آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,499 |
| تعداد مقالات | 35,584 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,634,109 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,585,551 |
بررسی چالش‌های فقهی دیدگاه مشهور نسبت به عدم صحت شاهد فرع‌شدن زنان | ||
| فقه | ||
| دوره 29، شماره 112، دی 1401، صفحه 63-88 اصل مقاله (665.02 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2023.63283.2453 | ||
| نویسنده | ||
| محمدرضا کیخا* | ||
| دانشیارگروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکدۀ الهیات، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 20 بهمن 1400، تاریخ بازنگری: 21 فروردین 1401، تاریخ پذیرش: 13 بهمن 1401 | ||
| چکیده | ||
| گاه حضور شاهد اصل در برخی موارد در محکمه ممکن نیست و نقش و اهمیت شاهد فرع در این‌گونه موارد نمایان می‌شود. برخی اوقات شاهد فرع مرد نیست و ممکن است زنی گواه بر شهادت شاهد اصل باشد. عدۀ اندکی از فقها شاهد فرع‌شدن زنان را در موارد خاص می‌پذیرند، درحالی‌که نگاه سختگیرانۀ مشهور فقها نسبت به شهادت زنان موجب شده است تا شهادت فرع زنان را مورد پذیرش ندانند. پرداختن به دیدگاه مشهور و نقد و بررسی ادلۀ آنان، به ما در رسیدن به مقصودی عقلایی خارج از تأثیرات عوامل غیر مستقیم در استنباطات فقهی کمک شایانی می‌نماید. از‌این‌‌رو این نوشتار که به روش توصیفی‌ـ تحلیلی انجام شده، نشان می‌دهد که ادلۀ مشهور دال بر عدم پذیرش شاهد فرع‌شدن زنان مورد مناقشه است و بنابر ادله‌ای همچون اصل عدم برتری، قیاس اولویت، طریقیت شهادت به‌عنوان ملاک، عمومیت ادله وتنقیح مناط مادۀ 186 ق.م.ا، پذیرش شهادت زن به‌عنوان شاهد فرع به صورت مطلق اثبات می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مشهور فقهاء؛ شهادت بر شهادت؛ شاهد فرع؛ شاهد اصل؛ شهادت زنان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Examination of Jurisprudential Challenges of Most Jurists' Viewpoint Regarding the Inauthenticity of Women as the Secondary Witness | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Reza Kaykha | ||
| Associate Professor, Department of Fiqh and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology, University of Sistan and Baluchistan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Sometimes, the presence of the main witness in some cases is not possible in the court, and the role and importance of the secondary witness is revealed in such cases. Sometimes the secondary witness is not a man, and a woman may testify to the testimony of the main witness. A small number of jurists accept women as the secondary witnesses in certain cases while the strict view of most jurists towards the testimony of women has caused them not to accept women as the witness. Dealing with most jurists' viewpoints and criticizing their arguments helps us in reaching a rational purpose outside of the effects of indirect factors in jurisprudential inferences. Therefore, this article, which was carried out in a descriptive-analytical method, shows that the famous arguments of the non-acceptance of women as the secondary witness is disputed. According to arguments such as the principle of non-superiority, analogy of priority, method of testimony as a criterion, generality of arguments and correction of the basis of Article 186 of the Islamic Penal Code, the acceptance of the testimony of a woman as a secondary witness is absolutely proved. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Most jurists, testimony upon witnessing, secondary witness, original witness, women's testimony | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم 1. ابن ادریس حلی، محمد بن منصور. (1410ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی (ج2، چاپ دوم). قم: دفتر انتشارات اسلامی. 2. اردبیلی، احمد. (1403ق). مجمع الفائه و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان (ج12). قم: دفتر انتشارات اسلامی. 3. بهجت، محمدتقی. (1426ق). جامع المسائل (ج5). قم: دفتر حضرت آیت‌الله العظمی بهجت(ره). 4. جُبَعی عاملی، زین‌الدین بن علی شهید ثانی. (1412ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (ج1). