استحکام بیشتر نظام قراین پیش‌گفته در جهت فرضیه است.
Contextology of the verses of Sūrat al-Kahf and Hadiths to Prove the Prophethood of Dhul-Qarnayn
نویسندگان [English]
Alborz Mohaqqeq Garfami1؛ Sayyid Ali Delbari2؛ Sayyid Mahmoud Marvian Husayni3
1M.A. Graduate, Razavi University of Islamic Sciences
2Associate Professor, Razavi University of Islamic Sciences
3Assistant Professor, Razavi University of Islamic Sciences
چکیده [English]
The identification of Dhul-Qarnayn and understanding the components of his story have long been of interest to Qur’an scholars. One of the pivotal elements in a more solid understanding of Dhul-Qarnayn concerns his Prophethood. The outcome of this discussion will be revealed in the adaptation of historical figures to him. This research, using the descriptive-analytical method and referring to written sources, seeks to investigate the characteristics of prophecy in the Qur’anic story of Dhul-Qarnayn. To this end, 11 components contained in the verses of the topic and the related narrations have been extracted, which have the merit of playing a role as proofs to prove the prophethood of Dhul-Qarnayn. These proofs are: Dhul-Qarnayn being addressed by the Lord; being sent forth; calling to monotheism; benefiting from God’s providence; benefiting from cause; entrusting judgment to him; monotheistic actions; news of the Day of Judgment, and comparing him to Imam Ali (A.S.). Matching these proofs with similar examples from the Qur’an and the use of valid traditions makes the system of the aforementioned proofs stronger towards the hypothesis.
کلیدواژه‌ها [English]
Dhul-Qarnayn, Prophethood, the evidences system, commentators, hadiths
مراجع
قرآن کریم.
آزاد، ابوالکلام (1398)، کوروش یا ذوالقرنین قرآن و تورات، ترجمه مسلم زمانی و علی‌اکبر قهرمانی مقبل، تهران: نشر نی.
آلوسی، محمود‌بن عبدالله (1415ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت: دار الکتب العلمیه.
ابن بابویه، محمد‌بن علی (1395ق)، کمال الدین و تمام النعمة، تهران: اسلامیه.
ابن بابویه، محمد‌بن علی (1403ق)، معانی الأخبار، قم: انتشارات اسلامی.
ابن عادل، عمر‌بن علی (1419ق)، اللباب فی علوم الکتاب، بیروت: دار الکتب العلمیه.
ابن عاشور، محمد طاهر (1420ق)، التحریر و التنویر، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی.
ابن کثیر، اسماعیل‌بن عمرو (1408ق)، البدایة و النهایة، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ابن منظور، محمد‌بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، بیروت: دار صادر.
ابنابیحاتم، عبدالرحمن‌بن محمد (1419ق)، تفسیر القرآن العظیم، ریاض: مکتبة النزار مصطفی الباز.
ابنجوزی، عبدالرحمن‌بن علی (1422ق)، زاد المسیر فی علم التفسیر، بیروت: دار الکتاب العربی.
ابوالسعود، محمد‌بن محمد (1983)، ارشاد العقل السلیم الی مزایا القرآن الکریم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
ازهری، محمد‌بن احمد (1421ق)، تهذیب اللغة، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
اسد، حسن کاظم (1436ق)، «الملامح المعتبرة فی قصة ذی القرنین کما وردت فی سورة الکهف»، المصباح، شماره 21، ص 257-290.
