آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,316 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,995,532 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,706,849 |
بررسی فقهی خمس سهام بورس | ||
| فقه | ||
| دوره 29، شماره 112، دی 1401، صفحه 34-62 اصل مقاله (715.63 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2023.63481.2467 | ||
| نویسندگان | ||
| سیدمرتضی خاتمی سبزواری(نویسندۀ مسئول)* 1؛ علی ظهیری2 | ||
| 1دانش‌آموختۀ سطح چهار حوزۀ علمیۀ قم، ایران. | ||
| 2دانش‌آموختۀ درس خارج حوزۀ علمیۀ قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 09 اسفند 1400، تاریخ بازنگری: 10 شهریور 1401، تاریخ پذیرش: 13 بهمن 1401 | ||
| چکیده | ||
| یکی از واجبات و فروع دین مبین اسلام، فریضۀ «خمس» است که در موارد خاصی واجب است. اما در مورد وجوب خمس در موضوعات جدیدی همچون «سهام بورس»، پژوهشی صورت نگرفته که این مقاله درصدد بررسی این مسئله است. برای شناخت حکم خمس در سهام بورس لازم است ابتدا ماهیت سهام مشخص شود. لذا پس از بررسی احتمالات مختلف در ماهیت سهام، ادلۀ وجوب خمس بازپژوهی می‌‌شود تا مدلول آن‌ها معین گردد و درنتیجه حکم خمس طبق هریک از احتمالات روشن شود. به‌طور کلی شش احتمال در مورد ماهیت سهام مطرح شده که تنها احتمال پنجم (مال اعتباری مستحدث) بدون اشکال است. اما طبق احتمالات مختلف، اگر اطلاق ادلۀ خمس پذیرفته شود و یا با الغای خصوصیت، ادله شامل امور اعتباری نیز بشود، سهام طبق تمامی مبانی، متعلق خمس خواهد بود؛ در غیر این صورت مطابق احتمالاتی که سهام امری اعتباری باشد، سهام بورس متعلق خمس قرار نمی‌‌گیرد. بنابراین طبق مبنای مختار، سهام بورس خمس دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تعلّق خمس؛ سهام بورس؛ خمس سهام؛ حق اعتباری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Jurisprudential Examination of Khums for Stock Exchange | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyyed Morteza Khatami Sabzevari(Corresponding author)1؛ Ali Zahiri2 | ||
| 1Graduated from the fourth level of Islamic Seminary of Qom, Iran. | ||
| 2Graduated from Darse Kharij at Islamic Seminary of Qom. Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the obligations and ancillaries of the faith in religion of Islam is "Khums" which is Wajib (obligatory) in certain cases. However, there has been no research on the obligation of khums in new issues such as "stock exchange" and this article tries to examine this issue. In order to know the khums ruling on stock exchange, it is necessary to determine the nature of the stock first. Therefore, after examining the various possibilities in the nature of shares, the arguments of the obligation of Khums are re-examined to determine their causes and, as a result, to clarify the ruling of Khums according to each of the possibilities. In general, six possibilities have been proposed regarding the nature of shares, of which only the fifth possibility (novel credit property) is without problems. However, according to various possibilities, if the application of khums arguments is accepted, or if the argument includes credit issues through features cancellation, Khums will be considered for the shares according to all bases. Otherwise, according to the possibility that the shares are a matter of credit, khums will not be considered for the shares of the stock market. Therefore, according to the authority basis, stock exchange has khums. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Belonging to khums, shares stock exchange, khums of stock exchange, credit right | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم 1. ابن فارس. (1404ق). معجم مقاییس اللغة (ج4، چاپ اول). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی. 2. ابن منظور، جمال‌الدین. (1414ق). لسان العرب (ج12، چاپ سوم). بیروت: دارالفکر ـ دار صادر. 3. احمدزاده بزاز، سید عبدالمطلب؛ محمدی، مرتضی؛ مروارید، محمدرضا. (1399). تأملی فقهی و حقوقی در عین‌انگاری سهام شرکت‌های تجاری. آموزه‌های فقه مدنی، 12(22)، صص 31-60 . 4. اردبیلی، احمد بن محمد. (1403ق). مجمع الفائدة والبرهان (ج4، چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 5. بحرانی، یوسف بن احمد. (1405ق). الحدائق الناضرة (ج12، چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 6. جعفری خسروآبادی، نصرالله؛ شهیدی، سید مرتضی. (1394). بازپژوهی فقهی‌ـ‌حقوقی ماهیت اوراق سهام و قرارداد واگذاری آن. دوفصلنامۀ علمی‌ـ‌پژوهشی تحقیقات مالی اسلامی، 5(9)، صص 37-64 . 7. حائری، سید علی بن محمد .(1418ق). ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل(چاپ اول). قم: مؤسسة آل‌البیت(علیهم السلام). 8. حائری، سید کاظم. (1378). بررسى فقهى اوراق نقدى. مجلۀ فقه اهل بیت(علیهم السلام)، مؤسسۀ دائرة‌المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل‌بیت(علیهم السلام)، دورۀ 19، ص 25. 9. حرّ عاملی، محمد بن الحسن. (1409ق). وسائل الشیعة (ج9، چاپ اول). قم: مؤسسة آل البیت(علیهم السلام). 10. خبرگزاری مهر، 20/3/1399، حوزه و نهادهای دینی. - https://www.mehrnews.com/news/4945148 11. سبزواری، سید عبدالأعلی. (1413ق). مهذب الأحکام (ج11، چاپ چهارم). قم: مؤسسة المنار. 12. شهید صدر، محمدباقر. (1417ق). بحوث فی علم الأصول (ج3، چاپ دوم). قم: مرکز الغدیر للدراسات الإسلامیة. 13. شیخ انصاری، مرتضی بن محمدامین. (1428ق). فرائدالاصول (ج2، چاپ نهم). قم: مجمع الفکر الاسلامی. 14. شیخ صدوق، محمد بن الحسین بن بابویه. (1362). الخصال (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 15. صقری، محمد. (1393). حقوق بازرگانی شرکت‌ها. تهران: شرکت سهامی انتشار. 16. طوسی، محمد بن الحسن. (1390ق). الاستبصار فی مااختلف من الأخبار (ج2، چاپ اول). تهران: دارالکتب الإسلامیة. 17. طوسی، محمد بن الحسن. (1407ق). تهذیب الأحکام (ج4، چاپ اول). تهران: دارالکتب الإسلامیة. 18. عبادی، محمدعلی. (1400). حقوق تجارت (چاپ چهلم). تهران: نشر گنج دانش. 19. عبدی‌‌پور، ابراهیم. (1399). مباحث تحلیلی از حقوق تجارت (چاپ سیزدهم). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 20. علامه حلی، حسن بن یوسف. (1414ق). تذکرة الفقهاء (ط- الحدیثة) (ج9، چاپ اول). قم: مؤسسه آل البیت(علیهم السلام). 21. کاتوزیان، ناصر. (1392). اموال و مالکیت (دورۀ مقدماتی حقوق مدنی) (چاپ سی‌و‌هشتم). تهران: انتشارات میزان. 22. کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). الکافی (ج1، چاپ چهارم). تهران: دارالکتب الاسلامیه. 23. محقق حلی، جعفر بن حسن. (1408ق). شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام (ج1، چاپ دوم). قم: مؤسسۀ اسماعیلیان. 24. محقق داماد، سید محمد. (1418ق). کتاب الخمس (چاپ اول). قم: دار الإسراء للنشر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 270 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 355 |
||