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم. 5. جزیری، عبدالرحمن؛ غروی، سید محمد؛ مازح، یاسر. (1419ق). الفقه علی المذاهب الاربعة و مذهب اهل بیت(علیهم السلام) (ج5). بیروت: دار الثقلین. 6. جصاص، احمد بن علی. (1405ق). احکام القرآن (ج2). (محقق: محمدصادق قمحاوى). بیروت: دار احیاء التراث العربى. 7. جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (1378). ترمینولوژی حقوق (ج3). تهران: کتابخانۀ گنج دانش. 8. حائری، علی. (1418ق). ریاض المسائل (ج15). قم: مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام). 9. حر عاملی، محمد بن حسن. (1409ق). وسائل الشیعة (ج18و27). قم: مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام). 10. خوئی، سید ابوالقاسم. (1422ق). مبانی تکملة المنهاج (ج41). قم: مؤسسه احیاء آثار الامام الخوئی(ره). 11. الزحیلی، وهبة بن مصطفى. (1418ق). التفسیر المنیر فی العقیدة والشریعة والمنهج (ج3). عددالأجزاء دمشق: دارالفکر المعاصر. 12. زحیلی، وهبه. (1418ق). مقاصد الشریعة اساس لحقوق الانسان، بی‌جا: المکتبة الاسلامیة. 13. سبحانی، جعفر. (1418ق). نظام القضا و الشهاده فی الشریعه الاسلامیه (ج2). قم: مؤسسه امام صادق(علیه السلام). 14. سبزواری، عبدالاعلی. (1413ق). مهذب الاحکام (ج27).قم: المنار. 15. سبزواری، محمدباقر. (1423ق). کفایة الاحکام(ج2). قم: دفتر انتشارات اسلامی. 16. السرخسی، محمد بن أحمد بن أبی سهل. (1414ق). المبسوط (ج16). بیروت: دارالمعرفة. 17. صانعی، فخرالدین. (1393). بررسی فقهی شهادت زن در اسلام برگرفته از نظریات فقهی آیت‌الله صانعی. قم: انتشارات میثم تمار. 18. صدوق، محمد بن علی بابویه قمی. (1413ق). من لایحضرهُ الفقیه (ج3، چاپ دوم). قم: دفتر انتشارات اسلامی. 19. طوسی، محمد بن حسن. (1387). المبسوط فی فقه الامامیة (ج8، چاپ سوم). تهران: المکتبة المرتضویه لاحیاء الاثار الجعفریه. 20. طوسی، محمد بن حسن. (1390). الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار (ج3). قم: دارالکتب الاسلامیه. 21. طوسی، محمد بن حسن. (1407ق و 1422ق). الخلاف (ج6). قم: دفتر انتشارات اسلامی. 22. علامه حلی، حسن بن یوسف. (1410ق). ارشاد الاذهان الی احکام الایمان (ج2). قم: دفتر انتشارات اسلامی. 23. علامه حلی، حسن بن یوسف. (1420ق). تحریر الاحکام الشرعیة علی مذهب الامامیة (ج5). قم: موسسه امام صادق(علیه السلام). 24. علوی، سید جعفر؛ رضوانی، غلام‌حیدر. (1398). بررسی نظریه مشهور در شهادت بر شهادت. آموزه‌های فقه مدنی، ش20، صص 153-178. 25. فاضل لنکرانی، محمد. (1420ق). تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیلة. قم: مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم السلام). 26. فاضل مقداد، جمال الدین مقداد بن عبدالله. (1419ق). کنزالعرفان فى فقه القرآن (ج2). (محقق: سید محمد قاضى). بی‌جا: مجمع جهانى تقریب مذاهب اسلامى. 27. فخر المحققین، محمد بن حسن. (1387). ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد (ج4،3). قم: مؤسسه اسماعیلیان. 28. قمی، محمد. (1422ق). مبانی تحریر الوسیله (ج25). تهران: مؤسسه نشر آثار امام خمینی(ره). 29. کاشانی، فیض. (بی‌تا). مفاتیح الشرائع (ج3). قم: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی(ره). 30. کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). کافی (ج7، چاپ چهارم). تهران: دارالکتب الاسلامیه. 31. گلپایگانی، محمدرضا. (1405ق). کتاب الشهادات. قم: دار القرآن الکریم. 32. محقق حلی، جعفر بن حسن. (1408ق). شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام (ج4). قم: نشر اسماعیلیان. 33. مغنیه، محمدجواد. (1421ق). فقه الامام جعفر الصادق× (ج25). مؤسسة السبطین العالمیة. 34. موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم. (1407ق). فقه القضاء. قم: منشورات مکتبة امیرالمومنین(علیه السلام). 35. موسوی بجنوردی، سید محمد. (1379). ملاک حقوق زنان و مردان. مجلۀ کتاب نقد، 5(17)، صص 8-23. 36. موسوی خمینی، سید روح‌الله. (1409ق) تحریر الوسیلة (ج2). قم: دارالعلم. 37. نجفى، محمدحسن. (بی‌تا). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام (ج14، 41 و43). بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 38. نراقی، احمد. (1415ق). مستند الشیعة فی الاحکام الشریعة (ج18). قم: آل‌البیت(علیهم السلام). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 201 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 356 |
||