آمار
| تعداد نشریات | 48 |
| تعداد شماره‌ها | 2,296 |
| تعداد مقالات | 33,250 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,856,392 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,040,364 |
بازپژوهی سرنوشت تضمینات پس از انتقال تعهد در فقه امامیه و حقوق ایران با تأکید بر مواد ۲۹۲ و ۲۹۳ قانون مدنی | ||
| فقه | ||
| دوره 29، شماره 112، دی 1401، صفحه 89-117 اصل مقاله (675.63 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2023.63841.2501 | ||
| نویسندگان | ||
| علی دیلمی معزی(نویسندۀ مسئول)* 1؛ علیرضا عالی‌پناه2؛ محسن ابراهیمی3؛ مهدی نوروزی4 | ||
| 1کارشناس ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
| 3استادیار دانشکده علوم انسانی دانشگاه هرمزگان، هرمزگان، ایران. | ||
| 4دانش‌آموختهٔ دکترای مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 05 اردیبهشت 1401، تاریخ بازنگری: 12 خرداد 1401، تاریخ پذیرش: 13 بهمن 1401 | ||
| چکیده | ||
| مطابق نظریه عمومی تعهدات، تضمینات تعهد در فرآیند انتقال به غیر از طریق انتقال تعهد، همراه آن باقی می‌ماند. اما در نظام حقوقی ایران، سرنوشت تضمینات پس از انتقال تعهد در هاله‌ای از ابهام قرار دارد؛ بدین‌دلیل که قانون‌گذار ایرانی ذیل عنوان تبدیل تعهد در مادهٔ ۲۹۲ قانون مدنی، عباراتی گنجانده که به‌ظاهر تعریف مصادیق انتقال تعهد (انتقال دین و طلب) هستند و سپس در مادهٔ بعد، حکم به سقوط تضمینات در تبدیل تعهد نموده است. این امر منشأ اختلاف میان حقوق‌دانان گشته و عده‌ای قائل به بقای تضمینات در مطلق انتقال تعهد، و عده‌ای قائل به سقوط آن هستند و برخی حتی سقوط تضمینات را به عقود ضمان و حواله نیز تعمیم داده‌اند. این پژوهش، ضمن تبیین اشکالات درخور توجه در تفاسیر ارائه‌شده از مواد ۲۹۲ و ۲۹۳ ق.م، ابتدا مسئله را به‌تفصیل از حیث فقهی موردکنکاش قرار داده، و سپس به ارائهٔ تفسیری نو از این دو ماده پرداخته و آن دو را ناظر به عقد معینی به‌نام «تبدیل تعهد» دانسته که خاص نظام حقوقی ایران است و با مددجستن از سابقهٔ فقهی مسئله نشان می‌دهد که قاعدهٔ عمومی در فقه امامیه و نظام حقوقی ایران، بقای تضمینات در انتقال طلب، و سقوط آنها در انتقال دین است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انتقال طلب؛ تبدیل تعهد؛ تضمینات دین؛ ضمان؛ ماده ۲۹۳ | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Re-examination of the Fate of Guarantees after Transfer of Obligation in Imamiyah Jurisprudence and Iranian Law With an Emphasis on articles 292 and 293 of the Civil Code | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Deylami Mo'ezi(corresponding author)1؛ Ali Reza Alipanah2؛ Mohsen Ebrahimi3؛ Mahdi Norouzi4 | ||
| 1M. A in Private Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran. | ||
| 3Assistant Professor, faculty of Humanities at Hormozgan University, Hormozgan, Iran. | ||
| 4PhD student of comparative studies of Islamic Denominations, University of Religions and Denominations, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| According to the general theory of obligations, the guarantees of the obligation remain with it in the transfer process through the transfer of the obligation to others. However, in Iran's legal system, the fate of guarantees after the transfer of the obligation is not clear. This is because the Iranian legislator, under the title of conversion of obligation in Article 292 of the Civil Code, has included phrases that seem to define the examples of transfer of obligation (transfer of debt and demand) and then in the next article, it has decreed the fall of guarantees in the conversion of obligation. This has become the source of disagreement among jurists and some believe that guarantees remain in absolute transfer of obligation, and some believe that it falls, and some have even generated the fall of guarantees to guarantee and remittance contracts as well. This study, while explaining the important problems in the interpretations of articles 292 and 293 of Civil Code, first explored the issue in detail from a jurisprudential point of view, and then presented a new interpretation of these two articles and made them refer to a certain contract known as "transformation of obligation" which is specific to Iran's legal system. Based on the jurisprudential history of the issue, it shows that the general rule in Imamiyah jurisprudence and the legal system of Iran is the remaining of guarantees in the transfer of the claimant, and their fall in the transfer of debt. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Transfer of demand, conversion of obligation, debt guarantees, guarantee, Article 293 | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم 1. امامی، سید حسن. (1368). حقوق مدنی. تهران: انتشارات اسلامیه. 2. باقری، احمد؛ مهدیان، محسن. (۱۳۹۸). واکاوی چگونگی انعقاد حواله: با رویکرد نقد ماده ۷۲۵ قانون مدنی. آموزه‌های فقه مدنی، ۱۹، صص ۱۶۳-۱۸۸. 3. جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (۱۳۷۰). ترمینولوژی حقوق. تهران: کتابخانه گنج دانش. 4. جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (۱۳۹۳). ضمان عقدی در حقوق مدنی. تهران: گنج دانش. 5. حر عاملی، محمد بن حسن. (۱۴۰۹ق). تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة (ج18، چاپ اول). قم: مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام). 6. حکیم، سید محسن طباطبایی. (۱۴۱۶ق). مستمسک العروة الوثقى (ج13، چاپ اول). قم: مؤسسة دار التفسیر. 7. خوئی، سید ابوالقاسم. (۱۴۰۹ق). مبانی العروة الوثقى (ج2، چاپ اول). قم: منشورات مدرسة دار العلم- لطفى. 8. خوئی، سید ابوالقاسم. (۱۴۱۰ق). منهاج الصالحین (ج2، چاپ بیست‌وهشتم). قم: نشر مدینة العلم. 9. خوئی، سید ابوالقاسم. (۱۴۱۸ق). موسوعة الإمام الخوئی (ج33، چاپ اول). قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی(ره). 10. رودیجانی، محمدمجتبی. (1390). سقوط تعهدات. تهران: میزان. 11. ساعی، محمدهادی. (1386). وضعیت تضمینات پس از انتقال طلب یا انتقال دین. پژوهش‌نامهٔ حقوق اسلام، ۸(۲۶)، صص 151-186. 12. سبزواری، سید عبدالاعلی. (۱۴۱۳ق). مهذب الأحکام (ج20، چاپ چهارم). قم: مؤسسه المنار- دفتر حضرت آیةالله. 13. سنهوری، عبد الرزاق. (۱۹۵۳م). مصادر الحق فی الفقه الإسلامی (ج۱). بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 14. سنهوری، عبدالرزاق. (بی‌تا). الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید (ج1، 3). بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 15. سیداحمدی، سید علی؛ دهقانی، ایمان. (1397). عقد ضمان، زوال یا بقای تضمینات تعهد: با نگاهی به حقوق فرانسه. حقوق خصوصی، ۱۵(۱)، صص 87-106. 16. شهید ثانی، زین‌الدین بن علی مکی. (۱۴۱۳ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام (ج4، چاپ اول). قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة. 17. شهید ثانی، زین‌الدین بن علی مکی. (1422ق). حاشیة شرائع الإسلام (چاپ اول). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم. 18. شهیدی، مهدی. (۱۳۹۸). سقوط تعهدات (چاپ سیزدهم). تهران: مجد. 19. صفایی، سید حسین. (1351). دوره مقدماتی حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها (ج2). تهران: انتشارات مؤسسه عالی حسابداری. 20. عاملى، سید جواد بن محمد حسینى. (بی‌تا). مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة (ج5، 16، 18، چاپ اول). بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 21. فخرالمحققین، محمد بن حسن بن یوسف حلی. (۱۳۸۷ق). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد (ج2، چاپ اول). قم: مؤسسه اسماعیلیان. 22. کاتوزیان، ناصر. (1384). حقوق مدنی: دوره عقود معین (ج4). تهران: شرکت سهامی انتشار. 23. کاتوزیان، ناصر. (۱۳۸۵). نظریه عمومی تعهدات. تهران: میزان. 24. کاتوزیان، ناصر. (۱۳۹۶). قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی (چاپ پنجاه‌وچهارم). تهران: میزان. 25. محدث نوری، میرزا حسین. (۱۴۰۸ق). مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل (ج13، چاپ اول). بیروت: مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام). 26. محقق داماد، سید مصطفی. (۱۳۹۰). نظریه عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی (چاپ دوم). تهران: مرکز نشر علوم اسلامی. 27. مظفر، محمدرضا. (۱۳۸۳). اصول الفقه (ج1). قم: دار الفکر. 28. نجفی، محمدتقی. (۱۴۰۴ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام (ج26، چاپ هفتم). بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 29. یزدی، سید محمدکاظم. (۱۴۱۹ق). العروة الوثقی (المحشی، ج5، چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. 30. یزدی، سید محمدکاظم. (۱۴۲۸ق). العروة الوثقی مع التعلیقات (ج2، چاپ اول). قم: انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب(علیه السلام). 31. Bar, Christian von and Clive, Eric. (2009). Principles, Definitions and Model Rules of European Private Law: Draft Common Frame of Reference (DCFR), Outline Edition. Walter de Gruyter. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 98 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 282 |
||